OpenDyslexic – font (nie)przystosowany do potrzeb dyslektyków
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2022.00030Słowa kluczowe
OpenDyslexic, font, typografia, dysleksja, liternictwo, czytelnośćAbstrakt
Podstawowym zadaniem typografa, twórcy w zakresie sztuki użytkowej, jest zadbanie o czytelność swojego projektu. W pracy może jednak spotkać się z problemami, które wykroczą poza jego możliwości poznawcze – jak bowiem stworzyć książkę czytelną dla kogoś, kto inaczej niż on będzie postrzegać umieszczony w niej tekst? Zjawisko dysleksji od dawna wzbudza zainteresowanie badaczy, którym z trudnością przychodziło oszacowanie, jakie tak naprawdę są jej powody. Powstało przez to dużo teorii, które dziś, utrwalone w świadomości społecznej i postrzegane jako prawdziwe – często nawet w środowisku nauczycielskim – utrudniają jedynie właściwy rozwój dzieci, u których zdiagnozowano trudności w czytaniu. Dorośli natomiast, poszukując szybkiego i łatwego sposobu na poradzenie sobie z tym problemem, natrafiają na stworzone specjalnie na ich potrzeby, zaprojektowane na podstawie badań naukowych fonty dla dyslektyków. Jednym z nich jest OpenDyslexic Abelarda Gonzaleza, dyslektyka, który projekt stworzył na własne potrzeby i zaczął udostępniać na wolnej licencji. Jak przekonuje jednak Sally Shaywitz na podstawie badań przeprowadzonych w latach 90., za główną przyczynę zaburzeń w czytaniu należy uważać uszkodzenie konkretnego elementu systemu językowego, tzw. modułu fonologicznego. Odkrycie to pozwala podawać w wątpliwość pozytywne oddziaływanie fontów dla dyslektyków na prędkość czytania oraz liczbę wykonywanych podczas lektury błędów.
Bibliografia
Boer Ch., Changing Dyslexia One Letter at a Time: Drawing Insights From Experience, https://www.youtube.com/watch?v=tq8N1JP47ek&ab_channel=bigideasfest (dostęp: 21.04.2022).
Boer Ch., Dyslexie Font, https://www.dyslexiefont.com/en/home/ (dostęp: 21.04.2022).
Boer Ch., How a Typeface Can Help People, https://www.youtube.com/watch?v=-gqus1wEbmA&ab_channel=TEDxTalks (dostęp: 21.04.2022).
Boer Ch., The Dyslexie Font, https://www.youtube.com/watch?v=cUdCodjIKsE&ab_channel=TEDxTalks (dostęp: 21.04.2022).
Cieszyńska J., 2005, Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji, Kraków.
Gonzalez A., OpenDyslexic, https://opendyslexic.org/about (dostęp: 29.01.2021).
Healy E., Text Design for Dyslexia. Isthere a writeway?, https://eda-info.eu/files/events/autumn-seminars/2019/Text%20design%20for%20Dyslexia.pdf (dostęp: 4.02.2021).
Hillier R. A., 2006, A Typeface for the Adult Dyslexic Reader, Norwich.
Kasperek M., 2013, Projektowanie a dysleksja, https://issuu.com/warsztatgraficznyewasatalecka/docs/projektowanie_a_dysleksja_marcin_ka/54 (dostęp 24.04.2022).
Korendo M., 2009, Dysleksja – problem wciąż nieznany, „Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne”, nr 18.
Kowaluk-Romanek M., 2016, Dysleksja. Czy taki diabeł straszny, jak go malują?, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 35, z. 3.
Kuster S. M. et al., 2018, Dyslexie font does not benefit reading in children with orwithoutdyslexia, „Annals of Dyslexia”, nr 68.
Leszczyński R., 2008, Dysleksja jako ciągle aktualny problem pedagogiczny, „Nauczyciel i Szkoła”, nr 1–2.
Leeuw R. de, Special Font For Dyslexia?, https://www.dyslexiefont.com/public/media-upload/Research/2010%20Twente%20-%20Masterthesis_Leeuw%20ENG.pdf (dostęp: 4.02.2021).
Pizzarro, F. G., 2019, Stwórz i złóż. Wprowadzenie do typografii, Kraków.
Pomirska Z., 2011, Wokół czytania, Warszawa.
Rello L., Baeza-Yates R., 2013, Good Fonts for Dyslexia, w: ASSETS '13: The 15th International ACM SIGACCESS Conference on Computers and Accessibility, Bellevue.
Schlackman J., AddOpenDyslexic, https://github.com/google/fonts/issues/558 (dostęp: 3.02.2021).
Shaywitz S., 2018, Pokonać dysleksję, przeł. K. Jaroszewski, Gdańsk.
Szurek M. M., 2014, Dysleksja istnieje naprawdę! – Jak ją rozpoznać i zrozumieć, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, nr 3.
Wery J. J., Diliberto J. A., 2017, The effect of a specializeddyslexia font, OpenDyslexic,onreadingrate and accuracy, „Annals of Dyslexia”, nr 67.
Zikl P. et al., 2015, The possibilities of ICT use for compensation of difficulties withreading in pupils with dyslexia, „Procedia. Social and BehavioralSciences”, nr 176.
Zorzi M. et al., 2012, Extra-largeletterspacingimprovesreading in dyslexia, „PNAS”, nr 28.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Patryk Chłopek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 432
Liczba cytowań: 0