Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • English
  • Język Polski

The Art of Editing. Textological and Editorial Studies

On priceless finds excavated from bookbinding scrap paper (remarks on the 16th-century playing cards)
  • Home
  • /
  • On priceless finds excavated from bookbinding scrap paper (remarks on the 16th-century playing cards)
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 26 No. 2 (2024): A cover to cover. The rhetoric of a book binding /
  4. Articles, documents, manuscripts

On priceless finds excavated from bookbinding scrap paper (remarks on the 16th-century playing cards)

Authors

  • Katarzyna Krzak-Weiss Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0003-0741-3281

DOI:

https://doi.org/10.12775/SE.2024.0032

Keywords

binding, bookbinding scrap paper, finding, playing cards, Gniezno, Archdiocesan Archives

Abstract

The article is devoted to 16th-century playing cards discovered in the bindings of old prints found in Polish book collections, including the Archdiocesan Archives in Gniezno. The cards were excavated from recycled bookbinding paper, which was used to make cardboard used to stiffen the facings, the so-called kompaturki (or kompatywki). The earliest such finding was made as early as the first half of the 19th century by Tomasz Ujazdowski. The Gniezno one, on the other hand, is the most recent so far and has never been described before.

Author Biography

Katarzyna Krzak-Weiss, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

dr hab., profesorka uczelni na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; literaturoznawczyni i historyk sztuki, redaktorka naczelna „Poznańskich Studiów Polonistycznych”. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajdują się: historia książki i grafiki książkowej, zwłaszcza czasów dawnych, a także XIX i XX wieku. Jest autorką artykułów o typografii i ilustracji książkowej oraz monografii poświęconych sygnetom polskich drukarzy od XV do połowy XVII wieku i wyposażeniu graficznemu modlitewników Hortulus animae. Redaktorka serii prezentującej rękopiśmienne modlitewniki iluminowane powstałe w kręgu Stanisława Samostrzelnika.

References

Chmiel A., 1919, Krakowskie karty do gry XVI-go wieku, „Rzeczy Piękne”, nr 2.

Chmiel A., 1919, Krakowskie karty do gry XVI-go wieku. Dokończenie, „Rzeczy Piękne”, nr 3.

Chrzanowski T., 1984, Uwagi o intelektualiście-kolekcjonerze w Polsce, w: Mecenas, kolekcjoner, odbiorca. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Katowice, listopad 1981, Warszawa.

Die schönsten deutschen Spielkarten, 1964, herausgegeben von H. Rosenfeld, E. Kohlmann, Leipzig.

Encyklopedia staropolska, 1939, t. 1, oprac. A. Brückner, Warszawa.

Gloger Z., 1902, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. 3, Warszawa.

Gołębiowski Ł., 1831, Gry i zabawy różnych stanów w kraju całym, lub niektórych tylko prowincjach, Warszawa.

Hamerliński-Dzierożyński A., 1976, O kartach, karciarzach, grach poczciwych i grach szulerskich. Szkice obyczajowe z wieków XV–XIX, Kraków.

Hoffmann D., 1993, Altdeutsche Spielkarten 1500–1650. Katalog der Holzschnittkarten mit deutschen Farben aus dem Deutschen Spielkarten Museum Leinfelden-Echterdingen und dem Germanischen Nationalmuseum Nürnberg, Nürnberg.

Husband T. B., 2015, The World in Play. Luxury Cards 1430–1540, New Haven–London.

Katalog der im germanischen Museum befindlichen Kartenspiele und Spielkarten. Mit Abbildungen, 1886, Nürnberg.

Kocowski B., 1974, Drzeworytowe książki średniowiecza, Wrocław.

Krzak-Weiss K., 2017, Suplement do badań nad łacińską edycją modlitewnika „Hortulus animae” (Kraków, Dziedzice Marka Szarfenberga, 1546), w: Co musi wiedzieć uczony edytor, nawet jeśli nie chce. Prace ofiarowane Profesorowi Wiesławowi Wydrze, red. B. Hojdis i K. Krzak-Weiss, Poznań.

Krzak-Weiss K., 2023, „Złotodajna” makulatura. Na marginesie badań nad polskimi wydaniami modlitewnika „Hortulus animae”, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, nr 3.

Łukaszewski J., 2016, Fragmenty dwóch nieznanych druków z oficyny Jana Hallera (z 1506 i 1509 roku), „Biblioteka”, nr 20.

Łukaszewski J., Wydra W., 2016, Fragmenty „Kota ze Lwem” Mikołaja Reja i innych druków z XVI w. odnalezione, Poznań.

Matwijów M., 2017, Makulatura, w: Encyklopedia książki, t. 2, red. A. Żbikowska-Migoń, M. Skalska-Zlat, Wrocław.

Orgelbrand S., 1863, Encyklopedia powszechna, t. 14, Warszawa.

Piekarski K., 1930, Miscellanea bibliograficzne, „Przegląd Biblioteczny”, z. 4.

Pokorzyńska E., Pronobis-Brzezińska M., Wagner A., 2023, Leksykon oprawoznawczy, Bydgoszcz.

Pronobis-Gajdzis M., 2017, Oprawa książki. Materiały i techniki, w: Encyklopedia książki, t. 2, red. A. Żbikowska-Migoń i M. Skalska-Zlat, Wrocław.

Różycki E., 1975, Z dziejów kartownictwa XVI–XVII wieku, „Przegląd Papierniczy”, nr 1.

Schoch R., 1993, Aller Laster Anfang. Zur Ikonographie der Nürnberger Künstlerspielkarten, w: D. Hoffmann, Altdeutsche Spielkarten 1500–1650. Katalog der Holzschnittkarten mit deutschen Farben aus dem Deutschen Spielkarten Museum Leinfelden-Echterdingen und dem Germanischen Nationalmuseum Nürnberg, Nürnberg.

Seweryn T., 1956, Staropolska grafika ludowa, Warszawa.

Siniarska-Czaplicka J., 1971, Wyrób polskich kart do gry w latach 1500–1650, „Przegląd Papierniczy”, nr 6.

Smoller L. A., 1986, Playing Cards and Popular Culture in Sixteenth-Century Nuremberg, „The Sixteenth Century Journal”, Vol. 17, No. 2.

Szirmai J. A., 2016, The Archaeology of Medieval Bookbinding, London–New York.

Tomanek L., 1932, Kultura ukryta w okładkach. Wywiad z drem Kazimierzem Piekarskim, kustoszem Biblioteki Narodowej w Warszawie, „Kurier Literacko Naukowy”, nr 5.

Ujazdowski T., 1927, Karty polskie do grania, „Monitor Warszawski”, nr 18.

The Art of Editing. Textological and Editorial Studies

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2025-02-24

How to Cite

1.
KRZAK-WEISS, Katarzyna. On priceless finds excavated from bookbinding scrap paper (remarks on the 16th-century playing cards). The Art of Editing. Textological and Editorial Studies. Online. 24 February 2025. Vol. 26, no. 2. [Accessed 29 June 2025]. DOI 10.12775/SE.2024.0032.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 26 No. 2 (2024): A cover to cover. The rhetoric of a book binding

Section

Articles, documents, manuscripts

License

Copyright (c) 2025 Katarzyna Krzak-Weiss

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 152
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • English
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

binding, bookbinding scrap paper, finding, playing cards, Gniezno, Archdiocesan Archives
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop