„Radykalne oświecenie” – demiurgiczna rola Spinozy w formowaniu idei oświecenia?
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2015.005Schlagworte
Radical Entlightenment, J. I. Israel, oświecenie, źródła, Spinoza, Traktat teologiczno-polityczny, Opera posthumaAbstract
W monografii Radical Entlightenment. Philosophy and the Making of Modernity (1650-1750) poświęconej dziejom oświecenia brytyjski historyk Jonathan Irvine Israel sformułował nową tezę dotyczącą datowania, źródeł i charakteru tego okresu historii i przypisał filozofii Spinozy (1632–1677) znaczącą rolę w sformułowaniu haseł oświecenia. Jego praca wywołała szereg kontrowersji i uwag krytycznych, dotyczących oceny faktów należących do obszaru historii idei. Artykuł przypomina o interpretacjach roli filozofii Spinozy i o jej wczesnej recepcji (lata 1663–1678), kiedy filozof oddziaływał bezpośrednio. Wydarzenia polityczne w Niderlandach w okresie 1648–1677 (od odzyskania suwerenności do śmierci Spinozy) oraz losy filozofii Descartes’a (od roku 1650) są czynnikami wydatnie ingerującymi w kształtowanie się pierwotnej recepcji spinozyzmu i przesądzają na długo o losach tej filozofii.Literaturhinweise
Bell D. A., Where Do We Come From? Democratic Enlightenment: Philosophy, Revolution, and Human Rights, 1750–1790, by Jonathan I. Israel (rec.), http://www.newrepublic.com/article/books-and-arts/magazine/100556/spinoza-kant-enlightenment-ideas (pobrano 1.01.2015).
Israel J. I., Democratic Enlightenment: Philosophy, Revolution, and Human Rights 1750–1790, Oxford 2011.
Israel J. I., Enlightenment Contested: Philosophy, Modernity, and the Emancipation of Man, 1670–1752, Oxford 2006.
Israel J. I., Radical Enlightenment. Philosophy and the Making of Modernity, 1650–1750, Oxford 2001, Oxford 20102.
Israel J. I., The Dutch Republic. Its Rise, Greatness, and Fall 1477–1806, Oxford 1998 (wyd. poprawione; 19951).
Listy mężów uczonych do Benedykta de Spinozy oraz odpowiedzi autora wielce pomocne dla wyjaśnienia jego dzieł, Warszawa 1961.
Malik K., Seeing reason: Jonathan Israel’s radical vision https://newhumanist.org.uk/articles/4194 (pobrano 31.12.2014).
Nadler S., A Book Forged in Hell. Spinoza’s Scandalous Treatise and the Birth of the Secular Age, Oxford 2011.
Nadler S., Spinoza, Warszawa 2002.
Shank J. B., Jonathan Israel, Radical Enlightenment: Philosophy and the Making of Modernity, 1650-1750, (rec.) http://www.h-france.net/vol2reviews/vol2no26shank.pdf (pobrano 1.01.2015).
Siebrand H. J., Spinoza and the Netherlanders. An Inquiry into the Early Reception of His Philosophy of Religion, Van Gorcum 1988.
Spinoza B. de, Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, Warszawa 1954.
Wright J. K., Jonathan Israel, Democratic Enlightenment: Philosophy, Revolution, and Human Rights 1750–1790, (rec.) http://www.h-france.net/forum/forumvol9/Israel1.pdf (pobrano 1.01.2015).
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Stats
Number of views and downloads: 431
Number of citations: 0
