Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

Rozum jako narzędzie wykluczenia. Feministyczna krytyka Johna Locke’a
  • Strona domowa
  • /
  • Rozum jako narzędzie wykluczenia. Feministyczna krytyka Johna Locke’a
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 76 Nr 3 (2020): Znaczenie filozofii Oświecenia. Rozum i rozumienie /
  4. Artykuły

Rozum jako narzędzie wykluczenia. Feministyczna krytyka Johna Locke’a

Autor

  • Barbara Grabowska Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń https://orcid.org/0000-0002-1184-2380

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2020.032

Słowa kluczowe

Locke, rozum, feminizm, wykluczenie

Abstrakt

Według Johna Locke’a rozum tworzy człowieka i decyduje o jego moralnej autonomii i wolności. Każdy człowiek jest potencjalnie rozumny, ale w praktyce do osiągnięcia odpowiedniego poziomu rozumu potrzeba czasu i wysiłku. Ze względu na te warunki nie każdy może tego dokonać. Wśród niewystarczająco rozumnych znajdują się także kobiety i mogą być z tego powodu pozbawione praw publicznych lub uznane za wieczne dzieci. Ten punkt widzenia był krytykowany od czasów Oświecenia (Mary Wollstoncraft). Feministki ostrzegały wtedy (i nadal to czynią) przed uciskiem kobiet będącym skutkiem oświeceniowej koncepcji rozumu i rozumności. Jednak niektóre z nich uważały, że koncepcja ta ma wystarczający potencjał emancypacyjny, aby dokonać zmiany. Bardziej radykalne kwestionowały binarne rozróżnienie między tym, co racjonalne, a tym, co nieracjonalne.

Bibliografia

Bator Joanna. 2001. Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza. Filozoficzne dylematy feministek „drugiej fali”. Gdańsk: słowo/obraz/terytoria.

Berlin Isaiah. 1994. „Dwie koncepcje wolności”, przeł. Daniel Grinberg, 183–239. W: Berlin Isaiah. Cztery eseje o wolności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Braidotti Rosi. 2009. Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualne w feminizmie współczesnym, przeł. Aleksandra Derra. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe i Profesjonalne.

Gloy Karen. 1997. „Rozum, a to, co Inne wobec rozumu”, przeł. Izabela Sellmer. W: Rozumność i racjonalność, red. Tadeusz Buksiński, 203–214. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.

Hyży Ewa. 2003. Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych.

Irigaray Luce. 2010. Ta płeć (jedną) płcią niebędąca, przeł. Sławomir Królak. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Locke John. 1992. Dwa traktaty o rządzie, przeł. Zbigniew Rau. Warszawa: PWN.

Locke John. 1959. Myśli o wychowaniu, przeł. Marian Heitzman. Wrocław–Kraków: Ossolineum.

Locke John. 1955. Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, przeł. Bolesław J. Gawecki. Warszawa: PWN.

Locke John. 1768. „The Reasonableness of Christianity as delivered in the Scriptures”. W: Locke John, The Works of John Locke. London.

Michna Natalia Anna. 2018. Kobiety i kultura. O doświadczeniu w filozofii feministycznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ogonowski Zbigniew. 1972. Locke. Warszawa: Książka i Wiedza.

Prokhovnik Roia. 1999. Rational woman. A feminist critique of dichotomy. London–New York: Routledge.

Tood Janet. 2000. Mary Wollstonecraft a revolutionary life. New York: Columbia University Press.

Środa Magdalena. 2003. Indywidualizm i jego krytycy. Warszawa: Fundacja ALETHEIA.

Warren Mary Anne. 2019. Status moralny. Obowiązki wobec osób i innych istot żywych, przeł. Sergiusz Tokariew. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Wollstonecraft Mary. 2011. Wołanie o prawa kobiety, przeł. Ewa Bodal i in. Warszawa: Wydawnictwo Mamania.

Wollstonecraft Mary. 1906. Original Stories. London: Henry Frowde.

Wollstonecraft Mary. 1994. Thoughts on the Education of Daughters. Oxford: Woodstock Books.

Wróbel Szymon. 2002. Władza i rozum. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Ruch Filozoficzny

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2020-02-09

Jak cytować

1.
GRABOWSKA, Barbara. Rozum jako narzędzie wykluczenia. Feministyczna krytyka Johna Locke’a. Ruch Filozoficzny [online]. 9 luty 2020, T. 76, nr 3, s. 25–39. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/RF.2020.032.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 76 Nr 3 (2020): Znaczenie filozofii Oświecenia. Rozum i rozumienie

Dział

Artykuły

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1484
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Locke, rozum, feminizm, wykluczenie
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa