Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

O „przekładzie” z trybu materialnego na tryb formalny w filozofii Rudolfa Carnapa. Próba polemiki z interpretacją André W. Carusa
  • Strona domowa
  • /
  • O „przekładzie” z trybu materialnego na tryb formalny w filozofii Rudolfa Carnapa. Próba polemiki z interpretacją André W. Carusa
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 77 Nr 1 (2021) /
  4. Artykuły

O „przekładzie” z trybu materialnego na tryb formalny w filozofii Rudolfa Carnapa. Próba polemiki z interpretacją André W. Carusa

Autor

  • Artur Kosecki Uniwersytet Szczeciński, Szczecin https://orcid.org/0000-0002-3486-9404

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2021.002

Słowa kluczowe

eksplikacja, metodologia filozofii, parafraza, Rudolf Carnap

Abstrakt

André W. Carus uznał w książce Carnap and Twentieth-Century Thought: Explication as Enlightenment, że zaproponowana przez Carnapa koncepcja filozofii stanowi najbardziej skuteczną próbę rozwiązania fundamentalnych problemów z okresu oświecenia. Carus podkreślał w monografii znaczącą rolę metody eksplikacji we wspomnianej koncepcji. Według niego Carnap eksplikację zastosował m.in. w „przekładzie” zdań z trybu materialnego na zdania w trybie formalnym. W artykule podejmę próbę polemiki ze wspomnianą tezą. Przedstawię argumentację wskazującą na to, że Carnap do „przekładu” zdań z trybu materialnego na tryb formalny użył metodę parafrazy, a nie eksplikację. W celu uzasadnienia mojej argumentacji odwołam się do uwag Kazimierza Ajdukiewicza z artykułu O tzw. neopozytywizmie. Dokonał on w nim podsumowania dorobku empiryzmu logicznego.

Bibliografia

Ajdukiewicz Kazimierz. 2006. „Język i znaczenie”. W: Kazimierz Ajdukiewicz. Język i poznanie. T. 1, 145–174. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ajdukiewicz Kazimierz. 2006. „O stosowalności czystej logiki do zagadnień filozoficznych”. W: Kazimierz Ajdukiewicz. Język i poznanie. T. 1, 211–214. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ajdukiewicz Kazimierz. 2006. „O tzw. neopozytywizmie”. W: Kazimierz Ajdukiewicz. Język i poznanie. T. 1, 7–28. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ajdukiewicz Kazimierz. 2006. „Problemat idealizmu transcedentalnego w sformułowaniu semantycznym” . W: Kazimierz Ajdukiewicz. Język i poznanie. T. 1, 264–278. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Carnap Rudolf. 1995. Logiczna składnia języka, przeł. Barbara Stanosz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Carnap Rudolf. 2011. Logiczna struktura świata, przeł. Paweł Kawalec. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Carnap Rudolf. 1950. The Logical Foundations of Probability. Chicago: The University of Chicago Press.

Carnap Rudolf. 2007. „Znaczenie i konieczność”. W: Pisma semantyczne, przeł. Tadeusz Ciecierski, Marcin Poręba, Michał Sala, Barbara Stanosz. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Carus André W. 2007. Carnap and Twentieth-Century Thought. Explication as Enlightenment. Cambridge: Cambridge University Press.

Carus André W. 2012. „Engineers and Drifters: The Ideal of Explication and Its Critics”. W: Caranp’s Ideal of Explication and Naturalism, ed. Pierre Wagner, 225–239. Basingstoke: Palgrave Macmillan.

Carus André W. 2013. „History and the Future of Logical Empiricism”. W: The Historical Turn In Analytic Philosophy, ed. Erich H. Reck, 261–293. Basingstoke: Palgrave Macmillan.

Horkheimer Max, Theodore Adorno. 1994. Dialektyka Oświecenia, przeł. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Jadacki Jacek J. 1992. „Definicja, eksplikacja i parafraza w tradycji Ajdukiewiczowskiej”. W: Fragmenty filozoficzne ofiarowane Henrykowi Hiżowi w siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin. T. 23, red. Jerzy Pelc, 28–40. Warszawa: Biblioteka Myśli Semiotycznej.

Putnam Hillary. 1998. „Wiele twarzy realizmu”. W: Hillary Putnam. Wiele twarzy realizmu i inne eseje, przeł. Adam Grobler, 325–369. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Nowaczyk Adam. 2013. „O twórczości Kazimierza Ajdukiewcza”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 4: 123–144.

Olech Adam. 2014. Semantyczna teoria poznania. Częstochowa: Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie.

Quine Willard V. 1986. „Epistemologia znaturalizowana”. W: Willard V. Quine. Granice wiedzy i inne eseje filozoficzne, przeł. Barbara Stanosz, 106–125. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Quine Willard V. 2000. „O tym, co istnieje”. W: Willard V. Quine. Z punktu widzenia logiki, przeł. Barbara Stanosz, 29–48. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Richardson Alan. 2013. „Taking the Measure of Carnap’s Philosophical Engineering”. W: The Historical Turn in Analytic Philosophy, ed. Erich H. Reck, 60–77. London: Palgrave Macmillan.

Russell Bertrand. 1905. „On denoting”. Mind 14, 56: 479–493.

Tarski Alfred. 1995. „Pojęcie prawdy w językach nauk dedukcyjnych”. W: Alfred Tarski. Pisma logiczno-filozoficzne, T. 1, 13–172. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Woleński Jan. 1989. „Kierunki i metody filozofii analitycznej”. W: Jak filozofować?: Studia z metodologii filozofii, red. Jerzy Perzanowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN.

Woleński Jan. 1985. Szkoła lwowsko-warszawska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ruch Filozoficzny

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2021-04-26

Jak cytować

1.
KOSECKI, Artur. O „przekładzie” z trybu materialnego na tryb formalny w filozofii Rudolfa Carnapa. Próba polemiki z interpretacją André W. Carusa. Ruch Filozoficzny [online]. 26 kwiecień 2021, T. 77, nr 1, s. 25–40. [udostępniono 5.7.2025]. DOI 10.12775/RF.2021.002.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 77 Nr 1 (2021)

Dział

Artykuły

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1077
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

eksplikacja, metodologia filozofii, parafraza, Rudolf Carnap
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa