Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

Zatrute owoce nowoczesności. Kulturowy sens tragicznych dziejów XX-wiecznej Europy w refleksji Zygmunta Baumana, Ágnes Heller i Czesława Miłosza
  • Strona domowa
  • /
  • Zatrute owoce nowoczesności. Kulturowy sens tragicznych dziejów XX-wiecznej Europy w refleksji Zygmunta Baumana, Ágnes Heller i Czesława Miłosza
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 20 Nr 4 (2016): Profesor. Pamięci Artura Hutnikiewicza /
  4. Studia i rozprawy

Zatrute owoce nowoczesności. Kulturowy sens tragicznych dziejów XX-wiecznej Europy w refleksji Zygmunta Baumana, Ágnes Heller i Czesława Miłosza

Autor

  • Magdalena Bauchrowicz-Kłodzińska

DOI:

https://doi.org/10.12775/LC.2016.055

Słowa kluczowe

nowoczesność, Zygmunt Bauman, Ágnes Heller, Czesław Miłosz, kultura europejska

Abstrakt

Celem artykułu jest próba rekonstrukcji oraz analizy dyskursów filozoficznych i literackich trzech wybranych autorów środkowoeuropejskich, którzy usiłowali opisać kategorię nowoczesności z perspektywy traumatycznego doświadczenia totalitaryzmu. Zestawienie wypowiedzi
dwojga współczesnych filozofów kultury: Zygmunta Baumana oraz Ágnes Heller, ma na celu wskazanie głównych problemów oraz założeń krytycznej autorefleksji kultury zachodniej. Wspólne obojgu myślicielom przekonanie o potencjalnie ambiwalentnym charakterze samej cywilizacji stanowi punkt wyjścia do rozważań nad szczególną rolą literatury jako świadka XX-wiecznej historii, a zarazem narzędzia krytycznej lektury humanistycznego dziedzictwa zachodniej Europy. Rozważania te projektują możliwe kierunki interpretacji tomu okupacyjnych esejów Czesława Miłosza, uznawanych za pierwszą w polskiej literaturze tak oryginalną formalnie i problemowo doniosłą refleksję
o nowoczesności.

Bibliografia

Adorno Theodor W., Horkheimer Max, Dialektyka oświecenia: Fragmenty filozoficzne, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 1994.

Arendt Hannah, Eichmann w Jerozolimie: Rzecz o banalności zła, przeł. A. Szostkiewicz, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 1998.

Bauman Zygmunt, Kubicki Roman, Zeidler-Janiszewska Anna, Humanista w ponowoczesnym świecie: Rozmowy o sztuce życia, nauce, życiu sztuki i innych sprawach, Poznań: Zysk i S-ka, 1997.

Bauman Zygmunt, Nowoczesność i Zagłada, przeł. T. Kunz, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.

Bauman Zygmunt, O nowoczesności TEJ Zagłady – raz jeszcze, „Kultura Współczesna” 1993, nr 2.

Besançon Alain, Świadek wieku: wybór publicystyki z pierwszego i drugiego obiegu, t. 1-2, oprac. F. Memches, Warszawa: Fronda, 2006.

Bielik-Robson Agata, Zdziwienie kontrolowane, „Znak” 2002, nr 9.

Bulira Waldemar, Holocaust a tak zwana racjonalizacja świata nowoczesnego, „Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych – OL PAN” 2008, nr 3.

Buryła Sławomir, Opisać Zagładę: Holokaust w twórczości Henryka Grynberga, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006.

Chiaromonte Nicola, Lato 1914 roku, „Przegląd Polityczny” 2014, nr 125.

Czapliński Przemysław, Zagłada jako wyzwanie dla refleksji o literaturze , „Teksty Drugie” 2004, nr 5.

Doświadczenie nowoczesności: Perspektywa polska – perspektywa europejska, red. M. Golubiewski, J. Kulas, E. Paczoska, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.

Drozdowicz Zbigniew, Europa wobec kryzysu racjonalności: Problemy i wyzwania, [w:] Europa wspólnych wartości, red. Z. Drozdowicz, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 2005.

Głażewski Michał, Dystopia albo ontologia Zło-bytu, „Przegląd Pedagogiczny” 2010, nr 1.

Habermas Jürgen, Filozoficzny dyskurs nowoczesności, przeł. M. Łukasiewicz, Kraków: Universitas, 2000.

Habermas Jürgen, Modernizm – niedokończony projekt, przeł. M. Łukasiewicz, [w:] Postmodernizm: Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, 1997.

Heller Ágnes, A Philosophy of History in Fragments, Oxford: Blackwell, 1993.

Heller Ágnes, Czy po Holocauście można pisać poezję? Komentarz do »dictum« Adorna, „Przegląd Polityczny” 2015, nr 131.

Heller Ágnes, Der Affe auf dem Fahrrad: Eine Lebensgeschichte, oprac. J. Kóbányai. Berlin-Wiedeń: Philo, 1999.

Heller Ágnes, Eseje o nowoczesności, red. J. P. Hudzik, W. Bulira, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.

Heller Ágnes, Pamięć i zapominanie: O sensie i braku sensu, przeł. A. Kopacki. „Przegląd Polityczny” 2001, nr 52-53.

Heller Ágnes, Requiem dla stulecia, przeł. K. Leszczyńska, „Przegląd Polityczny” 2001, nr 51.

Heller Ágnes, The essence is Good but all the appearance is Evil, http://www.leftcurve.org/LC22WebPages/heller.html (dostęp: 26.10.2015).

