Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
    • Hrvatski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
  • Przesyłanie tekstów
  • Zespół redakcyjny
  • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

"Żyła niegdyś królewska para"… - śląskie baśnie czarodziejskie o królewnach, smokach i …
  • Strona domowa
  • /
  • "Żyła niegdyś królewska para"… - śląskie baśnie czarodziejskie o królewnach, smokach i …
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Nr 2 (2017): Literatura Ludowa /
  4. Artykuły

"Żyła niegdyś królewska para"… - śląskie baśnie czarodziejskie o królewnach, smokach i …

Autor

  • Bożena Olszewska Uniwersytet Opolski Zakład Polonistyki Stosowanej

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.2.2017.001

Słowa kluczowe

baśń, śląska baśń, królewna, smok

Abstrakt

Charakterystyczną cechą śląskich baśni jest jej demokratyzm i ideologiczne nacechowanie, zrozumiałe ze względu na zawiłą historię tego regionu ( germanizacja, wyzysk społeczny ludu). Oczywiście, dla młodego czytelnika polityczne uwikłania i niuanse nie są istotne. Od baśni oczekuje atrakcyjnej fabuły, pełnej przygód, zabawy a nawet humoru. To sprawia, że wchodzi ona w koneksje z innymi folklorystycznymi formami, np. podaniem, legendą, a nawet powieścią historyczną. Owe związki widoczne są zwłaszcza w sposobach konkretyzowania przestrzeni i czasu akcji oraz bohatera, który posiada imię, wykonuje typowy dla tego obszaru geograficznego zawód. Tradycyjna baśń wskazuje na bliżej nieokreślone miejsce i czas, nie precyzuje, kim jest bohater. Autorzy baśni śląskich nie zawsze ściśle przestrzegają reguł gatunku, natomiast odwołują się do źródeł folklorystycznych, regionalnych, mitologicznych, religijnych (począwszy od starożytności po współczesność), wykorzystują w swych opowieściach międzynarodowe wątki i motywy (zaginionej królewny, smoka, ucznia czarnoksiężnika, pięknej i bestii, królewicza zaklętego w zwierzę, magicznych przedmiotów), którym nadają lokalny koloryt, zgodnie z wychowawczymi założeniami i może oczekiwaniami dziecka.

 

Bibliografia

DOBKIEWICZOWA KORNELIA (2008), Sztolnia w Sowich Górach. Baśnie i opowieści z ziemi opolskiej, Beskidów i Dolnego Śląska, Poznań.

DOBKIEWICZOWA KORNELIA (1969), Wężowa Królewna. Baśnie i opowieści ze Śląska, Katowice.

DRAPELLA Z. (1976), Od Lewiatana do Jormugandra. Rzecz o potworach morskich, ludziach Morza i duchach wód, Gdańsk.

HESKA-KWAŚNIEWICZ KRYSTYNA (1996), Podania, baśnie i legendy o Śląsku w literackiej edukacji regionalnej, [w:] idem, red., Tajemnicze ogrody. Rozprawy i szkice z literatury dla dzieci i młodzieży, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

KRASOŃ KATARZYNA (1997), Świat baśni, legendy i historii czyli o pisarstwie Kornelii Dobkiewiczowej dla dzieci i młodzieży, Wrocław: Wyd. Bagiński i Synowie.

ONDRUSZ J. (1973), Godki śląskie. Podania i baśnie ze Śląska Cieszyńskiego, Ostrava.

PROPP WŁADIMIR (2003), Historyczne korzenie bajki magicznej, Warszawa: Wydawnictwo KR.

WŁADIMIR PROPP (2000), Nie tylko bajka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

SAPKOWSKI ANDRZEJ (2001), Rękopis znaleziony w smoczej jaskini. Kompedium Widzy o literaturze fantasy, Warszawa.

SCHNEIDER S., (1910), Król wężów, „Lud. Kwartalnik Etnograficzny” t. 16.

SIMONIDES DOROTA (2008), Opolskie legendy i bajki, Opole.

SKOTNICKA GERTRUDA (1978), Znaczenie baśni regionalnych na przykładzie tekstów o morzu i wybrzeżu, [w:] Baśń i dziecko, wyb. i oprac. H. Skrobiszewska, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

SKROIBISZEWSKA HALINA (1971), Książki naszych dzieci, czyli o literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa.

Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej (2002), pod red. B. Tylickiej i G. Leszczyńskiego, Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy Ossolińskich.

Słownik literatury polskiej XX wieku (1992), pod red. A. Brodzkiej i in., Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy Ossolińskich.

WAKSMUND RYSZARD (2000), Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy – gatunki – konteksty), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

WASYLEWSKI STANISŁAW (1966), Meluzyna czyli panna ze Śląskiego wiatru, Katowice.

WRÓBLEWSKA VIOLETTA (2009), Regionalizm w kontekście baśni literackich, [w:] Edukacja polonistyczna w obliczu przemian kulturowych dawniej i dziś, pod red. W. Sawryckiego, M. Wróblewskiego, Toruń.

ZIENTARA-MALEWSKA MARIA (1970), Baśnie znad Łyny.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2017-11-11

Jak cytować

1.
OLSZEWSKA, Bożena. "Żyła niegdyś królewska para"… - śląskie baśnie czarodziejskie o królewnach, smokach i …. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture [online]. 11 listopad 2017, nr 2, s. 3–15. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/LL.2.2017.001.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Nr 2 (2017): Literatura Ludowa

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie/Copyright Notice

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);

c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;

e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).

 2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

 

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 535
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

baśń, śląska baśń, królewna, smok
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa