Sztuka dopełnienia. O recytacjach poematu "Fortepian Szopena" Cypriana Norwida

Abstrakt

Cyprian Norwid był doskonałym mówcą oraz recytatorem poezji. Jeszcze w okresie pobytu w Polsce deklamował poezje autorów emigracyjnych oraz krajowych. Zwyczaj ten kontynuował, będąc na emigracji we Francji. Poeta uważał, że deklamacja to nie tylko jakiś umiejętny „wygłaszania-sposób”, ale dopełnienie, bez którego niemożliwe jest właściwe odczytanie poezji. Dopełnienie nie jest jedynie prostym uzupełnieniem, lecz spełnieniem idei, przybliżeniem się do ideału; jednakże do tego celu potrzeba sztuki deklamacji, którą Norwid nazywał reklamacji-sztuką. Autorka artykułu przeprowadza analizę porównawczą dwu recytacji poematu Cypriana Norwida Fortepian Szopena: Zbigniewa Zapasiewicza oraz Ireny Jun. Z analizy tej wynika, że oboje artyści uwydatniają w żywym słowie struktury wersyfikacyjne oraz składniowe dzieła, logicznie przeprowadzają wywód filozoficzny, uwydatniają pozytywne emocje, np. zachwytu, jak również dramatyzm obrazów zniszczenia. Choć oboje starali się zachować wierność wobec literackiego pierwowzoru, ich wykonania różnią się znacznie między sobą także wtedy, gdy jest wiernie odtwarzana struktura rytmiczna oraz rozczłonkowanie składniowe utworu.