Johanna Gottlieba Fichtego uzasadnienie wiary w moralny porządek świata
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2010.013Słowa kluczowe
Johann Gottlieb Fichte, opatrzność, moralny porządek świata, filozofia religii, ateizmAbstrakt
Odpowiadając na pytanie o podstawy naszej wiary w Opatrzność Fichte wyraźnie odnosi się do wyników Kantowskiej filozofii, zgodnie z którymi nie istnieją (spekulatywne) argumenty za istnieniem boskiego panowania nad światem. Dla autora Teorii wiedzy przesłanką takiego wnioskowania powinno być doświadczenie ze świata zmysłów. Błąd krytykowanej argumentacji przywołuje „inny” świat jako uzasadnienie i podstawę istnienia „tego” świata, choć ta pozorna wiedza sama była wywiedziona z odwróconej argumentacji, opartej na osobliwym doświadczeniu świata (jego porządku czy piękna). Esej Johanna Gottlieba Fichtego Über den Grund unseres Glaubens an eine göttliche Weltregierung, pomyślany jako polemika z Friedrichem Karlem Forbergiem, był przyczyną kontrowersji wokół ateizmu Fichtego.
Bibliografia
Bobko A., Kant i Schopenhauer, Rzeszów 1996.
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. K. Leśniak, Warszawa 1984.
Fichte J. G., Appelation an das Publicum, [w:] tegoż, Sämmtliche Werke, t. 5, Berlin 1845–1846.
Fichte J. G., Pierwsze wprowadzenie do „Teorii wiedzy”, [w:] tegoż, Teoria wiedzy, przeł. M. J. Siemek, J. Garewicz, Warszawa 1996.
Fichte J. G., Powołanie człowieka, przeł. A. Zieleńczyk, Kęty 2002.
Fichte J. G., Über den Grund unseres Glaubens an eine göttliche Weltregierung, [w:] Appellation an das Publikum… Dokumente zum Atheismusstreit um Fichte, Forberg, Niethammer. Jena 1798/99, hrsg. von Werner Röhr, Leipzig 1987.
Fischer K., Geschichte der neuern Philosophie, t. 5, Heidelberg 1869.
Forberg F. K., Rozwój pojęcia religii, przeł. M. Jankowski, M. Anna Truś, „Filo-Sofija” 9, 2009.
Hegel G. F. W., Pisma wczesne z filozofii religii, przeł. G. Sowinski, Kraków 1999.
Hirsch E., Fichtes Religionsphilosophie im Rahmen der philosophischen Gesamtentwicklung Fichtes, Göttingen 1914.
Kant I. Krytyka władzy sądzenia, przeł. J. Gałecki, Warszawa 2004.
Kant I. Religia w obrębie samego rozumu, przeł. A. Bobko, Kraków 1993.
Kant I., Powszechna historia naturalna i teoria nieba, przeł. T. Kupś, R. Michalski, M. Żelazny, [w:] tegoż, Dzieła zebrane, t. 1, Toruń 2010.
Kant I., Danziger Rationaltheologie, [w:] Kant’s gesammelte Schriften, t. 27, Berlin 1972.
Kant I., Jedyna możliwa podstawa dowodu na istnienie Boga, przeł. Translatorium Filozofii Niemieckiej IF UMK, Kęty 2004.
Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, przeł. B. Bornstein, Kęty 2002.
Kant I., Spór fakultetów, przeł. M. Żelazny, Toruń 2003.
Kodalle K. M., Ohst M. (red.), Fichtes Entlassung: der Atheismusstreit vor 200 Jahren, „Kritisches Journal der Philosophie” t.4, 1999.
Kozanecki T., Płockie rękopisy Józefa Kalasantego Szaniawskiego, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” t. 1, 1961.
Kupś T., Filozofia religii Immanuela Kata, Toruń 2008.
Röhr W., Nachwort des Herausgebers, [w:] Appellation an das Publikum… Dokumente zum Atheismusstreit um Fichte, Forberg, Niethammer. Jena 1798/99, hrsg. von Werner Röhr, Leipzig 1987.
Wundt M., Johann Gottlieb Fichte, Stuttgart 1927.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 355
Liczba cytowań: 0
