Why do children need footnotes? The role of footnotes in books addressed at young readers
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2017.0025Keywords
footnotes, youth and children books, translation, literary games, book graphics, illustrationsAbstract
Footnotes in books for youth and children seem to be of minor importance. At the first glance, they are used by publishing houses for the purpose of necessary explanation of difficult or foreign words appearing in the text, additional description of characters, places, events of phenomena. However, apart from the explanatory footnotes by the editor, there are also ones by translators or authors, which leads to questions to questions concerning the reason for their appearance, otherness or role. As the author demonstrates, there is great variety among the types of footnotes: written in prose and in rhyme, dictionary or factual, informative and biographical etc. At present, they are increasingly often more than merely a comment, an addition to the text, but serve as an integral graphic and literary part of books, introducing a chorus and a dialogue, as well as various games with the reader. In addition, in books for young readers footnotes not only help with reading the text, but are also a mark of the presence and changeability of the outside world. Footnotes are evidence for a young reader’s knowledge, as well as the image of children and youth and the resulting manner of treating them in different periods, and as such they constitute a subject of not only editorial, but also literary studies and social sciences. The factors which are both important and rich in information are both the reasons for their appearance and lack of them, their content and form, as well as the recipient they are created for.
References
Antczak M., Nowacka A., 2008, Przypisy, powołania, bibliografia załącznikowa. Jak tworzyć i stosować, Warszawa.
Aury D., 1963, Préface, w: G. Mounin, Les problèmes théoriques de la traduction, Paris.
Ballerini L., 2017, Cukierenka Panny Euforbii, tłum. E. Zarych, Kraków.
Bienieck Ch., 2005–2008, Karolka Karotka, tłum. E. Zarych, Kraków.
Bobińska H., 1983, Lipniacy, Warszawa.
Caroll L., 2012, Obławantura przez Wążarłacza i łowibryki wokół Żreka, tłum. W. Mann i G. Wasowski, Warszawa.
Caroll L., 1990, Przygody Alicji w Krainie Czarów, tłum., wstęp i przyp. R. Stiller, Warszawa.
Cieślak O., 2015, Co by tu wtrąbić?, Warszawa.
Cieślak O., 2014, Co panda a co nie wypanda, Warszawa.
Cieślak O., 2017, Książka do zrobienia*, Warszawa.
Collodi C., 2004, Pinokio, tłum. i oprac. H. Kozioł, Kraków.
Connolly J., 2011, Wrota, tłum. E. Gałązka-Salamon, Warszawa.
Frączek A., 2017, Rany Julek!, Łódź.
Frycie S., 1978, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1970, t. 1, Warszawa.
Genett G., 1987, Seuils, Paris.
Goscinny R., Sempé J., 1996, Mikołajek, tłum. T. Markuszewicz i E. Staniszkis, Warszawa.
http://forum.gazeta.pl/forum/w,25788,72838757,72838757,Znajomosc_laciny_w_XXI_wieku.html.
http://forum.mlingua.pl/archive/index.php/t-14359.html.
http://forum.mlingua.pl/archive/index.php/t-42022.html.
http://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/byla-fanka-czyta-musierowicz/.
http://natemat.pl/619,czy-przez-suskiego-murzynek-bambo-znajdzie-sie-na-indeksie.
http://www.zeit.de/kultur/literatur/2013-01/kinderbuecher-kommentar.
https://www.alumniportal-deutschland.org/deutschland/kultur/kinderbuecher-zensur/.
https://www.lspace.org/books/apf/.
Jansson T., 1980, Dolina Muminków w listopadzie, tłum. T. Chłapowska, Warszawa.
Jansson T., 1975, W Dolinie Muminków, tłum. I. Szuch-Wyszmomirska, Warszawa.
Jansson T., 1990, Zima Muminków, tłum. I. Szuch-Wyszomirska, Warszawa.
Jay A., 2016, Elżbieta, księżniczka z Wersalu, t. 1: Sekret pozytywki, tłum. B. Wicher, Kraków.
Jay A., 2016, Elżbieta, księżniczka z Wersalu, t. 2: Prezent od królowej, tłum. B. Wicher, Kraków.
