Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studia z Historii Filozofii

Fenomenologia transcendentalna jako prawdziwy empiryzm
  • Strona domowa
  • /
  • Fenomenologia transcendentalna jako prawdziwy empiryzm
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 9 Nr 2 (2018) /
  4. ROZPRAWY

Fenomenologia transcendentalna jako prawdziwy empiryzm

Autor

  • Piotr Łaciak Uniwersytet Śląski, Katowice

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2018.021

Słowa kluczowe

Edmund Husserl, Ludwig Landgrebe, fenomenologia, empiryzm transcendentalny, doświadczenie transcendentalne, fakt „Ja jestem”

Abstrakt

Celem artykułu jest wykazanie, że fenomenologia może być rozumiana jako prawdziwy empiryzm, to znaczy empiryzm wolny od naturalistycznych implikacji. Empiryzm ten stanowi rezultat krytyki racjonalistycznych przesądów i wychodzi od stwierdzenia absolutnego faktu mojej świadomości transcendentalnej (faktu doświadczenia mojego „Ja jestem”). Według Husserla, zasada wszelkich zasad fenomenologii oznacza, że aktualnie doświadczająca świadomość odgrywa fundamentalną rolę w naszym poznaniu jako jego ostateczne uzasadnienie i pierwotne miejsce wykazywania wszelkiego sensu. W tym kontekście autor zaznacza, że zasada wszelkich zasad może być interpretowana jako postulat empiryzmu, ponieważ wszelkie poznanie musi opierać się na absolutnie danym doświadczeniu faktu „Ja jestem”. W odróżnieniu od tradycyjnego empiryzmu, empiryzm fenomenologiczny dąży do rozwiązania opozycji między empiryzmem a racjonalizmem w tradycyjnym sensie i to rozwiązanie dokonuje się w doświadczeniu transcendentalnym, tak że fenomenologia, jak zauważył Ludwig Landgrebe, okazuje się empiryzmem transcendentalnym.

Bibliografia

De Palma V., Die Fakta leiten alle Eidetik. Zu Husserls Begriff des materialen Apriori, „Husserl Studies” 2014, vol. 30, s. 195–223.

De Palma V., Ist Husserls Phänomenologie ein transzendentaler Idealismus?, „Husserl Studies” 2005, vol. 21, s. 183–206.

Depraz N., Transcendentalna empiryczność fenomenologii, przeł. A. Dwulit, [w:] Główne problemy współczesnej fenomenologii, red. J. Migasiński, M. Prokropski, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017, s. 97–129.

Eley L., Nachwort, [w:] E. Husserl, Erfahrung und Urteil. Untersuchungen zur Genealogie der Logik, hrsg. von L. Landgrebe, Felix Meiner Verlag, Hamburg 1985, s. 479–518.

Husserl E., Badania logiczne, t. 2: Badania dotyczące fenomenologii i teorii poznania, cz. 2, przeł. J. Sidorek, PWN, Warszawa 2000.

Husserl E., Briefwechsel, [w:] Husserliana, Dokumente, Bd. 3, in Verbindung mit E. Schuhmann herausgegeben von K. Schuhmann, Teil 7: Wissenschaftlerkorrespondenz,

Springer-Science+Business Media, Dordrecht 1994.

Husserl E., Die Krisis der europäischen Wissenschaften und die transzendentale Phänomenologie. Eine Einleitung in die phänomenologische Philosophie, hrsg. von W. Biemel, [w:] Husserliana, Gesammelte Werke, Bd. 6, Martinus Nijhoff, Den Haag 1962.

Husserl E., Doświadczenie i sąd. Badania nad genealogią logiki, przeł. B. Baran, Fundacja Aletheia, Warszawa 2013.

Husserl E., Einleitung in die Philosophie. Vorlesungen 1922/23, hrsg. von B. Goossens, [w:] Husserliana, Gesammelte Werke, Bd. 35, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht–Boston–London 2002.

Husserl E., Erste Philosophie (1923/24), Teil 2: Theorie der phänomenologischen Reduktion, hrsg. von R. Boehm, [w:] Husserliana, Gesammelte Werke, Bd. 8, Martinus Nijhoff, Den Haag 1959.

Husserl E., Filozofia jako ścisła nauka, przeł. W. Galewicz, Fundacja Aletheia, Warszawa 1992.

Husserl E., Idea fenomenologii. Pięć wykładów, przeł. J. Sidorek, PWN, Warszawa 1990.

Husserl E., Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga pierwsza, przeł. D. Gierulanka, PWN, Warszawa 1975.

