Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studia z Historii Filozofii

Neowitalistyczna koncepcja życia Piotra Lenartowicza
  • Strona domowa
  • /
  • Neowitalistyczna koncepcja życia Piotra Lenartowicza
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 6 Nr 2 (2015) /
  4. ROZPRAWY

Neowitalistyczna koncepcja życia Piotra Lenartowicza

Autor

  • Mirosław Twardowski Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2015.018

Słowa kluczowe

przyczynowość, teleologia, neowitalizm

Abstrakt

W swym fundamentalnym dziele Krytyka władzy sądzenia (1790) Immanuel Kant podejmuje problem relacji opisu przyczynowego i teologicznego. Z tą kwestią wiąże trwający od wieków spór między mechanicyzmem a witalizmem. Kant, choć nie był witalistą we właściwym znaczeniu tego słowa, podkreślał konieczność zastosowania metody teleologicznej w opisie pochodzenia, rozwoju i funkcji organizmów żywych.

Liczni polscy filozofowie, wraz z ostatnio zmarłym jezuitą Piotrem Lenartowiczem, odwoływali się do Kantowskiej dedukcji związku przyczynowo-skutkowego. W niniejszym artykule podejmiemy próbę przedstawienia Kantowskiej inspiracji w neowitalistycznej koncepcji życia autorstwa Lenartowicza.

Bibliografia

Carlo W. E., Reductionism and Emergence: Mechanism and Vitalism Revisited, „Proceedings and Addresses of the American Philosophical Association” 40, 1966.

Darowski R., Profesor Piotr Lenartowicz SJ. Biografia – filozofia – bibliografia, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Driesch H., Der Vitalismus als Geschichte und als Lehre, J. Barth, Leipzig 1905.

Favrholdt D., Introduction, [w:] Niels Bohr. Collected Works. Vol. 10. Complementarity beyond Physics (1928– 1962), red. D. Favrholdt, Elsevier, Amsterdam 1999.

Heller M., Lubański M., Ślaga S., Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki. Wstęp do filozofii przyrody, Warszawa 1997.

Höffe O., Immanuel Kant, przeł. A. Kaniowski, Warszawa 1995.

Hull D. L., The Philosophy of Biological Science, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey 1974.

Jurand A., Budowa żywej materii, Wiedza Powszechna, Warszawa 1957.

Kant I., Krytyka władzy sądzenia, przeł. J. Gałecki, Warszawa 1986.

Koszteyn J., Lenartowicz P., Integracja dynamiki biologicznej a drzewa rodowodowe istot żywych, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, M, Kraków 2009.

Koszteyn J., Lenartowicz P., Struktura bytu żywego w arystotelizmie, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Kunicki-Goldfinger W., Dziedzictwo i przyszłość. Rozważania nad biologią molekularną, ewolucją i człowiekiem, Warszawa 1974.

Kunicki-Goldfinger W., Podstawy biologii. Od bakterii do człowieka, Warszawa 1980.

Lenartowicz P., Celowość dynamiki biologicznej a bezkierunkowość w ewolucjonizmie darwinowskim, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Lenartowicz P., Mitologia programu genetycznego DNA, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Lenartowicz P., Pojęcie całości i przyczyny w dziejach embriologii, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Lenartowicz P., Sens i zakres pojęcia informacji genetycznej, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Lenartowicz P., Trzy koncepcje dynamiki biologicznej: arystotelesowska, neo-darwinowska, inteligentnego projektu, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Lenartowicz P., Wiedza przyrodnicza – nauka – religia a spór pomiędzy monizmem i pluralizmem bytowym, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenarto wicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Loeb J., Wstęp do fizjologii i psychologii porównawczej, przeł. Z. Szymanowski, Warszawa 1906.

Mahner M., Bunge M. A., Foundations of Biophilosophy, New York 1997.

Mahrburg A., Słowo wstępne, [w:] Loeb J., Wstęp do fizjologii i psychologii porównawczej, przeł. Z. Szymanowski, Warszawa 1906.

Mayr E., To jest biologia. Nauka o świecie ożywionym, przeł. J. Szacki, Warszawa 2002.

Nusbaum-Hilarowicz J., Idea ewolucji w biologii: Zarys dziejów ewolucjonizmu do końca XIX wieku, Warszawa 1952.

Nusbaum-Hilarowicz J., Szlakami wiedzy. Szkice z zagadnień biologii współczesnej, Lwów 1921.

Petrusewicz K., Mechanizm i witalizm a materializm dialektyczny, „Myśl Współczesna” 3/4, 1951.

Ruse M, Review: A. Rosenberg, Darwinian Reductionism. Or, How to Stop Worrying and Love Molecular Biology, „The Philosophical Quarterly” 60, 2010.

Rutkiewicz B., Neowitalizm, „Biblioteka Warszawska” 1, 1912.

Rutkiewicz B., Współczesny antymechanizm biologiczny i podstawy finalizmu, Lublin 1929.

Sheldrake R., Nowa biologia. Rezonans morficzny i ukryty porządek, przeł. M. Filipczuk, Warszawa 2013.

Wróblewski Z., Rozmowa z Piotrem Lenartowiczem SJ, [w:] Vivere et Intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin, red. J. Koszteyn, Kraków 2009.

Zaniewski R., Teorie o pochodzeniu i rozwoju życia a naturalizm chrześcijański, Londyn 1953.

Zięba S., Natura życia w aspekcie organizacji, „Nauka” 4, 1998.

Studia z Historii Filozofii

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2015-07-10

Jak cytować

1.
TWARDOWSKI, Mirosław. Neowitalistyczna koncepcja życia Piotra Lenartowicza. Studia z Historii Filozofii [online]. 10 lipiec 2015, T. 6, nr 2, s. 83–100. [udostępniono 23.9.2023]. DOI 10.12775/szhf.2015.018.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 6 Nr 2 (2015)

Dział

ROZPRAWY

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 435
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

przyczynowość, teleologia, neowitalizm
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa