Problem ugruntowania filozofii w doktrynie H. Cohena
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2016.057Słowa kluczowe
ugruntowanie, idealizm transcendentalny, Hermann Cohen, dedukcja transcendentalnaAbstrakt
Jednym z istotnych elementów filozofowania na progu dwudziestego stulecia jest problem ugruntowania filozofii. Reprezentanci neokantyzmu wpisują się w ten nurt i próbują opisać ugruntowanie filozofii odwołując się do koncepcji Kanta. To jednak rodzi szereg trudności interpretacyjnych, mających swoje źródło w ujawniających się możliwościach interpretacyjnych. Artykuł stanowi próbę ukazania wysiłków Hermanna Cohena, który w systemie Kanta uwyraźnia znaczenie dedukcji transcendentalnej oraz transcendentalnej apercepcji. Zgodnie z tezą Fichtego, Cohen poszukuje podstawy umożliwiającej zbudowanie systemu wiedzy i znajduje ją w pojęciu hypothesis.
Bibliografia
Bauch B., Immanuel Kant, Berlin–Leipzig 1917.
Cohen H., Das Princip der Infinitesimal-Methode und seine Geschichte. Ein Kapitel zur Grundlegung der Erkenntnisskritik, Berlin 1883.
Cohen H., Kants Begründung der Ethik nebst ihren Anwendungen auf Recht, Religion und Geschichte, 2. verbess. u. erweit. Aufl., Berlin 1910.
Cohen H., Kants Begründung der Ethik, Berlin 1877.
Cohen H., Kants Theorie der Erfahrung, Berlin 1871.
Cohen H., Kants Theorie der Erfahrung, 2. neubearb. Aufl., Berlin 1885.
Cohen H., Kants Theorie der Erfahrung, 3. Aufl., Berlin 1918.
Cohen H., Platons Ideenlehre und die Mathematik, Marburg 1878.
Cohen H., Teoria idei Platona a matematyka, przeł. A. J. Noras, „Idea – Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych” 2014, nr 26.
Edel G., Kantianismus oder Platonismus? Hypothesis als Grundbegriff der Philosophie Cohens, [w:] „Il Cannocchiale. Rivista di studi filosofici” 1991, Bd. 1–2: I filosofi della scuola di Marburgo.
Edel G., Von der Vernunftkritik zur Erkenntnislogik. Die Entwicklung der theoretischen Philosophie Hermann Cohens, Freiburg–München 1998.
Fichte J. G., Pierwsze wprowadzenie do teorii wiedzy, przeł. J. Garewicz, [w:] tenże, Teorie Wiedzy. Wybór pism, t. 1, przeł. M. J. Siemek, aneks przeł. J. Garewicz, Warszawa 1996.
Flach W., Das Problem der transzendentalen Deduktion: seine Exposition in der Kritik der reinen Vernunft und seine Wiederaufnahme im Neukantianismus der südwest-deutschen Schule, [w:] Materialien zur Neukantianismus-Diskussion, hrsg. Von H.-L. Ollig, Darmstadt 1987.
Flach W., Die Objektivität der Erkenntnis, [w:] Die Aktualität der Transzendentalphilosophie. Hans Wagner zum 60. Geburtstag, hrsg. von G. Schmidt u. G. Wolandt, Bonn 1977.
Flach W., Kritizistische oder dialektische Methode? Analyse und Bewertung, [w:] Der Neukantianismus und das Erbe des deutschen Idealismus: die philosophische Methode, hrsg. von D. Pätzold u. Ch. Krijnen, Würzburg 2002.
Gilson É., Jedność doświadczenia filozoficznego, przeł. Z. Wrzeszcz, Warszawa 2001.
Hobe K., Emil Lask. Eine Untersuchung seines Denkens, Heidelberg 1968.
Kant I., Anthropologie in pragmatischer Hinsicht, [w:] Gesammelte Schriften. Akademie-Ausgabe. Bd. VII: Erste Abteilung: Werke. Siebenter Band, Berlin 1917.
Kant I., Antropologia w ujęciu pragmatycznym, przeł. E. Drzazgowska, P. Sosnowska, wstęp A. Bobko. Warszawa 2005.
Kant I., Löse Blätter zu den Fortschritten der Metaphysik, [w:] tenże, Gesammelte Schriften. Akademie-Ausgabe, Bd. XX: Dritte Abteilung: Handschriftlicher Nachlaß. Siebenter Band, hrsg. von G. Lehmann, Berlin 1942.
Klein J., Die Grundlegung der Ethik in der Philosophie Hermann Cohens und Paul Natorps – eine Kritik des Neukantianismus, Göttingen 1976.
Lange F. A., Geschichte des Materialismus und Kritik seiner Bedeutung in der Gegenwart, 2. Buch: Geschichte des Materialismus seit Kant, 2. verbess. u. verm. Auflage, Iserlohn 1875.
Lübbe H., Philosophiegeschichte als Philosophie. Zu Kants Philosophiegeschichtsphilosophie, [w:] Einsichten. Gerhard Krüger zum 60. Geburtstag, hrsg. von K. Oehler u. R. Schaeffler, Frankfurt am Main 1962.
Marx W., Die philosophische Entwicklung Paul Natorps im Hinblick auf das System Hermann Cohens. In: Materialien zur Neukantianismus-Diskussion, hrsg. Von H.-L. Ollig, Darmstadt 1987.
Natorp P., O obiektywnym bądź subiektywnym ugruntowaniu poznania, przeł. W. Marzęda, [w:] Neokantyzm badeński i marburski. Antologia tekstów, red. A. J. Noras, T. Kubalica, Katowice 2011.
Noras A. J., Debata Trendelenburg – Fischer. Problem obiektywności Kantowskich form zmysłowości, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2013, R. 22, nr 1.
Noras A. J., Emil Lask. W stulecie śmierci, „Folia Philosophica”, red. P. Łaciak, t. 33, Katowice 2015.
Noras A. J., O badaniach recepcji filozofii Kanta, „Studia z Historii Filozofii” 2014, 3(5).
Nowotniak J., Samowiedza filozofa. Johanna Gottlieba Fichtego poszukiwanie jedności, Warszawa 1995.
Paton H. J., Kant’s Metaphysic of Experience. A Commentary on the First Half of the Kritik der reinen Vernunft, vol. 1, London 1936.
Röd W., Der Weg der Philosophie von den Anfängen bis ins 20. Jahrhundert, Bd. 1: Altertum, Mittelalter, Renaissance, München 1994.
Schnädelbach H., Nasz nowy neokantyzm, przeł. A. J. Noras, „Folia Philosophica”, red. P. Łaciak, t. 24. Katowice 2006.
Tatarkiewicz W., Spór o Platona, „Przegląd Filozoficzny” 1911, R. 14, z. 3.
Winter E., Ethik und Rechtswissenschaft. Eine historisch-systematische Untersuchung zur Ethik-Konzeption des Marburger Neukantianismus im Werke Hermann Cohens, Berlin 1980.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 511
Liczba cytowań: 0
