Wydania poezji Mieczysława Romanowskiego wobec tyrtejskiego kanonu poety

Abstrakt

Mieczysław Romanowski jest jednym z nielicznych poetów krajowych, którzy doczekali się tak wielu wydań swojej poezji. Niewątpliwy talent, a także otaczająca go legenda „poety-powstańca” przyczyniły się do tego, że podczas gdy inni krajowi romantycy popadli w zapomnienie, utwory Romanowskiego wciąż były wydawane. Legenda bohatera powstania styczniowego sprawiała jednak, że każda z tych edycji kreowała tyrtejski kanon twórczości poety. Dawały one bowiem złudne wrażenie, że jego poezja była poświęcona jedynie sprawie narodowowyzwoleńczej.

Autorka artykułu przygląda się temu, przy pomocy jakich zabiegów edytorskich tworzono tyrtejski kanon poety, i skoncentrowała się zwłaszcza na czterotomowym wydaniu Jana Amborskiego z 1883 roku. To właśnie Amborski, przygotowując swoją edycję, dokonywał selekcji rękopisów Romanowskiego, tym samym wskazując, które utwory są według niego warte zapamiętania ze względu na ich patriotyczny charakter.

W artykule pokazano, jak bardzo potrzebna jest nowa edycja krytyczna tekstów poety; edycja, która obejmowałaby nie tylko tyrtejski wybór jego utworów, ale także sięgała po nieznane dotąd autografy o różnorodnej tematyce. Takie wydanie ukazałoby nam inny – o wiele bogatszy i bardziej skomplikowany – obraz Romanowskiego jako twórcy. Dzięki niemu zyskamy świadomość, że nasza dotychczasowa wiedza o dorobku literackim tego najwybitniejszego przedstawiciela ostatniej generacji romantyków ograniczała się głównie do legendy „poety-powstańca”.