Dodatki i Przypisy w Etyce. Rozum, wyobraźnia, rozumienie
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2011.014Słowa kluczowe
Baruch Spinoza, rozum, intelekt, wyobraźnia, rozumienieAbstrakt
Szkic zawiera pobieżną analizę powodów, dla których Spinoza dodał „Przypisy” i „Dodatki” do swojej Etyki, które to zawierają wiele niezdefiniowanych pojęć, zaburzających spójność dedukcyjnego porządku wywodu zaprezentowanego w głównej części pracy. Wątpliwości podniesione przez czytelników pierwszych wersji Etyki i Traktatu teologiczno-politycznego, a także – przede wszystkim – trudności związane ze zrozumieniem wywodu, wywołane tymi samymi częściami pracy, niezależnie od wykształcenia czytelników, skłoniły Spinozę do dokładniejszego zbadania procesu poznawczego i roli jego poszczególnych elementów. Zdolność rozumienia zależy od rozumu i intelektu, podczas gdy prawdziwe rozumienie jest wynikiem kojarzenia, poznania, wyobraźni i pamięci. Kiedy odwołujemy się do takiego „idealnego” przedmiotu, jakim są obiekty geometryczne, czynniki te nie wprowadzają żadnej wcześniej znanej treści do procesu poznania, lecz gdy odnosimy się do wcześniej zyskanego doświadczenia mogą z łatwością przenieść aktywność rozumu i intelektu poza tok myślenia nakreślony w tekście.
Bibliografia
Kołakowski L., Spinoza wśród przyjaciół i wrogów, [w:] Listy mężów uczonych do Benedykta de Spinozy oraz odpowiedzi autora wielce pomocne dla wyjaśnienie jego dzieł, Warszawa 1961.
Spinoza B., Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, przeł. I. Myślicki, Warszawa 1954.
Spinoza B., Traktat teologiczno-polityczny, [w:] tenże, Traktaty, Kęty 2000.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 173
Liczba cytowań: 0