O „teizmie empirycznym” w Dialogach o religii naturalnej Dawida Hume’a
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2015.017Słowa kluczowe
teizm eksperymentalny, teizm empiryczny, Dawida Hume’a Dialogi o religii naturalnejAbstrakt
W niniejszej pracy staram się osłabić gruntowną krytykę Dawida Hume’a dotyczącą „teizmu empirycznego” (bronionego w Dialogach przez Kleantesa): a) odróżniam „realizm empiryczny”, który przypisuję Kleantesowi, od „idealizmu empirycznego”, koncepcji, co istotne, nie stwarzającej dodatkowych trudności teoretycznych, oraz b) wykazuję, że jeżeli przez „teizm empiryczny” rozumieć się będzie także to drugie stanowisko, ów teizm okaże się w istocie niepodatny na część zarzutów wysuniętych przez Hume’a.
Bibliografia
Berman D., A History of Atheism in Britain: From Hobbes to Russell, London and New York 1988.
Capaldi N., Hume’s Philosophy of Religion: God without Ethics, „International Journal for Philosophy of Religion”, vol. 1, no. 4, 1970.
Cicero M. T., O naturze bogów. O wróżbiarstwie. O przeznaczeniu, przeł. W. Kornatowski, Warszawa 1960.
Clarke S., A Demonstration of the Being and Attributes of God And Other Writings ed. by E. Vailati, Cambridge 1998.
Coleman D., Interpreting Hume’s „Dialogues”, „Religious Studies”, vol. 25, no. 2, 1989.
Cooper A. A., third earl of Shaftesbury, Characteristics of Men, Manners, Opinions, Times, ed. by L. E. Klein, Cambridge 2000.
Cordry B. S., A more dangerous enemy? Philo’s „confession” and Hume’s soft atheism, „International Journal for Philosophy of Religion”, vol. 70, no. 1, 2011.
Gaskin J. C. A., Hume on Religion, [w:] Norton D. F., Taylor J. (eds.), The Cambridge Companion to Hume, Cambridge 2008.
Hume D., Badania dotyczące rozumu ludzkiego, przeł. J. Łukasiewicz i K. Twardowski, Warszawa 1977.
Hume D., Badania dotyczące zasad moralności, przeł. A. Hochfeld, Warszawa 1975.
Hume D., Dialogi o religii naturalnej. Naturalna historia religii wraz z dodatkami, przeł. A. Hochfeldowa, Warszawa 1962.
Hume D., Dialogues concerning Natural Religion and Other Writings, ed. by D. Coleman, Cambridge 2007.
Hume D., Eseje z dziedziny moralności i literatury, przeł. T. Tatarkiewiczowa, Warszawa 1955.
Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa 2005.
Hurlbutt R. H., David Hume and Scientific Theism, „The Journal of the History of Ideas”, vol. 17, no. 4, 1956.
Immerwahr J., Hume’s Aesthetic Theism, „Hume Studies”, vol. XXII, no. 2, 1996.
Johnson C., Joseph Butler, Laodicean Rationalist?, „Modern Language Studies”, vol. 4, no. 2, 1974.
Kant I., Krytyka czystego rozumu, przeł. R. Ingarden, Kęty 2001.
Kołakowski L., Filozofia pozytywistyczna. (Od Hume’a do Koła Wiedeńskiego), Warszawa 1966.
Locke J., Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, t. 2, przeł. B. Gawecki, Warszawa 1955.
Logan B., Why Hume Wasn’t an Atheist: A Reply to Andre, „Hume Studies”, vol. XXII, no. 1, 1996.
Manning R. J. S., David Hume’s „Dialogues Concerning Natural Religion”: Otherness in History and Text, „Religious Studies”, vol. 26, no. 3, 1990.
Merrill K. R., Historical Dictionary of Hume’s Philosophy, Lanham, Toronto, Plymouth 2008.
Mossner E. C., The Enigma of Hume, „Mind”, vol. 45, no. 179, 1936.
Mossner E. C., The Religion of David Hume”, „The Journal of the History of Ideas”, vol. 39, no. 4, 1978.
Noxon J., Hume’s Agnosticism, „The Philosophical Review”, vol. 73, no. 2, 1964.
O’Connor D., Routledge Philosophy Guide Book to Hume on Religion, London and New York 2001.
Penelhum T., God and Scepticism, Dordrecht 1983.
Price J. V., Empirical Theists in Cicero and Hume, „Texas Studies in Literature and Language”, vol. 5, no. 2, 1963.
Price J. V., Sceptics in Cicero and Hume, „The Journal of the History of Ideas”, vol. 25, no. 1, 1964.
Reid T., Rozważania o władzach poznawczych człowieka, przeł. M. Hempoliński, Warszawa 1975.
Rivers I., Reason, Grace, and Sentiment. A study of the language of religion and ethics in England 1660–1780, vol. II: Shaftesbury to Hume, Cambridge 2000.
Sessions W. L., Reading Hume’s Dialogues: A Veneration of True Religion, Bloomington and Indianapolis 2002.
Sprague E., Hume, Henry More and the Design Argument, „Hume Studies”, vol. XIV, no. 2, 1988.
Swinburne R., The Argument from Design, „Philosophy”, vol. 43, no. 165, 1968.
Swinburne R., The Existence of God, Oxford 2004.
Tweyman S., Scepticism and Belief in Hume’s Dialogues Concerning Natural Religion, Dordrecht 1986.
White D. E. (ed.), The Works of Bishop Butler, Rochester 2006.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 290
Liczba cytowań: 0
