„Czy krzyż jest argumentem?” Odpowiedź Fryderyka Nietzschego na Golgotę (przełożyła Milena Marciniak)
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2014.018Słowa kluczowe
Nietzsche, Kalwaria, krzyż, Bóg, teologia protestancka, filozofiaAbstrakt
Artykuł stanowi analizę Nietzscheańskiej koncepcji „śmierci Boga”, nadając jej nowy szerszy kontekst i ewolucję tego pojęcia w ostatnich pismach filozofa. Pytanie postawione w tytule "czy krzyż jest argument" staje się pretekstem do refleksji na temat granicy pomiędzy filozofią i teologią, i prowokuje z kolei ostateczny pytanie, dlaczego krzyż jest przedmiotem kultu i jak symbolicznie wydarzenie Kalwarii odczytuje Nietzsche. Autor zestawia dwie perspektywy śmierci Boga: tę zaproponowaną przez Nietzschego oraz tę, która jest obecna w teologii protestanckiej, by sformułować uniwersalne filozoficzne wnioski. Tytułowy krzyż jest symbolem kontaktu z boskością, jaka dostępny jest ludziom, a także sprawia, że możliwe jest stworzenie nowego człowieka - nadczłowieka.
Bibliografia
Ajtmatow Czingiz, Dzień dłuższy niż stulecie, tłum. A. Bogdański, Warszawa 1986.
Augustyn św., Wyznania, tłum. ks. dr Jan Czuj, Kraków 1949.
Balthasar H. U. v., Apokalypse der deutschen Seele, Bd. 3, Einsiedeln 1939.
Balthasar H. U. v., Mysterium Paschale, Leipzig 1984.
Balthasar H. U. v., Teologia misterium paschalnego, tłum. E. Piotrowski, Kraków 2001.
Barloewen C. von, Clown. Zur Phänomenologie des Stolperns, Frankfurt am Main 1984.
Blondel M., Tagebuch vor Gott 1883–1894, übertragen v. Hans Urs v. Balthasar, Eingeleitet v. Peter Henrici, Einsiedeln 1964.
Boer W. de, Hölderlins Deutung des Daseins, Frankfurt/M. u. Bonn 1961.
Derrida J., Gesetzeskraft. Der ‚mystische Grund der Autorität’, Frankfurt am Main 1991.
Gloy K., Bemerkungen zum Kapitel ‚Herrschaft und Knechtschaft’ in Hegels PhG, „ZphF“ 39, 1985.
Girard R./Vattimo G., Christentum und Relativismus, Freiburg–Basel 2008.
Goethe J. W., Faust, wersy 928–935, tłum. F. Konopka, Warszawa 1962.
Goethe J. W., Refleksje i maksymy, tłum. Jerzy Prokopiuk, Warszawa 1977.
Goethe J. W., Zahme Xenien III, Weimarer Ausgabe, I. Abt., Bd. 3, Weimar 1890.
Grabbe Ch. D., Herzog Theodor v. Gothland, Werke u. Briefe. hist.-krit., Gesamtausgabe, Bd.1, hg. v. Alfred Bergmann, Emsdetten 1960.
Gracq J., Witterungen, Graz–Wien 2001.
Gundolf F., George, Berlin 1920.
Harnack A., Lehrbuch der Dogmengeschichte, Freiburg 1890.
Hebbel F., Tagebücher, Bd. 4,1854–1863 [eintrag v. 21. Nov. 1856], Berlin 1905.
Hegel G. W. F., Pisma wczesne z filozofii religii, tłum. G. Sowinski, Kraków 1999.
Henrich D., Werke im Werden, München 2011.
Holland V., Erbe eines Urteils, Wien–München–Zürich 1955.
Jacob T., Schmitt,. Briefwechsel mit Materialien, München 2012.
Kasper W., Jesus der Christus, Mainz 1978.
Kierkegaard S., Die Tagebücher 1834–1855, Leipzig 1941.
Lefebvre H., Nietzsche, Paris 1939.
Luther M., Heidelberger Disputation [1518], Berlin 1979.
Luther M., Von den Konziliis und Kirchen [1539], Werke, Bd.50.
Miłosz Cz., Wiersze wszystkie, Kraków 2011.
Nietzsche F., Antychryst, tłum. L. Staff, Mortkowicz, Warszawa 1908.
Nietzsche F., Arbeitshefte. Krit.-Ges.-Ausgabe [KGW], IX. Abt., hrsg. v. Marie-Luise Haase. und Martin Stingelin, Bd. 7, Berlin–N.Y. 2008.
Nietzsche F., Ecce homo, tłum. L. Staff, Mortkowicz, Warszawa–Kraków 1912.
Nietzsche F., Ludzkie, arcyludzkie, tłum. K. Drzewiecki, Warszawa 1910.
Nietzsche F., Nachgelassene Fragmente, KSA, Bd. 9.
Nietzsche F., Tako rzecze Zaratustra, tłum. W. Berent, Gdynia b.r.w.
Novalis, Hymny do nocy, tłum. A. Pomorski, „Znak” 46, 1994.
Otto W. F., Dionysos. Mythos und Kultus, Frankfurt am Main 1996.
Pasternak B., Doktor Żywago, tłum. Ewa Rojewska-Olejarczuk, Warszawa 1990.
Philipsen B., ‚Buchstabengenau’, Kenosis der Zeichen, der Zeit und des Subjekts in Hölderlins später und spätester Dichtung, in: Das Achtzehnte Jahrhundert, 30 (2006), heft 2.
Roos C., Nietzsche und das Labyrinth, Copenhagen 1940.
Rorty R., Vattimo G., Die Zukunft der Religion, Frankfurt am Main 2006.
Ross W., Der ängstliche Adler. Friedrich Nietzsches Leben, Stuttgart 1980.
Rückert F., Aus dem Nachlaß, Friedrich Rückerts Werke in sechs Bänden hrsg. v. Conrad Beyer, Bd. 4, Leipzig 1900.
Rückert F., Mir nach! spricht Christus unser Held, Friedrich Rückerts Werke in sechs Bänden, hrsg. v. Conrad Beyer, Bd. 4, Leipzig 1900.
Schelling F. W. J., Sämmtliche Werke, Bd. 14, Stuttgart–Augsburg 1861.
Schelling F. W. J., Hegel G. W. F., Kritisches Journal der Philosophie, Bd. 2, 1. St., Leipzig 1981.
Schmitt C., Politische Theologie, Berlin 1990.
Thomsen S. U., Lissabon, “FAZ” 28, 2011.
Tillich P., Teologia systematyczna, t. 2, tłum. J. Marzęcki, Kęty 2004.
Tilliette X., Philosophische Christologie, einsiedeln–Freiburg 1998.
Vogel J., Max Klingers Kreuzigung Christi, Leipzig 1920.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 649
Liczba cytowań: 0
