Rocznik Przekładoznawczy
O (nie)przetłumaczalności związków frazeologicznych – polskie ekwiwalenty zerowe frazeologizmów zoonimicznych w języku niemieckim
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/RP.2008.016
Abstrakt
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, gdzie przebiega granica (nie)przetłumaczalności w przypadku związków frazeologicznych. Te konstrukcje o złożonej semantyce, zabarwieniu stylistycznym, odwołujące się do emocji użytkowników języka nierzadko są dla tłumacza twardymi orzechami do zgryzienia. Materiał badawczy stanowią niemieckie frazeologizmy zoonimiczne i ich ekwiwalenty w języku polskim. W swojej analizie autorka zwraca uwagę na istotną rolę ekwiwalencji zerowej w wypełnianiu luk w systemie frazeologicznym języka docelowego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bąba, S., Liberek, J., 2001, Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa.
Chrissou, M. 2001, „Deutsche und neugriechische Phraseologismen mit animalistischer Lexik. Eine kontrastive Analyse auf der Worterbuchund Textebene”, [w:] EliSe. Essener Linguistische Skripte – elektronisch 1/1/2001, s. 89–121 (www. uni-essen.de, dostęp 15.12.2004).
Djatschkow, A., 1997, Untersuchungen zur konfrontativen Phraseologie der deutschen und der russischen Gegenwartssprache am Beispiel der semantischen Felder der menschlichen Intelligenz mit der allgemeinen Bedeutung „Dummheit / Klugheit” und „глynocть/yм”. Greifswald.
Dobrogowska, E., 2005, „Idiomy jako problem przekładu (na podstawie analizy polskiego tłumaczenia powieści ‘Catch-22’ J. Hellera”, [w:] Kulturowe i językowe źródła nieprzekładalności. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Wydział Filologii Wszechnicy Mazurskiej w Olecku w dniach 31 maja i 1 czerwca 2004 r., Hejwowski, K. (red.), Olecko, s. 157–165.
DUDEN, Bd. 11, 2002, Redewendungen. Worterbuch der deutschen Idiomatik. 2., neu bearbeitete und aktualisierte Aufl age. Herausgegeben von der Dudenredaktion, Mannheim–Leipzig–Wien–Zurich.
Dunaj, B., 1999, Słownik współczesnego języka polskiego, tom 1–2, Warszawa.
Fleischer, W., 1994, „Phraseologismus und Sprichwort: lexikalische Einheit und Text”, [w:] Europhras 92. Tendenzen der Phraseologieforschung, Sandig, B. (red.), Bochum, s. 155–172.
Fleischer, W., 1997, Phraseologie der deutschen Gegenwartssprache, Tubingen.
Hejwowski, K., 2006, Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa.
Hessky, R., 1992, „Phraseolexeme als harte Nuss fur die zweisprachige Lexikographie”, [w:] Deutsche Phraseologie in Sprachsystem und Sprachverwendung, Foldes, C. (red.), Wien, s. 107–124.
Koller, W., 1994, „Phraseologismen als Ubersetzungsproblem”, [w:] Europhras 92. Tendenzen der Phraseologieforschung, Sandig, B. (red.), Bochum, s. 351–373.
Krohn, K., 1994, Hand und Fus. Eine kontrastive Analyse von Phraseologismen im Deutschen und Schwedischen, Goteborg.
Laskowski, M., 2003, Semantische und pragmatische Aspekte der deutschen und polnischen Phraseologie, Zielona Góra.
Lewicki, A. M., Pajdzińska, A., 2001, „Frazeologia”, [w:] Współczesny język polski, Bartmiński, J. (red.), Lublin, s. 315–333.
Lipiński, K., 2000, Vademecum tłumacza, Kraków.
Lipiński, K., 2004, Mity przekładoznawstwa, Kraków.
Muldner-Nieckowski, P., 2003, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa. Muller, K., 1994, Lexikon der Redensarten, Gutersloh.
Pławski, M., 2005, „Czy tłumaczenia muszą być tak jak kobiety (i mężczyźni) wierne – kilka uwag o (nie)przetłumaczalności”, [w:] Kulturowe i językowe źródła nieprzekładalności. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Wydział Filologii Wszechnicy Mazurskiej w Olecku w dniach 31 maja i 1 czerwca 2004 r., Hejwowski, K. (red.), Olecko, s. 235–244.
Pociask, J., 2006, „’Trudny orzech do zgryzienia’ – kilka uwag o tłumaczeniu stałych związków frazeologicznych”, [w:] Rocznik Przekładoznawczy 2. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu, Zieliński, L., Pławski, M. (red.), Toruń, s. 191–199.
Schemann, H., 1993, Deutsche Idiomatik. Die deutschen Redewendungen im Kontext, Stuttgart–Dresden.
Szczęk, J., 2000–2001, „Phraseologie der Farben. Eine kontrastive Analyse der Phraseologismen im Deutschen und im Polnischen”, [w:] Klagenfurter Beitrage zur Sprachwissenschaft , Jg. 26–27/2000–2001, s. 151–167.
Szczęk, J., 2002, „Eine harte Nuss zu knacken. Zum Problem der deutsch-polnischen Translation von Phraseologismen (am Beispiel von Phrasemen mit Farbbezeichnungen)”, [w:] Linguistische Probleme der Translatorik. Polnisch-deutsche Nachwuchskonferenz zur germanistischen Linguistik. Słubice Oktober 2001, Schatte, Cz. (red.), Poznań, s. 179–192.
ISSN 1896-4362 (print)
ISSN 2392-1552 (online)