Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studia z Historii Filozofii

Melancholia jako intelektualny oręż: Wymiary problematyki melancholii w ujęciu Panajotisa Kondylisa
  • Strona domowa
  • /
  • Melancholia jako intelektualny oręż: Wymiary problematyki melancholii w ujęciu Panajotisa Kondylisa
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 14 Nr 2 (2023): Panajotis Kondylis (1943-1998). In memoriam /
  4. ARTYKUŁY

Melancholia jako intelektualny oręż: Wymiary problematyki melancholii w ujęciu Panajotisa Kondylisa

Autor

  • Alexander Jakovljević Uniwersytet Szczeciński, Polska https://orcid.org/0000-0002-4392-6271

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2023.013

Słowa kluczowe

Panajotis Kondylis, melancholia, polemika, antropologia, władza, antropologia filozoficzna, krytyka kultury, intencjonalność

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest analiza pojęć: melancholia i polemika i ich wzajemnej relacji. Głównym źródłem refleksji jest artykuł Panajotisa Kondylisa Melancholia a polemika (polski przekład ukazał się na łamach czasopisma „Studia z Historii Filozofii” w 2017 roku) opublikowany pierwotnie w języku niemieckim w 1997 roku w tomie zbiorowym Entzauberte Zeit. Der melancholische Geist der Moderne. Autor analizuje wymienione pojęcia na płaszczyźnie indywidualno-psychologicznej, antropologicznej, jak i kulturowej, zauważając, że dla Kondylisa polemiczność jest podstawową cechą myślenia. Autor zwraca także uwagę na rozróżnienie trzech płaszczyzn relacji między melancholią a polemiką. Pierwsza z nich dotyczy relacji bytu i świata w całości, druga ma charakter antropologiczny, a trzecia dotyka procesów historycznych i kulturowych. W kolejnej części autor artykułu odnosi się do intencjonalności melancholii i przedstawia typy idealne melancholików. Przenosząc prezentowane zagadnienie na obszar polityczny, autor wykazuje, że polemiczność jako cecha antropologiczna człowieka prowadzi nolens volens do modyfikacji treści (czy stawianych politycznie celów), która z kolei wzmacnia melancholię, gdyż nie można było osiągnąć tego, do czego się dążyło. Dlatego też autor przyznaje słuszność Kondylisowi, kiedy ten kwestionuje podział na epoki historyczne o wydźwięku pesymistycznym czy optymistycznym, ponieważ opisywane relacje występują zawsze.

Bibliografia

Aristoteles. 1962. Problemata Physica (= Werke in deutscher Übersetzung, Bd. 19), übers. v. Hellmut Flashar. Berlin: Akademie Verlag.

Horst Falk. 2019. „Von der Selbsterhaltung zum Machtstreben in »Macht und Entscheidung«“. In: Panajotis Kondylis und die Metamorphosen der Gesellschaft. Ohne Macht lässt sich nichts machen, Hrsg. Falk Horst, 93–106. Berlin: Duncker & Humboldt.

Klibansky Raymond, Erwin Panofsky, Fritz Saxl. 1992. Saturn und Melancholie. Studien zur Geschichte der Naturphilosophie und Medizin, der Religion und der Kunst. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Knoll Joachim H., Anna-Dorothea Ludewig, Julius H. Schoeps (Hrsg.). 2013. Der Dandy. Ein kulturhistorisches Phänomen im 19. und 20. Jahrhundert, Bd. 10. Berlin: Europäisch-jüdische Studien.

Kondylis Panajotis. 1997. „Melancholie und Polemik“. In: Entzauberte Zeit. Der melancholische Geist der Moderne, Hrsg. Ludger Heidbrink, 281–200. Wien: Carl Hanser Verlag München.

Kondylis Panajotis. 2006. „Macht und Entscheidung. Die Herausbildung der Weltbilder und die Wertfrage“. In: Panajotis Kondylis, Machtfragen. Ausgewählte Beiträge zu Politik und Gesellschaft, 21–128. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.

Kondylis Panajotis. 2012. „Die Geschichte lauert. Sozialontologie, Macht und die Zukunft des Griechentums. Panajotis Kondylis interviewt von Spyros Koutroulis“. Deutsche Zeitschrift für Philosophie 60: 397–418.

Lepenies Wolf. 1998. Melancholie und Gesellschaft. Mit einer neuen Einleitung: Das Ende der Utopie und die Wiederkehr der Melancholie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Schings Hans-Jürgen. 1997. Melancholie und Aufklärung. Melancholiker und ihre Kritiker in Erfahrungsseelenkunde und Literatur des 18. Jahrhunderts. Stuttgart: Metzler.

Schmidt Jochen. 1985. Geschichte des Genie-Gedankens in der deutschen Literatur, Philosophie und Politik 1750–1945, Bd. 2. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.

Studia z Historii Filozofii

Pobrania

  • pdf (Deutsch)

Opublikowane

2023-08-21

Jak cytować

1.
JAKOVLJEVIĆ, Alexander. Melancholia jako intelektualny oręż: Wymiary problematyki melancholii w ujęciu Panajotisa Kondylisa. Studia z Historii Filozofii [online]. 21 sierpień 2023, T. 14, nr 2, s. 73–96. [udostępniono 6.7.2025]. DOI 10.12775/szhf.2023.013.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 14 Nr 2 (2023): Panajotis Kondylis (1943-1998). In memoriam

Dział

ARTYKUŁY

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 403
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Panajotis Kondylis, melancholia, polemika, antropologia, władza, antropologia filozoficzna, krytyka kultury, intencjonalność
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa