Jak wykazać nieśmiertelność. O Kompendium „Teologii Platońskiej” Marsilia Ficina. Wstęp do przekładu
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2020.004Słowa kluczowe
Ficino, nieśmiertelność, teologia Platońska, filozofia neoplatońskaAbstrakt
Jak wykazać nieśmiertelność. O Kompendium „Teologii Platońskiej” Marsilia Ficina
Nieśmiertelność ludzkiej duszy była jednym z najczęściej dyskutowanych problemów filozoficznych w epoce renesansu. Marsilio Ficino poświęcił temu zagadnieniu wiele traktatów – nie tylko swoją najbardziej popularną pracę Teologia Platońska na temat nieśmiertelności dusz, ale także teksty zwane opuscula theologica, w tym Kompendium Teologii Platońskiej. Artykuł stanowi wstęp do tłumaczenia Kompendium na język polski, zawiera informacje na jego temat oraz analizę przedstawionych w nim treści. W traktacie autor ukazuje ontyczną strukturę rzeczywistości (głównie jej sferę niecielesną), która ma wymiar neoplatoński i chrześcijański, oraz dowodzi konieczności istnienia Pierwszej Przyczyny-Boga, od którego pochodzi każda istota. Koncentruje się na boskich atrybutach, uznając, że ich poznanie determinuje wiedzę o wszystkim innym, w tym o ludzkiej duszy. Bezpośrednie pochodzenie duszy od Boga i jej zdolność do poznania niezmiennych form rzeczy jest zdaniem Ficina dowodem na jej nieśmiertelność.
Bibliografia
Albertini Tamara. 2001. „Intellect and Will in Marsilio Ficino: Two Correlatives of a Renaissance Concept of Mind”. W: Marsilio Ficino: His Theology, His Philosophy, His Legacy, red. Michael J. B. Allen, Valery Rees, Martin Davis, 203–225. Leiden–Boston–Köln: Brill.
Allen Michael J. B. 1986. „The second Ficino-Pico Controversy: Parmenidean poetry, eristic and the One”. W: Marsilio Ficino e il Ritorno di Platone: Studi e documenti, red. Gian Carlo Garfagnini. T. 2, 419–455. Firenze: Leo S. Olschki. Reprint: Tenże. 1995. Plato’s Third Eye: Studies on Marsilio Ficino’s Metaphysics and Its Sources, rozdział 10. Aldershot and Brookfield VT: Ashgate Publishing.
Allen Michael J. B., James Hankins. 2001. „Introduction”. W: Marsilio Ficino, Platonic Theology (Theologia Platonica de immortalitate animorum), English translation by M. J. B. Allen with J. Warden; Latin text edited by J. Hankins with W. Bowen. T. 1, vii–xvii. London: Harvard University Press.
Blum Elisabeth, Paul. R. Blum, Thomas Leinkauf. 1993. „Einleitung”. W: Marsilio Ficino, Traktate zur Platonischen Philosophie, Übersetz und mit Erläuterungen versehen von E. Blum, P. R. Blum und Th. Leinkauf, 106–155. Berlin: De Gruyter Akademie Forschung. Reprint 2017.
Blum Paul R. 2007. „The immortality of the soul”. W: Cambridge Companion to Renaissance Philosophy, red. J. Hankins, 211–233. Cambridge: Cambridge University Press.
Casini Lorenzo. 2019. „The immortality of the soul”. W: Philosophy of Mind in the Late Middle Ages and Renaissance, red. Stephan Schmid, 229–249. London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.
Di Napoli Giovanni. 1963. L’immortalita dell’anima nel Rinascimento. Torino: Societa Editrice Internazionale.
Ficin Marsile. 1970. Theologie platonicienne, de limmortalite des ames, texte critique établie et traduit par Raymond Marcel. T. 3. Paris: Les Belles Lettres.
Ficino Marsilio. 1549. Le divine lettere del gran Marsilio Ficino tradotte in lingua Toscana per m. Felice Figliucci senese. T. 1. Venetia: per Gabriel Giolito.
Ficino Marsilio. 1576. Marsili Ficini Florentini, insignis philosophi platonici, medici, atque theologi clarissimi, opera, & qua hactenus existere, & qua in lucem nunc primum prodiere omnia: omnium artium & scientiarum, majorumque facultatum multipharia cognitione refertissima, in duos tomos digesta, & ab innumeris mendis hac postrema editione castigata: quorum seriem versa pagella reperies. Una cum Gnomologia, hoc est, Sententiarum ex iisdem operibus collectarum farragine copiosissima in calce totius voluminis adiecta. T. 1–2. Basileae: ex officina Henricpetrina. Reprint: Lucca 2013.
Ficino Marsilio. 2001. Platonic Theology (Theologia Platonica de immortalitate animorum), English translation by Michael J.B. Allen with John Warden; Latin text edited by James Hankins with William Bowen. T. 1. London: Harvard University Press.
Ficino Marsilio. 1993. Traktate zur Platonischen Philosophie, Übersetz und mit Erläuterungen versehen von Elisabeth Blum, Paul R. Blum und Thomas Leinkauf. Berlin: De Gruyter Akademie Forschung. Reprint: Berlin 2017.
Ficino Marsilio. 2010. Lettere II: Epistolarum familiarium liber II, red. Sebastiano Gentile, 44–61. Florence: Leo S. Olschki.
Garin Eugenio. 1942. Filosofi italiani del quattrocento; pagine scelte, tradotte, illustrate con 8 tavole fuori testo. Firenze: Le Monnier.
Kristeller Paul O. 1938. „Marsilio Ficino e Lodovico Lazzarelli: Contributo alla diffusion delle idee ermetiche nel Rinascimento”, Annali della R. Scuola Normale Superiore di Pisa, Lettere, Storia e Filosofia, 2, 237–262.
Kristeller Paul O. 1940, „The Theory of Immortality in Marsilio Ficino”, Journal of the History of Ideas, 1, 3, 299–319.
Levi Anthony. 2002. „Ficino, Augustine and the Pagans”. W: Marsilio Ficino: His Theology, His Philosophy, His Legacy, red. Michael J. B. Allen, Valery Rees, Martin Davies, 99–113. Leiden–Boston–Köln: Brill.
Marcel Raymond. 1970. „Introduction”. W: Marsile Ficin. 1970. Theologie platonicienne, de limmortalite des ames, texte critique établie et traduit par Raymond Marcel. T. 3, 247–261. Paris: Les Belles Lettres.
Papiernik Joanna. 2016. Czy możemy poznać Boga naprawdę? Marsilio Ficino o duszy ludzkiej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Papiernik Joanna. 2016. „Marsilia Ficina Pięć kwestii o umyśle – przesłanie filozofa in nuce”, Przegląd Tomistyczny, XXII: 121–156.
Saitta Giuseppe. 1923. La filosofia di Marsilio Ficino. Messina: Principato. Reprint pod tytułem: Giuseppe Saitta. 1954. Marsilio Ficino e la filosofia dell’Umanesimo. Bologna: Fiammenghi & Nanni.
Tarabochia Canavero Alessandra. 1978. „S. Agostino nella Teologia Platonica di Marsilio Ficino”, Rivista di filosofia neo-scolastica, 70, 626–646.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 316
Liczba cytowań: 0