Husserl E., Logika formalna i logika transcendentalna. Próba krytyki rozumu logicznego, przeł. G. Sowinski, IFiS PAN, Warszawa 2011.

Husserl E., Medytacje kartezjańskie, przeł. A. Wajs, PWN, Warszawa 1982.

Husserl E., Phänomenologische Psychologie. Vorlesungen Sommersemester 1925, hrsg. von W. Biemel, [w:] Husserliana, Gesammelte Werke, Bd. 9, Martinus Nijhoff, Den Haag 1962.

Husserl E., Transzendentaler Idealismus. Texte aus dem Nachlass (1908–1921), hrsg. von R. D. Rollinger in Verbindung mit R. Sowa, [w:] Husserliana, Gesammelte Werke, Bd. 36, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht–Boston–London 2003.

Husserl E., Wybór pism, przeł. S. Walczewska, [w:] K. Święcicka, Husserl, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993.

Husserl E., Zur Phänomenologie der Intersubjektivität. Texte aus dem Nachlass, Teil 3: 1929–1935, hrsg. von I. Kern, [w:] Husserliana, Gesammelte Werke, Bd. 15, Martinus Nijhoff, Den Haag 1973.

Landgrebe L., Der phänomenologische Begriff der Erfahrung, [w:] tenże, Faktizität und Individuation. Studien zu den Grundfragen der Phänomenologie, Felix Meiner Verlag, Hamburg 1982, s. 58–70.

Landgrebe L., Husserls Abschied vom Cartesianismus, w: tenże, Der Weg der Phänomenologie. Das Problem einer ursprünglichen Erfahrung, Gütersloher Verlagshaus Gerd Mohn, Gütersloh 1963, s. 163–206.

Lettre de M. Ludwig Landgrebe sur un article de M. Jean Wahl concernant «Erfahrung und Urteil» de Husserl, [w:] Phénoménologie, existence, éd. par H. L. Van Breda, Librairie Armand Colin, Paris 1953, s. 205–206.

Levinas E., Ruina przedstawienia, [w:] tenże, Odkrywając egzystencję z Husserlem i Heideggerem, przeł. E. Sowa, IFiS PAN, Warszawa 2008, s. 129–141.

Łaciak P., Anonimowość jako granica poznania w fenomenologii Edmunda Husserla, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.

Łaciak P., Struktura i rodzaje poznania „a priori” w rozumieniu Kanta i Husserla, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.

Merleau-Ponty M., Fenomenologia percepcji, przeł. M. Kowalska, J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.

Pažanin A., Wissenschaft und Geschichte in der Phänomenologie Edmund Husserls, Martinus Nijhoff, Den Haag 1972.

Ricoeur P., Fenomenologia i hermeneutyka. Wychodząc od Husserla…, przeł. M. Drwięga, [w:] Fenomenologia francuska. Rozpoznania/interpretacje/rozwinięcia, red. J. Migasiński, I. Lorenc, IFiS PAN, Warszawa 2006, s. 194–233.

Sartre J.-P., Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej, przeł. J. Kiełbasa, P. Mróz, R. Abramciów, R. Ryziński, P. Małochleb, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2007.

Scheler M., Postawa fenomenologiczna, przeł. A. Węgrzecki, [w:] A. Węgrzecki, Scheler, Wiedza Powszechna, Warszawa 1975, s. 131–138.

Szilasi W., Einführung in die Phänomenologie Edmund Husserls, Max Niemeyer Verlag, Tübingen 1959.

Tugendhat E., Der Wahrheitsbegriff bei Husserl und Heidegger, Walter de Gruyter & Co, Berlin 1967.

Wahl J., Notes sur la premiere partie de «Erfahrung und Urteil» de Husserl, [w:] Phénoménologie, existence, éd. par H. L. Van Breda, Librairie Armand Colin, Paris 1953, s. 77–105.

Wahl J., Note sur quelques aspects empiristes de la pensée de Husserl, [w:] Phénoménologie, existence, éd. par H. L. Van Breda, Librairie Armand Colin, Paris 1953, s. 107–135.

Studia z Historii Filozofii

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2018-06-18

Jak cytować

1.
ŁACIAK, Piotr. Fenomenologia transcendentalna jako prawdziwy empiryzm. Studia z Historii Filozofii [online]. 18 czerwiec 2018, T. 9, nr 2, s. 121–142. [udostępniono 29.3.2023]. DOI 10.12775/szhf.2018.021.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 9 Nr 2 (2018)

Dział

ROZPRAWY

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 751
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Edmund Husserl, Ludwig Landgrebe, fenomenologia, empiryzm transcendentalny, doświadczenie transcendentalne, fakt „Ja jestem”
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa