The early Polish attempts at translating Immanuel Kant's Critique of Pure Reason
DOI:
https://doi.org/10.12775/szhf.2023.031Słowa kluczowe
Kant, Struve, Chmielowski, Grzymała-Piątkowski, metaphysicsAbstrakt
This article presents the history of the first Polish translation of the Prolegomena to Any Future Metaphysics. An active role in its creation was played by: Henryk Struve, Romuald Grzymała-Piątkowski, and Kazimierz Twardowski. The study reveals the problem of the organisers of this initiative to the appointment of a translator and the preparation of the translation's publication. The key role was played by Struve. Twardowski limited himself to criticism, both of the editors of the "Biblioteka Filozoficzna" and of the translator himself. The translation was eventually published in 1901. Despite its flaws and numerous shortcomings, it was the first work by Kant representing a mature critical philosophy to be published in Polish.
Bibliografia
Bad Hersz. 1907. [Review]. Przegląd Filozoficzny 10(1): 74–94.
Biogramy uczonych polskich. 1983. Cz. 1, Nauki społeczne, no. 1, A-J. Ed. Andrzej Śródka, Paweł Szczawiński. Wrocław etc.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Borzym Stanisław. 2003. Przeszłość dla przyszłości: z dziejów myśli polskiej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS – Instytutu Filozofii i Socjologii PAN Polskiej Akademii Nauk.
Brożek Andrzej. 1981. “Piątkowski Romuald Grzymała”. In: Polski Słownik Biograficzny. Kraków vol. 26, 1, 18–19.
Chmielowski Piotr. 1904. “Kant w Polsce”. Przegląd Filozoficzny 7(4): 379–394.
Chmielowski Piotr. 1904. “Kilka słów o Krytyce czystego rozumu”. In: Immanuel Kant, Krytyka czystego rozumu, transl. Piotr Chmielowski, ed. Henryk Struve. Warszawa: Księgarnia E. Wende i Sp., Wydanie z zapomogi Kasy Pomocy dla osób pracujących na polu naukowym imienia Dra Józefa Mianowskiego.
Dopierała Kazimierz (ed.). 2005. Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii. Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2005.
Grabowski Leon. 1864. Ekonomia polityczna. Warszawa: drukarnia Karola Kowalewskiego.
Ingarden Roman W. 2021. Lwowskie wykłady o Krytycyzmie Kanta z roku akademickiego 1935/1936, ed. Radosław Kuliniak, Mariusz Pandura. Kęty: Wydawnictwo Derewiecki.
Kant Immanuel. 1901. Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, Z dodaniem Słownika terminów filozoficznych, użytych w tym przekładzie, transl. Romuald Piątkowski, ed. Henryk Struve. Warszawa: zapomoga Kasy Pomocy dla Osób, Pracujących na Polu Naukowem im. J. Mianowskiego.
Kuliniak Radosław, Dorota Leszczyna (ed.) 2010. Polska Bibliografia Kantowska. Kraków: Aureus.
Letter from Henryk Struve to Piotr Chmielowski, 21 January 1903. In: Archive of the Ossoliński National Institute in Wrocław. Ref. 4812/1 (microfilm in the National Library in Warsaw). Chmielowski’s letters to Struve are housed in the Archives of the Jagiellonian Library in Kraków. Ref. 1–11/60.
Letter from Henryk Struve to Piotr Chmielowski, 3 February 1903. Archive of the Ossoliński National Institute in Wrocław. Ref. 4812/1.
Letter from Maria Chmielowska to Henryk Struve, 5/18 May 1904. Manuscript, Archive of the Jagiellonian Library. Ref. 2/60, pp. 17r–18v.
Ostrowska Krystyna. 1992. “Chmielowski Piotr”. In: Słownik psychologów polskich, ed. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski. Poznań: Zakład Historii Myśli Psychologicznej. Instytut Psychologii UAM.
Paulsen Friedrich. 1902. I. Kant i jego nauka, transl. Jan Władysław Dawid. Warszawa: Red. “Głosu”.
Serejski Marian Henryk. 1946. “Śp. Michał Kreczmar (20.09.1881-14.09.1939)”. Przegląd Historyczny 36: 13–14.
Struve Henryk. 1907. [Response to a review]. Przegląd Filozoficzny 10(2): 218–227. Twardowski Kazimierz. 1913. “W sprawie polskich przekładów dzieł filozoficznych”. Ruch Filozoficzny 3(5): 105–107.
Vaihinger Hans. 1905. “Das Kantjubiläum im Jahre 1904”. Kant-Studien 10: 105–155.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 186
Liczba cytowań: 0