Eriugeny koncepcja sakramentów
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2018.058Słowa kluczowe
Eriugena, Bóg, misteria, sakramenty, natura ludzka, człowiek, mistyczne wstępowanieAbstrakt
W systemie filozoficznym Eriugeny natura została podzielona na cztery formy istnienia. Pierwszą formę stanowi Bóg Stwórca, drugą przyczyny prymordialne, trzecia forma to człowiek i byty zmysłowe, a czwarta to Bóg, do którego poprzez człowieka całe stworzenie powróciło, by kontemplować Bożą miłość. Stworzenie zaistniało w doskonałej ludzkiej naturze i wraz z nim upadło do niedoskonałej formy istnienia. Przez wcielenie Boga Logosu, który zmarł i zmartwychwstał, odkupione stworzenie uzyskało możliwość powrotu do Stwórcy. W czasach ostatecznych dojdzie do powszechnego powrotu ludzkiej natury do stanu doskonałego, a następnie wybrani zostaną przebóstwieni i dostąpią wiecznej szczęśliwości. Ludzie, którzy żyją w zmysłowym świecie, posiadają według Eriugeny, zdolność mistycznego wstępowania ku Bogu. Indywidualne wstępowanie jest zapowiedzią przebóstwienia. Sakramenty są skutecznym środkiem w procesie wstępowania. Posiadają moc, która kieruje ludzki intelekt ku Bogu. Różne koncepcje sakramentów przez wieki kształtowały oficjalne stanowisko Kościoła w tej kwestii. Aktualnie papież Franciszek również wprowadza pewne zmiany w dyscyplinie sakramentów. Warto więc zdaniem autora przybliżyć koncepcję sakramentów Eriugeny – potępianego i zrehabilitowanego filozofa, którego można uznać za znaczącego przedstawiciela naszej cywilizacji.
Bibliografia
Carabine Deirdre. 2000. John Scottus Eriugena. Great Medieval Thinkers. Oxford University Press.
Couturier Charles SJ. 1953. „Sacramentum et mysterium dans l’oeuvre de Saint Augustin”. Études Augustiniennes, red. Henri Rondet SJ (Paris) : 163–332.
Dulcow Donald. 1980. „Dialectic and Christology in Eriugena’s Periphyseon”. Dionysius (4) : 99–118.
Eriugena Jan Szkot. 2000. Komentarz do Ewangelii Jana z Homilią do Prologu Ewangelii Jana, przeł. Agnieszka Kijewska. Kęty: ANTYK.
Eriugena Jan Szkot. 2009. Periphyseon, Księga I, przeł. wst. i kom. opatrzyła Agnieszka Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Eriugena Jan Szkot. 2010. Periphyseon, Księga II, przeł. wst. i kom. opatrzyła Agnieszka Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Eriugena Jan Szkot. 2010. Periphyseon Księga III, przeł. wst. i kom. opatrzyła Agnieszka Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Eriugena Jan Szkot. 2012. Periphyseon, Księga IV, przeł. wst. i kom. opatrzyła Agnieszka Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Heinzmann Richard. 1999. Filozofia średniowieczna, przeł. Piotr Domański. Kęty: Antyk.
Iohannis Scotti Eriugenae. 1975. Expositiones in Ierarchiam Coelestem, ed. J. Barbet. Turnholti: Brepols.
Iohannis Scotti seu Eriugenae. 2003. Periphyseon, liber quintus, ed. É. Jeauneau. Turnholti: Brepols.
Katechizm Kościoła Katolickiego. 2002. Poznań: Pallottinum.
L’Osservatore Romano 9/2009.
McGinn Bernard. 1989. Eriugena Mysticus. W: Giovanni Scoto nel suo tempo. L’organizzazione del sapere in eta carolingia. Atti del XXIV Convegno storico internazionale del Centro di Studi sulla Spiritualita Medievale, ed. Claudio Leonardi, Enrico Menesto, Spoleto: Centro Italiano di Studi sull’Alto Medioevo.
McGinn Bernard. 1994. The Growth of Mysticism. From Gregory the Great to the Twelfth Century. London: SCM Press.
Otten Willemien. 1995. „Nature and Scripture: Demise of Medieval Analogy”, Harvard Theological Review 88 (2) : 257–284.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. 2000. Poznań: Pallottinum.
Portalié Eugene. 1923. Augustin (Saint), 1 Vie, oeuvre et doctrine. W Dictionnaire de théologie catholique. Vol. 1, 2. Paris: Letouzey et Ané.
Pseudo-Dionizy Areopagita. 1997. Hierarchia kościelna. W Pisma teologiczne, tłum. Maria Dzielska. Kraków: Znak.
Pseudo-Dionizy Areopagita. 1997. List III. W Pisma teologiczne, tłum. Maria Dzielska. Kraków: Znak.
Smith Richard. 1989. „Oratio Placabilis Deo. Eriugena’s Fragmentary Teaching in Light of the Doctrine of the Periphyseon”, Dionysius 13 : 85–114.
Wear Sarah, John Dillon. 2007. Dionysius the Areopagite and the Neopatonist Tradition: Despoiling the Hellens. Ashgate.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 662
Liczba cytowań: 0
