Koncepcja samopoznania Stefana Baleya
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2015.050Słowa kluczowe
Stefan Baley, koncepcja samopoznania, osobowośćAbstrakt
Na podstawie prac Osobowość i Drogi samopoznanie zrekonstruowano koncepcja samopoznania ukraińskiego i polskiego filozofa Stefana Baleya. Pokazano, że poznanie samego siebie zarówno w filozofii Baleya jak i w filozofii Sokratesa ma charakter specyficznego imperatywu, pewnego rodzaju obowiązku każdego myślącego człowieka. Sokrates i Baley to zwolennicy absolutnej prawdy, którą rozumieją jako praktyczną wartość, przynoszącą korzyść w moralnym samodoskonaleniu się człowieka. Odmienności w koncepcjach samopoznania Sokratesa i Baleya polega w tym, że obiektem samopoznania u Baleya jest dusza człowieka, ale do poznania samego siebie człowiek potrzebuje z koniecznością innego człowieka. Druga swoistość koncepcji Baleya jest związana z światopoglądem. W światopoglądzie bowiem Baley upatruje drogę do poznania prawdy. Udowodniono, że poglądy Baleya na współzależność podmiotu i prawdy są związane z jego filozoficzną pozycją, ukształtowaną w kręgu filozoficznej Szkoły Lwowsko-Warszawskiej.
Bibliografia
Balej S., Z psiholʹogìï tvorčostì Ševčenka, Lʹvìv 1916.
Balej S., Pro ponâttâ psihologìčnoï osnovi počuvanʹ, „Zapiski Naukovogo Tovaristvaìm. T. Ševčenka”, 1911.
Vernìkov M., Žittâ ì naukova dìâlʹnìstʹ akademìka Stepana Baleâ, Lʹvìv–Odesa 2002, T. 1.
Volenʹskij Â., Lʹvovsko-Varšavskaâ filosofskaâ škola, [per. s polʹsk. V. Porus]. Moskva 2004.
Ìvanik S., Analìz ponâttâ psihologìčnoï osnovi počuvanʹ Stepana Baleâ v tradicìï fìlosofsʹkoï školi Kazìmêža Tvardovsʹkogo, „Duh ì lìtera”, 2011, nr 23, s. 78–100.
Ìvanik S., Konstitutivnì elementi fìlosofìï Kazimeža Tvardovsʹkogo, [w:] C. Ìvanik, Stepan Oleksûk – učenʹ Kazimeža Tvardovsʹkogo, Lʹvìv 2012.
Malecʹkij V., Endìmìonsʹkij motiv v ukraïnsʹkìj mentalʹnostì, „Naukove pìznannâ: metodologìâ ta tehnologìâ”, 2005, nr 1 (15), s. 80–84.
Malecʹkij V., Socìalʹna fìlosofìâ Stepana Baleâ, [w:] Stepan Balej u svìtlì provìdnih fìlosofsʹkih naprâmìv HH stolìttâ, red. O. Gončarenko, Lʹvìv 2014.
Baley S., Drogi samopoznanie, Krakow 1947.
Baley S., Osobowość, Lwow 1939.
Baley S., Psychoanaliza jednej pomyłki Słowackiego, Lwow 1925.
Baley S., Psychologja wieku dojrzewania, Lwow – Warszawa 1932.
Baley S., Psychologia wychowawcza w zarysie, Warszawa 1958.
Baley S., Uwagi о podziale uczuć na przedstawieniowe i przekonaniowe, [w:] Księga pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie, Lwow 1931, s. 98–119.
Baley S., Uwagi psychologiczne o genezie poematu Słowackiego „W Szwajcarji”, „Przegląd Filozoficzny”, R. XXIV, 1921, s. 115–135.
Baley S., Wprowadzenie do psychologii społecznej, Warszawa 1959.
Buhler Ch., Der menschliche Lebenslauf als psychologisches Problem, Leipzig 1933.
Ivanyk S., Psychoanaliza w szkole lwowsko-warszawskiej: Stepan Baley o motywie endymiońskim w tworczości literackiej Tarasa Szewczenki i Juliusza Słowackiego, „Logos i Ethos”, 2012, 1 (32), s. 43–62.
Moroz J., Dyskusja z relatywizmem prawdy w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Warszawa 2013.
Twardowski K., O psychologii, jej przedmiocie, zadaniach, metodzie, stosunku do innych nauk i jej rozwoju, [w:] tenże, Wybrane pisma filozoficzne, Warszawa 1965.
Ziemnowicz M., Stefan Baley na tle wspołczesnej epoki, „Roczniki Humanistyczne”, 1953, t. 4, s. 141–167.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1155
Liczba cytowań: 0
