Problem autonomii w ujęciu kognitywistycznym
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2017.011Słowa kluczowe
autonomia, definicja autonomii, autonomia a wolna wola, autonomia podmiotowa, teoria autodeterminacji, wolna wola w psychologii, samowiedza, samoregulacjaAbstrakt
Artykuł przedstawia zagadnienie problemu autonomii w ujęciu kognitywistycznych, dzieląc go na autonomię podmiotową oraz bezpodmiotową i nakreślając związane z tym podziałem adekwatne pytania badawcze. Omówienie autonomii podmiotowej w kontekście filozoficznym, jako autonomii personalnej oraz w kontekście psychologicznym, przy użyciu teorii autodeterminacji, dało podstawy dla możliwości utożsamienia autonomii podmiotowej z pojęciem wolnej woli. Skupiając się na autonomii podmiotowej uszczegółowiono jej definicję, poprzez zaproponowanie rozumienia jej jako złożenia samowiedzy i samoregulacji, co może być pierwszym krokiem ku rozwiązywaniu problemu autonomii w ujęciu kognitywistycznym.
Bibliografia
Baumeister R. F., Free Will in Scientific Psychology, „Perspectives on Psychological Science”, styczeń 2008, t. 3, nr 1, s. 14–19.
Buss S., Personal Autonomy, [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2014 Edition), Edward N. Zalta (ed.), http://plato.stanford.edu/archives/win2014/entries/personal–autonomy/
Deci E. L., Vansteenkiste M., Self-Determination Theory and Basic Need Satisfaction: Understanding Human Development in Positive Psychology, „Ricerche di Psichologia” 2004, nr 27, s. 17–34.
Dryden J., Internet Encyclopedia of Philosophy. A Peer-Reviewed Academic Resource, http://www.iep.utm.edu/autonomy/
Duch W., Czy jesteśmy automatami? Mozgi, wolna wola i odpowiedzialność, [w:] Na ścieżkach neuronauki, red. P. Francuz, Wydawnictwo Naukowe KUL, Lublin 2010, s. 219–264.
Duch W., wykład „Wstęp do kognitywistyki”, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, https://www.fizyka.umk.pl/~duch/Wyklady/Kog1/01–wstep.htm
Kadzikowska-Wrzosek R., Siła woli: autonomia, samoregulacja i kontrola działania, Wydawnictwo Smak Słowa, Sopot 2013, s. 82–83.
Online Etymology Dictionary, http://www.etymonline.com/index.php?term=autonomy.
Oxford Dictionary, http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/autonomy .
Powszechna encyklopedia filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, t. 9, Lublin 2008.
Reber A. S., Słownik psychologii, red. I. Kurcz i K. Skarżyńska, Wydawnictwo Naukowe SCHO LAR, Warszawa 2002.
Ryan R. M., Deci E. L., Autonomy is no Illusion, [w:] Handbook of Experimental Existential Psychology, red. J. Greenberg, S. L. Koole, T. Pyszczynski, The Guilford Press, New York–London 2004, s. 449–479.
Ryan R. M., Deci E. L., Self-Regulation and the Problem of Human Autonomy: Does Psychology Need Choice, Self-Determination, and Will?, „Journal of Personality”, grudzień 2006, nr 74.6.
Siegel D. J., The Developing Mind: How Relationships and the Brain Interact to Shape Who We Are, The Guilford Press, New York–London 2012.
Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/auto–.html .
Smith K., Neuroscience vs Philosophy: Taking Aim at Free Will, „Nature”, 2011, nr 477, s. 23–25.
Oficjalna witryna internetowa poświęcona Teorii Autodeterminacji, lista osób
redagujących http://selfdeterminationtheory.org/faculty/, http://selfdeterminationtheory.org/theory/ (dostęp: 28.03.2016)
Thompson R. A., Emotion Regulation: a Theme in Search of Definition, „Monographs for the Society for Research in Child Development”, 1994, nr 59, s. 25–52.
Vohs K. D., Schooler J. W., The Value of Believing in Free Will, „Psychological Science”, styczeń 2008, nr 19(1), s. 49–54.
Żegleń U. M., Epistemologia a kognitywistyka, [w:] Przewodnik po epistemologii, red. R. Ziemińska, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013, s. 457–493.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 460
Liczba cytowań: 0
