Paradoks wdzięku. O teatrze marionetek Heinricha von Kleista
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2017.045Słowa kluczowe
Kleist, Kant, Schiller, marionetka, paradoks, wdziękAbstrakt
Artykuł jest próbą interpretacji O teatrze marionetek H. v. Kleista. Kleist jako pisarz posługuje się w swej twórczości zasadą paradoksu i przypadku. Twierdzenie, że marionetka posiada więcej wdzięku niż człowiek, należy zdaniem autora tekstu także do paradoksów świadomie zastosowanych przez Kleista. Chodzi przede wszystkim fenomen wdzięku ludzkiego, który jest objawem duchowego stanu osoby. Autor zwraca także uwagę na recepcję filozofii Kanta i estetyki Schillera, z których Kleist wyciągnął radykalne wnioski.
Bibliografia
Breuer I. (hrsg.), Kleist-Handbuch. Leben – Werk – Wirkung, Stuttgart–Weimar 2013.
Cassirer E., Heinrich von Kleist und die Kantische Philosophie, Berlin 1919.
Doering S., Heinrich von Kleist. Die Marquise von O… . Erläuterungen und Dokumente, Stuttgart 2008.
Grimm J., Grimm W., Deutsches Wörterbuch, http://woerterbuchnetz.de/DWB
Hofmannstahl H. v., Deutsches Lesebuch, [w:] Gesammelte Werke in Einzelausgaben, Prosa IV, Frankfurt a. M. 1955, s. 132–141.
Kant I., Krytyka czystego rozumu, przeł. M. Żelazny, [w:] Dzieła zebrane, t. II, Toruń 2013.
Kant I., Krytyka władzy sądzenia, przeł. M. Żelazny, [w:] Dzieła zabrane, t. IV, Toruń 2014.
Kant I., Odpowiedź na pytanie: Czym jest Oświecenie, przeł. T. Kupś, [w:] Dzieła zebrane, t. VI, Toruń 2012, s. 45–54.
Kant I., Antropologia w ujęciu pragmatycznym, przeł. E. Drzazgowska, P. Sosnowska, Warszawa 2005.
Kleist H. v., Über das Marionettentheater, [w:] Werke und Briefe in vier Bänden, Frankfurt a. M. 1986, Bd. III, s. 473–480.
Kleist H. v., Von der Überlegung. Eine Paradoxe, [w:] Werke und Briefe in vier Bänden, Frankfurt a. M. 1986, Bd. III, s. 471–472.
Kleist H. v., Betrachtungen über den Weltlauf, [w:] Werke und Briefe in vier Bänden, Frankfurt a. M. 1986, Bd. III, s. 460–461.
Kleist H. v., Die Marquise von O…, [w:] Werke und Briefe in vier Bänden, Frankfurt a. M. 1986, Bd. III, s. 113–157.
Kleist H. v., Michael Kohlhaas, [w:] Werke und Briefe in vier Bänden, Frankfurt a. M. 1986, Bd. III, s. 7–112.
Kleist H. v., O teatrze marionetek, przeł. J. Ekier, [w:] Pisma teoretyczne niemieckich romantyków, opr. T. Namowicz, Wrocław–Warszawa–Kraków 2000, s. 571–581.
Kleist H. v., Markiza O., przeł. E. Sicińska, [w:] Dzieła wybrane, Warszawa 1960, s. 505–546.
Kleist H. v., Listy, przeł. W Markowska, Warszawa 1983.
Knab J., Ästhetik der Anmut. Studien zur „Schönheit der Bewegung“ im 18. Jahrhundert, Frankfurt a. M. 1996.
Leibniz W. G., Nowy system…, zarzuty…, uwagi… i odpowiedzi, [w:] tenże, Pisma z metafizyku natury, wybór i red. S. Blandzi, Toruń 1999, s. 17–49.
Lessing G. E., Wychowanie rodzaju ludzkiego, przeł. H. Kahanowa, [w:] Dzieła wybrane, t. III, Warszawa 1959, s. 529–555.
Müller-Seidel W. v., Die Struktur des Widerspruchs in Kleists „Marquise von O…”, [w:] Heinrich von Kleist. Aufsätze und Essays, (hrsg.) W. Müller-Seidel, Darmstadt 1967, s. 244–268.
Novalis, Fragmenty logologiczne (a), [w:] Uczniowie z Sais. Proza filozoficzna-Studia-Fragmenty, przeł J. Prokopiuk, Warszawa 1984, s. 172–183.
Piprek J., Ippoldt J., Wielki słownik niemiecko-polski, t. II, Warszawa 1983.
Samuel R., Ludwig Muth. Kleist und Kant. Versuch einer neuen Interpretation. Besprechung, „Euphorion“, 1956, Hf. 50, s. 358–360.
Schiller F., O wdzięku i godności, przeł. J. Prokopiuk, [w:] tenże, Pisma teoretyczne, Warszawa 2011, s. 209–272.
Schiller F., Kallias, czyli o pięknie, przeł. K. Kaśkiewicz, Kęty2007, s. 3350/67.
Schiller F., Przyczynek do kwestii pierwszego ludzkiego społeczeństwa według nici przewodniej Mojżeszowego dokumentu, przeł. T. Kupś, „Studia z Historii Filozofii”, 2013, 2(4), s. 19–32.
Stockum T. C. v., Heinrich von Kleist und die Kant-Krise, [w:] Heinrich von Kleist. Aufsätze und Essays, (hrsg.) W. Müller-Seidel, Darmstadt 1967, s. 269–271.
Szeluga A., Zwischen Literatur und Philosophie. Zur Rezeption der Kantischen Werke im Leben und Schaffen Heinrich von Kleists, „Studia Niemcoznawcze”, t. XXV, Warszawa 2003, s. 633–639.
Wiese B. v., Das verlorene und wieder zu findende Paradies. Eine Studie über den Begriff der Anmut bei Goethe, Kleist und Schiller, [w:] Kleists Aufsatz über das Marionettentheater, (hrsg.) H. Sembdner, Berlin 1967, s. 196–220.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1830
Liczba cytowań: 0
