Etyka filozoficzna jako hermeneutyka moralności
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2013.054Słowa kluczowe
etyka filozoficzna, hermeneutyka, hermeneutyka moralności, etos, filozofia praktyczna, H.-G. GadamerAbstrakt
Autor zastanawia się nad stosunkiem między hermeneutyką a etyką filozoficzną. Z jednej strony ujmuje etykę jako normatywną refleksję krytyczną, z drugiej natomiast jako hermeneutykę moralności. W nawiązaniu do Gadamerowskiego ujęcia problemu rozumienia, autor podkreśla znaczenie phronesis i postuluje powrót do idei filozofii praktycznej, która potrafi ująć i opisać całość rzeczywistości przeżywanej, wyartykułowanej w prawie i obyczaju. Podstawę dla tak rozumianej etyki filozoficznej stanowi etos, którego samoprezentacja następuje we wspólnotowej formie życia. Etyka filozoficzna, w perspektywie hermeneutycznej, wyrasta z samej praktyki życia codziennego i jest zakorzeniona w jego pierwotnej rozumności.
Bibliografia
Anzenbacher A., Wprowadzenie do etyki, Kraków 2008.
Arystoteles, Etyka nikomachejska, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, Warszawa 1996.
Bacon F., Przedmowa do „Wielkiej odnowy”, [w:] tegoż, Novum Organum, Warszawa 1955.
Benjamin W., O pojęciu historii, [w:] tegoż, Anioł historii: eseje, szkice, fragmenty, Poznań 1996.
Baumgartner H.-C., O konieczności systematycznego i historycznego uprawiania etyki filozoficznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica” 6, 1988.
Berti E., The Reception of Aristotle’s Intellectual Virtues in Gadamer and the Hermeneutic Philosophy, [w:] The Impact of Aristotelianism on Modern Philosophy, Washington 2003.
Böhme G., Filozofia i estetyka przyrody, Warszawa 2002.
Cassirer E., Substancja i funkcja. Badania nad podstawowymi problemami krytyki poznania, Kęty 2008.
Descartes R., Reguły kierowania umysłem, [w:] tegoż, Reguły kierowania umysłem. Poszukiwanie prawdy poprzez światło naturalne, Kęty 2002.
Dybel P., Oblicza hermeneutyki, Kraków 2012.
Figal G., Ethik und Hermeneutik, [w:] H.-M. Schönherr-Mann, Ethik als Hermeneutik, München 2004.
Gadamer H.-G., O możliwościach etyki filozoficznej, [w:] tegoż, Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane, Warszawa 2008.
Gadamer H.-G., Ethos und Ethik, [w:] tegoż, Gesammelte Werke, Bd. 3: Neuere Philosophie I. Hegel, Husserl, Heidegger, Tübingen.
Gadamer H.-G., Hermeneutik als praktische Philosophie, [w:] Rehabilitierung der praktischen Philosophie, Verlag 1972.
Gadamer H.-G., Hermeneutyka klasyczna i filozoficzna, [w:] tegoż, Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane, Warszawa 2008.
Gadamer H.-G., Historia pojęć jako filozofia, [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, Warszawa 1979.
Gadamer H.-G., Idea dobra w dyskusji między Platonem a Arystotelesem, Kęty 2002.
Gadamer H.-G., Obywatele dwóch światów, [w:] tegoż, Dziedzictwo Europy, Warszawa 1992.
Gadamer H.-G., Teoria, technika, praktyka, [w:] tegoż, Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane, Warszawa 2008.
Gadamer H.-G., Vernunft und praktische Philosophie, [w:] tegoż, Gesammelte Werke t. 10, Tübingen 1995.
Gadamer H.-G., Wertethik und praktische Philosophie, [w:] tegoż, Gesammelte Werke, Bd. IV: Neuere Philosophie II. Probleme – Gestalten, Tubingen 1987.
Hommes U., Kanta krytyka praktycznego rozumu a współczesna filozofia praktyczna, „Studia Filozoficzne” 4, 1973.
Koselleck R., Begriffsgesichten. Studien zur Semantik und Pragmatik der politischen und sozielen Sprache, Frankfurt 2006.
Krasnodębski Z., Rozumienie ludzkiego zachowania. Rozważania o filozoficznych podstawach nauk humanistycznych i społecznych, Warszawa 1986.
Levinas E., Inaczej niż być lub ponad istotą, Warszawa 2000.
Łepko Z., Spór o testament F. Bacona, „Studia Philosophiae Christianae” 1998.
Narecki K., Słownik terminów Arystotelesowych, [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 7, Warszawa 1994.
Nowak-Juchacz E., Autonomia jako zasada etyczności. Kant, Fichte, Hegel, Wrocław 2002.
Przyłębski A., Etyka w świetle hermeneutyki, Warszawa 2010. Przyłębski A., Gadamer, Warszawa 2006.
Przyłębski A., Hermeneutyczny zwrot filozofii, Poznań 2005.
Ricoeur P., Hermeneutyka symboli a refleksja filozoficzna, [w:] tegoż, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, Warszawa 1985.
Schnädelbach H., Hegel. Wprowadzenie, Warszawa 2006.
Siwiec T., Etyka filozoficzna jako normatywna refleksja krytyczna, „Kultura i Wartości” 1, 2012, (www.kulturaiwartosci.umcs.lublin.pl/wp-content/uploads/2011/11/Tomasz-Siwiec-Etyka-filozoficzna-jako-normatywna-refleksja-krytyczna2.pdf (dostęp: 27 maja 2013 r.)).
Spaemann R., Die Aktualität des Naturrechts, [w:] tegoż, Philosophische Essays, Stuttgart 1994.
Spaemann R., Löw R., Cele naturalne. Dzieje i ponowne odkrycie myślenia teleologicznego, Warszawa 2008.
Szulakiewicz M., Filozofia jako hermeneutyka, Toruń 2008.
Vattimo G., Poza interpretacją. Znaczenie hermeneutyki dla filozofii, Kraków 2011.
Vattimo G., Społeczeństwo przejrzyste, Wrocław 2006.
Wright G. H., Explanation and Understanding, London 1971.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 507
Liczba cytowań: 0
