“Dealing with yourself”. The notebooks of Janina Łempicka-Kozarzewska in the light of research on ego-document
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2025.0006Keywords
personal document literature, ego-documents, letter, diary, Cyprian Norwid, Ksawery Norwid, Janina Łempicka-Kozarzewska, testimonyAbstract
The article presents the figure of Janina Łempicka-Kozarzewska, who was the mother of Jerzy Kozarzewski – a poet and soldier, an activist of the independence underground. The author presents the content of unpublished letters written by her to son in the years 1947–1952, when he was serving a ten-year sentence.
The study indicates the key context in which the letters were created and reconstructs the issues raised in them. The conclusions contained in the article from reading the manuscripts of Janina Łempicka, an educated intellectual, related to Cyprian Norwid (she was the daughter of Ksawery Norwid – brother of the author of Vade-mecum) place the collection of this correspondence, which was never sent to the addressee, in the trend of research on personal document literature. At the same time, they allow us to define new perspectives on this non-obvious genre form and point to the diary category (in Philippe Lejeune’s approach) which is useful for research in relation to the correspondence preserved in notebooks.
References
Całek A., 2019, Nowa teoria listu, Kraków.
K. Cysewski, 1997, Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad epistolografią, „Pamiętnik Literacki”, z. 1.
Czapliński W., 1972, Pamiętnik jako źródło dla historyka nowożytnego, „Pamiętnikarstwo Polskie”, nr 2.
Czermińska M., 2009, Autobiografia, Gdańsk.
Czermińska M., 2000, Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków.
M, Delaperrière, 2006, Świadectwo jako problem literacki, „Teksty Drugie”, nr 3.
Demetrio D., 2000, Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie, tłum. A. Skolimowska, przedmowa O. Czerniawska, Kraków.
Gołębiowski B., 1973, Pamiętnikarstwo i literatura. Szkice z socjologii kultury, Warszawa.
Jakubczak F., 1972, Metodologiczne problemy użytkowania dokumentów pamiętnikarskich w badaniach nad kulturą współczesną, w: Ruch pamiętnikarski i przemiany polskiej kultury, red. B. Gołębiowski, J. Kossak i K. Krzemień, Warszawa.
J. Kozarzewski, 2024, Szukam cię nieustannie. Wiersze wybrane, wybór i oprac. M. Woźniewska-Działak, Dębinki.
Kwiatkowska W., 2011, Co mogą, a co powinny wiedzieć o naszych czasach przyszłe pokolenia. Kulturowe aspekty selekcji dokumentacji, „Archeion” 112.
Lejeune P., 2010, „Drogi zeszycie…”, „drogi ekranie…”. O dziennikach osobistych, tłum. A. Karpowicz, M. i P. Rodakowie, wybór, wstęp i oprac. P. Rodak, Warszawa.
Maternicki J., 1990, Materiały autobiograficzne i ich funkcja poznawcza i dydaktyczna, w: J. Maternicki, Historia i wychowanie, Warszawa.
Mckinley W. R., 1992, Historie życia a psychobiografia. Badania teorii i metody, tłum. J. Kasprzewski, Warszawa.
Petersburg i Polska, 2016, pod red. D. Konstantynowa, Kraków.
Rodak P., 2024, Zapomniana epopeja. Polskie konkursy pamiętnikarskie i literatura, „Teksty Drugie”, nr 2.
Rodak P., 2024, Poza lekturą. O materialności rzeczy pisanych w sytuacjach ekstremalnych, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1 (25): Zapisywanie wojny. O materialności dzienników, pod red. M. Libicha i P. Rodaka.
Rybicka E., 2004, Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, „Teksty Drugie”, nr 4.
Sendyka R., 2015, Od kultury „ja” do kultury „siebie”. O zwrotnych formach w projektach tożsamościowych, Kraków.
Skwarczyńska S., 2006, Teoria listu. Na podstawie lwowskiego pierwodruku, oprac. E. Feliksiak i M. Leś, Białystok.
„Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie” 2024, nr 1 (25): Zapisywanie wojny. O materialności dzienników, pod redakcją P. Rodaka i M. Libicha.
Tomaszewski T., 1996, Lwów. Pejzaż psychologiczny, Warszawa.
J. Trzynadlowski, 1977, List i pamiętnik. Dwie formy wypowiedzi osobistej, w: idem, Małe formy literackie, Wrocław.
Zdanowicz G. i T., 2019, Jerzy Kozarzewski. O człowieku i poecie, Nysa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Magdalena Woźniewska-Działak

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 12
Number of citations: 0