Platońskie idee i Eriugeny przyczyny prymordialne w kontekście ich pochodzenia, realności i autonomii
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2018.006Słowa kluczowe
Platon, Eriugena, idee, przyczyny, źródło pochodzenia, realność istnienia, autonomiaAbstrakt
W systemie filozoficznym Platona idee to wieczne i niezmienne byty, które autonomicznie i realnie istnieją. Fenomeny są tym, czym są, ponieważ uczestniczą w ideach. W systemie filozoficznym Eriugeny przyczyny prymordialne (pierwotne przyczyny wzorcze) to wieczne, lecz stworzone przez Boga niezmienne byty. Przyczyny realnie istnieją dzięki Bogu i są autonomiczne w relacji do swych skutków. Absolutnie realny i autonomiczny jest tylko Bóg. Artykuł jest próbą ukazania idei i przyczyn w kontekście ich pochodzenia, realności istnienia oraz autonomii. Warto, zdaniem autora, podjąć próbę takiego porównania i zestawienia wyników, ponieważ Platon i chrześcijański neoplatonik Eriugena to postacie znaczące dla europejskiej kultury i naszej cywilizacji.
Bibliografia
Eriugena Jan Szkot, Komentarz do Ewangelii Jana z Homilią do Prologu Ewangelii Jana, przeł. A. Kijewska, ANTYK, Kęty 2000.
Eriugena Jan Szkot, Periphyseon, Księga I, przeł., wstępem i komentarzami opatrzyła A. Kijewska, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2009.
Eriugena Jan Szkot, Periphyseon, Księga II, przeł., wstępem i komentarzami opatrzyła A. Kijewska, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2010.
Eriugena Jan Szkot, Periphyseon Księga III, przeł., wstępem i komentarzami opatrzyła A. Kijewska, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2010.
Kijewska A., Księga Pisma i Księga Natury. Heksaemeron Eriugeny i Teodoryka z Chartres, Wydawnictwo KUL, Lublin 1999.
Otten W., Nature and Scripture: Demise of Medieval Analogy, „Harvard Theological Review” 88/2, 1995.
Platon, Dialogi, t. I, przeł. oraz wstępami i objaśnieniami opatrzył W. Witwicki, ANTYK, Kęty 2005.
Platon, Państwo, przeł., wstępem i komentarzami opatrzył W. Witwicki, ANTYK, Kęty 2003.
O’Meara D. J., Eriugena’s Use of Augustine’s „De Genesi ad litteram” in the „Periphyseon”, w: Studies in Augustine and Eriugena, ed. T. Halton, The Catholic University of America Press, Washington 1992.
Pseudo-Dionizy Areopagita, Hierarchia niebiańska IV, 1, w: Pisma teologiczne II, przeł. M. Dzielska, Znak, Kraków 1999.
Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. II: Platon i Arystoteles, przeł. E. I. Zieliński, RW KUL, Lublin 1996.
Syrianus, Syriani In Metaphysica commentaria, ed. G. Kroll, Commentaria in Aristotelem Graeca, Berolini, Berlin 1902.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 646
Liczba cytowań: 0
