Apercepcja i podmiot. Wokół Kantowskiej teorii świadomości
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2018.055Słowa kluczowe
Kant, transcendentalna apercepcja, podmiot, Ja noumenalne, podmiot logiczny, świadomość, samoświadomośćAbstrakt
W artykule analizuję różne sposoby rozumienia transcendentalnej apercepcji (TA) oraz podmiotu, jakie występują w Kantowskiej filozofii transcendentalnej. Na tym tle podejmuje próbę ustalenia, w jakiej relacji pozostaje TA do podmiotu. Stawiam dwa podstawowe pytania: (1) w jakiej zależności pozostaje podmiot logiczny do podmiotu noumenalnego, tzw. Ja samego w sobie; (2) czy i w jakim sensie wolno utożsamić TA z podmiotem logicznym (logicznym Ja)? Wykazuję, że Kant nie udziela jasnej i jednoznacznej odpowiedzi na te pytania.
Bibliografia
Allison Henry. 1983. Kant’s Transcendental Idealism. An Interpretation and Defense, New Haven–London.
Ameriks Karl. 1994. „Nieredukowalność podmiotu (od Kanta do Franka)”. Edukacja Filozoficzna. 18: 18–38.
Bremer Józef. 2008. Osoba. Fikcja czy rzeczywistość? Tożsamość Ja w świetle badań neurologicznych. Kraków: Wydawnictwo Aureus.
Czarnocka Małgorzata. 2014. „Podmiotowość według Kanta”. Filozofia i nauka – Studia filozoficzne i interdyscyplinarne. 2: 155–184.
Deppermann Arnulf. 2001. „Eine analytische Interpretation von Kants ich denke“. Kant Studien. 92: 129–152.
Eisler Rudolf. 1930. Kant-Lexikon. Berlin: Mittler & Sohn u. PAN Verlag.
Evans Joseph Claude. 1984. The Metaphysics of Transcendental Subjectivity. Amsterdam: Verlag B.R. Grüner.
Frank Manfred. 2002. Świadomość siebie i poznanie siebie. Przeł. Z. Zwoliński. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Frank Manfred (red.). 1994. Analytische Theorien des Selbstbewusstseins. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Guyer Paul. 1992. The Transcendental Deduction of Categories. W: Kant – Cambridge Companion. (red.) P. Guyer. Cambridge: 129–154.
Hatfield Gary. 1992. Empirical, Rational and transcendental Psychology: Psychology as Science and as Philosophy. W: Kant – The Cambridge Companion to. (red.) P. Guyer. Cambridge: 200–227.
Heckmann Heinz-Dieter. 1985. „Kant und die Ich-Metaphysik“. Kant Studien. 76: 385–404.
Heidegger Martin. 1994. Bycie i czas. Przeł. B. Baran. Warszawa: PWN.
Heidemann Dietmar. 2013. Dass ich bin. W: Akten des XI. Internationalen Kant Kongresses. Bd.2. Berlin/Boston: 153-164. Walter de Gruyter.
Henrich Dieter. 1976. Identität und Objektivität. Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag.
Howell Robert. 2001. Kant, the ‘I think’ and Self-Awareness. W: Kant’s Legacy. (red.) P. Cicovacki. New York: 117–152. University of Rochester Press.
Judycki Stanisław. 1997. „Kantowska teoria umysłu”. Roczniki Filozoficzne. XLV. (1): 35–60.
Kant Immanuel. 1957. Krytyka czystego rozumu. Przeł. R. Ingarden. Warszawa: PWN.
Kant Immanuel. 1960. Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki. Przeł. B. Bornstein, Warszawa: PWN.
Kant Immanuel. 2007. O postępach metafizyki. Przeł. A. Banaszkiewicz. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Łaciak Piotr. 2017. „Kant a problem faktycznego istnienia Ja myślę”. Studia z historii filozofii. 2: 121–140.
Rolewski Jarosław. 2002. Nowa metafizyka Kanta. Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
Russell Bertrand. 1956. Logic and Knowledge. London: George Allen and Unwin.
Strawson Peter. 1966. The Bounds of Sense. London: Methuen.
Thiel Udo. 2010. The Critique of Rational Psychology. W: A Companion to Kant. (red.) G. Bird. Oxford: Wiley-Blackwell. 207–221.
Wittgenstein Ludwig. 1997. Tractatus logico-philosophicus. Przeł. B. Wolniewicz. Warszawa: PWN.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 887
Liczba cytowań: 0
