250. rocznica powstania budżetu w Polsce?
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBPS.2018.005Słowa kluczowe
budżet państwa, historia budżetu, konstytucja sejmowa z 1768 r., Rzeczpospolita Obojga NarodówAbstrakt
Informacja o tym, że pierwszy budżet państwa stworzono w Polsce już w 1768 r., jest rozpowszechniona i znaleźć ją można nawet w podręcznikach. Paradoksalnie jednak brakuje badań nad tym pierwszym polskim budżetem. Przypadająca 250. rocznica uchwalenia tego aktu skłania do analizy zarówno jego treści, jak i praktyki wykonania. Obie bowiem budzą wątpliwości, czy rzeczywiście mamy do czynienia z budżetem. Akt ten nigdy nie wszedł w życie i miał tak liczne uchybienia, że dotychczasowe sądy o nim należy zrewidować.Bibliografia
Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, LexisNexis, Warszawa 2009.
Bielak J., Ogólna charakterystyka ustawy budżetowej z roku 1768, „Finanse” 1968, nr 1, s. 14–23.
Borodo A., Budżet państwa a zasady budżetowe [w:] Nauka finansów publicznych i prawa finansowego w Polsce. Dorobek i kierunki rozwoju. Księga jubileuszowa profesor Alicji Pomorskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2008, s. 167–173.
Borodo A., Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń 2014.
Brzeziński B., Olesińska A. (red.), Prawo finansów publicznych, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń 2017.
Chojna-Duch E., Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, LexisNexis, Warszawa 2012.
Ciesielski T., Armia koronna w czasach Augusta III, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2009.
Coxe W., Podróż po Polsce, [w:] S. Zawadzki (red.), Polska Stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. I, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1963.
Czuma I., Budżet, [w:] Z. Cybichowski (red.), Encyklopedia podręczna prawa publicznego, t. I, „Biblioteka Polska”, Warszawa s.a., s. 75–82.
Drozdowski M., Działalność budżetowa sejmu Rzeczpospolitej w czasach saskich, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1977, t. 38, s. 119–144.
Drozdowski M., Początki prawa budżetowego w Rzeczypospolitej w czasach Stanisława Augusta, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 1978, t. 30, z. 1, s. 123–144.
Drozdowski M., Podstawy finansowe działalności państwowej w Polsce 1764-1793. Działalność budżetowa Sejmu Rzeczypospolitej w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań 1975.
Drwiłło A. (red.), Podstawy finansów i prawa finansowego, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.
Gajl N., Budżet a skarb państwa, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1974.
Gajl N., Gospodarka budżetowa w świetle prawa porównawczego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
Gaudemet P.M., Molinier J., Finanse publiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000.
Grajewski H., Granice czasowe mocy obowiązującej norm dawnego prawa polskiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1970.
Harris J., Dziennik pobytu w Polsce, [w:] S. Zawadzki (red.), Polska Stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. I, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1963.
Jedlicki J., Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują. Studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2002.
Konopczyński W., Konfederacja barska. Przebieg, tajemne cele i jawne skutki, T. 2, Wydawnictwo Zysk i s-ka, [Poznań 2017].
Korzon T., Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta (1764–1794), t. III, L. Zwoliński i s-ka/Teodor Paprocki i s-ka, Warszawa–Kraków 1897.
Kosikowski C., Budżet państwa jako kategoria historyczna, ekonomiczna i prawna, [w:] E. Ruśkowski (red.) System prawa finansowego, T. 2 Prawo finansowe sektora finansów publicznych, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, s. 179–230.
Kutrzeba S., Historia ustroju Polski. Korona, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 2001.
Lubowicki J., Budżet i zasady budżetowe, „Państwo i Prawo” 1964, nr 8–9,
s. 206–217.
[Łobarzewski I.], Testament polityczny synowi oyczyzny zostawiony z planem bezpieczney formy republikantskiego rządu, Warszawa 1789.
Łojek J., Mecenat kulturalny Stanisława Augusta: państwowy czy prywatny? [w:] tenże, Wokół sporów i polemik, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1991,
s. 158–163.
Maciejewski T., Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011.
Marshall J., Podróż przez Polskę [w:] S. Zawadzki (red.), Polska Stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. I, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1963.
Mastalski R., Fojcik-Mastalska E. (red.), Prawo finansowe, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Nycz M., Geneza reform skarbowych Sejmu Niemego. Studium z dziejów skarbowo-wojskowych z lat 1697–1717, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 1938.
Pałucki W., Drogi i bezdroża skarbowości polskiej XVI i pierwszej połowy XVII wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1974.
Pawiński A., Skarbowość Polski i jej dzieje za Stefana Batorego, Gebethner i Wolff, Warszawa 1881.
[Pawlikowski J.], Myśli polityczne dla Polski, Warszawa 1789.
Pietrzak M., Gospodarka budżetowa w Polsce w latach 1768–1792. Między tradycją a nowoczesnością, „Przegląd Sejmowy” 1999, nr 5, s. 9–19.
Pilarczyk P.M., Początki instytucji budżetu państwa w Polsce, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2014.
Rossman H., Rys historyczny budżetu w Polsce, „Ekonomista” 1865, kwartał 4,
s. 13–23, 81–96; 1866, s. 1–21; 1868, II półrocze, s. 217–229.
Rostworowski E., Legendy i fakty XVIII w., Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1963.
Rybarski R., Nauka skarbowości, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
Rybarski R., Skarbowość Polski w dobie rozbiorów, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1937.
Stahl Z., Istota budżetu na tle rozwoju historycznego i współczesnych tendencyj konstytucyjnych, Towarzystwo Naukowe, Lwów 1934.
Szcząska Z., Odpowiedzialność rządu w Polsce w latach 1775–1792, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1975, t. 27, z. 1, s. 55–107.
Weralski M., Budżet państwowy, [w:] M. Weralski (red.), System instytucji prawno-finansowych PRL, T. 2 Instytucje budżetowe, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1982.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1796
Liczba cytowań: 0