Kasdepke G., 2012, Pestka, drops, cukierek. Liczby kultury, Warszawa.
Kasdepke G., 2012, Zaskórniaki i inne dziwadła z krainy portfela, Warszawa.
Kelly J., 2016, Ewolucja według Calpurnii Tate, Warszawa.
Knutsson G., 1980, Przygody Filonka Bezogonka, tłum. Z. Łanowski, Warszawa.
Kowalewska M., 1952, Realia, terminy naukowe i przypisy w przekładach dla dzieci i młodzieży, „Nowa Kultura”, nr 26.
Kownacka M., 1983, Kajtkowe przygody, Warszawa.
Kuliczkowska K., 1970, W szklanej kuli. Szkice o literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa.
Leszczyński G., 2013, O krytyce książki dziecięcej, w: Książka i młody czytelnik, Warszawa.
Lindgren A., 1982, Fizia Pończoszanka, tłum. I. Szuch-Wyszomirska, Warszawa.
Lindo E., 1984, Sekret Mateuszka, tłum. A. Trznadel-Szczepanek, Warszawa.
Łukasiewicz J., 2009, Parateksty polskich przekładów „Pinocchia”, w: Przypisy tłumacza, pod red. E. Skibińskiej, Wrocław–Kraków.
Matsutani M., 2010, Tatsu Taro, syn smoka, tłum. Z. Kiersnowski, Poznań.
Milne A. A., 1983, Chatka Puchatka, tłum. I. Tuwim, Warszawa.
Molnár F., 1989, Chłopcy z Placu Broni, tłum. T. Olszański, Warszawa.
Montgomery L. M., 1985, Ania z Szumiących Topoli, tłum. A. Kowalak-Bojarczuk, Warszawa.
Musierowicz M., 1977–2015, Jeżycjada, Poznań.
Orlev U., 2008, Babcia robi na drutach, Warszawa.
Osuchowska B., 2005, Poradnik autora, tłumacza i redaktora, Warszawa.
Pałasz E., 2015, Wiola i Broklyn, Warszawa.
Paprocka N. i Wesoła J., 2009, Przypisy w przekładach literatury dla dzieci i młodzieży na przykładzie książek wydawnictwa Nasza Księgarnia, w: Przypisy tłumacza, pod red. E. Skibińskiej, Wrocław–Kraków.
Porazińska J., 1981, Kichuś majstra Lepigliny, Warszawa.
Pratchett T., 2009, Kosiarz, tłum. P. W. Cholewa, Warszawa.
Pratchett T., 2016, Lord Tort i bitwa o Kopiec Banwena, w: Odkurzacz czarownicy i inne opowiadania, tłum. M. Szymański, Poznań.
Pratchett T., 2016, Niesamowite przygody Dogginsa, w: Odkurzacz czarownicy i inne opowiadania, tłum. M. Szymański, Poznań.
Preußler O., 2009, Mała czarownica, H. i A. Ożogowscy, Warszawa.
Skibińska E., 2009, O przypisach tłumacza, w: Przypisy tłumacza, pod red. E. Skibińskiej, Wrocław–Kraków.
Sowińska B., 2013, Przypisy, powołania, bibliografia załącznikowa, Bydgoszcz.
Suchowierska A., 2015, Mat i świat, Warszawa.
Szczygielski M., 2016, Klątwa dziewiątych urodzin, Warszawa.
Tolkiens größte Helden – Wie die Hobbits die Welt eroberten: Anthologie, 2012, pod red. B. Hennena, München.
Venuti J., 1995, The Translator’s Invisibility: A history of translation, London–New York.
Waksmund R., 1987, Nie tylko Robinson, czyli o oświeceniowej literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa.
Widmark M., 2008–2016, Biuro detektywistyczne Lassego i Mai, Poznań.
Wolański A., 2008, Edycja tekstów. Praktyczny poradnik, Warszawa.
Zarych E., 2016, Przekład literatury dla dzieci i młodzieży – między tekstem a oczekiwaniami wydawcy i czytelnika, „Teksty Drugie”, nr 1.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 691
Number of citations: 0