Janion Maria, Porzucić etyczną arogancję, [w:] Porzucić etyczną arogancję: Ku reinterpretacji podstawowych pojęć humanistyki w świetle wydarzenia Szoa, red. B. A. Polak, T. Polak, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2011.

Jedlicki Jerzy, Trzy wieki desperacji: Rodowód idei kryzysu cywilizacji europejskiej, „Znak” 1996, nr 1.

Kiślak Elżbieta, Walka Jakuba z aniołem: Czesław Miłosz wobec romantyczności, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000.

Kline George L, Rosyjscy i zachodnioeuropejscy myśliciele o tradycji, nowoczesności i przyszłości, przeł. Jerzy Szacki, [w:] Rozmowy w Castel Gandolfo, t. 1, red. K. Michalski, Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak, 2010.

Kroński Tadeusz, Faszyzm a tradycja europejska, oprac. A. Kołakowski, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2014.

Krzemiński Adam, Pariasi i parweniusze, „Przegląd Polityczny” 2001, nr 51.

Kundera Milan, Sztuka powieści: Esej, przeł. M. Bieńczyk, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2004.

Lévinas Emmanuel, Filozoficzne określenie idei kultury , przeł. B. Skarga, „Studia Filozoficzne” 1984, nr 9.

Lyotard Jean-François, Kondycja ponowoczesna: raport o stanie wiedzy, tłum. M. Kowalska, Warszawa: Fundacja „Aletheia”, 1997.

Miklas-Frankowski Jan, „Plama narodowej ortodoksji”: „Pieśń niepodległa” Czesława Miłosza (1942)”, [w:] Pogranicza, cezury, zmierzchy Czesława Miłosza, red. A. Janicka, K. Korotkich, J. Ławski, Białystok: Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku, 2012.

Miłosz Czesław [ps. ks. J. Robak], Pieśń niepodległa. Poezja polska czasu wojny, Warszawa: Oficyna Polska, 1942.

Miłosz Czesław, Abecadło, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001.

Miłosz Czesław, Faszyzm, „Dziennik Polski” 1945, nr 27; http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication/13343?tab=1 (dostęp: 26.10.2015).

Miłosz Czesław, Legendy nowoczesności, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.

Miłosz Czesław, Nowoczesność idylliczna?, „Znak” 2003, nr 12.

Miłosz Czesław, O Hemingway’u, „Kuźnica” 1946, nr 38.

Miłosz Czesław, Piesek przydrożny, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011.

Miłosz Czesław, Poszukiwania: Wybór publicystyki rozproszonej 1931-1983, oprac. K. Piwnicki, Warszawa: Wydawnictwo CDN, 1985.

Miłosz Czesław, Rodzinna Europa, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001.

Miłosz Czesław, Świadectwo poezji: Sześć wykładów o dotkliwościach naszego wieku, Warszawa: Czytelnik, 1987.

Miłosz Czesław, Rozmowy polskie 1979-1998, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.

Peukert Detlev J. K., „Geneza „rozwiązania ostatecznego” wyprowadzona z ducha nauki, [w:] Nazizm, Trzecia Rzesza a procesy modernizacji, oprac. H. Orłowski, przeł. M. Tomczak, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2000.

Skarga Barbara, Ślad i obecność, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.

Spaemann Robert, Uniwersalizm czy europocentryzm, przeł. T. Fiałkowski, [w:] Rozmowy w Castel Gandolfo, t. 1, red. K. Michalski, Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak, 2010.

Szacki Jerzy, Nowoczesność i Holocaust, „Nowe Książki” 1991, nr 1.

Tischner Łukasz, Spór o istnienie »świata«, „Znak” 1997, nr 1.

Tomasik Wojciech, Ikona nowoczesności: Kolej w literaturze polskiej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007.

Tyszka Krzysztof, Samotność duszy: Dziedzictwo wiary i rozumu w (po)nowoczesności, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2014.

Tyszka Krzysztof, Schyłki, upadki, zmierzchy: O losach idei kryzysu w myśli dwudziestowiecznej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2014.

Wat Aleksander, Mój wiek: Pamiętnik mówiony, rozmowy przeprowadził i przedmową opatrzył Cz. Miłosz, t. 2. Warszawa: Czytelnik, 1990.

Weizsäcker Carl Friedrich, Refleksje końcowe, przeł. A. Wołkowicz, [w:] Rozmowy w Castel Gandolfo, t. 1, red. K. Michalski, Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Znak, 2010.

Wiśniewska Lidia, Między Bogiem a Naturą: Miłosz jako filozof kultury, [w:] Miłosz i Miłosz, red. A. Fiut, A. Grabowski, Ł. Tischner, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2013.

Wyka Kazimierz, Życie na niby, Kraków: Universitas, 2010.

Zajas Krzysztof, Miłosz i filozofia, Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszyński, 1997.

Litteraria Copernicana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2016-12-25

Jak cytować

1.
BAUCHROWICZ-KŁODZIŃSKA, Magdalena. Zatrute owoce nowoczesności. Kulturowy sens tragicznych dziejów XX-wiecznej Europy w refleksji Zygmunta Baumana, Ágnes Heller i Czesława Miłosza. Litteraria Copernicana [online]. 25 grudzień 2016, T. 20, nr 4, s. 61–81. [udostępniono 7.7.2025]. DOI 10.12775/LC.2016.055.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 20 Nr 4 (2016): Profesor. Pamięci Artura Hutnikiewicza

Dział

Studia i rozprawy

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 781
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

nowoczesność, Zygmunt Bauman, Ágnes Heller, Czesław Miłosz, kultura europejska
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa