Historia i Polityka
Idea prawa narodowego na łamach „Prawa” (1928–1939) i „Współczesnej Myśli Prawniczej” (1935–1939)
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/HiP.2011.026
Abstrakt
At the turn of the twenties and thirties of the twentieth century, the idea to elaborate Polish national law was born among some law students of Polish universities. The place where this concept was being shaped was the student journal “Law”, which from mid-thirties represented the majority of the academic law circles existing at law faculties of Polish universities, and then “Contemporary Legal Thought” on whose pages law faculty graduates presented their ideas.
The aim set by young lawyers was to formulate a legal doctrine whose centre would be constituted by a nation understood as a community based on centuries-old tradition of experiences. The form of national organisation which the publishers of the above mentiones journals attempted to create was a national state.
The shaping of national law was to be the consequence of the process of its nationalization (to make it national and free from foreign influences). This process was to take place in three areas: normative, axiological and psychological one. Therefore, in the first sphere, the eff orts were to be undertaken in order to make law national by basing it on historical sources of Polish constitutional tradition. The objective of the activities in the second area was to define the main ideas, that is, moral imperatives which had been developed in Polish politico-legal thought in its historical evolution, and in the third one — fundamental principles were to be determined deriving from the Polish nation’s experiences in its spiritual development.
The idea of national law formulated by these young lawyers should be perceived as the response to the conviction about the crisis of civilization prevailing in Europe at that time. This crisis, in their opinion, had moral, economic and political dimensions. They saw improvement of the contemporary relations in each of the mentioned spheres in the reception of national law in political practice.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bernadzikiewicz T., Przedmowa, Rocznik Prawa i Ekonomii 1932, nr 1, s. 10–11, 35–37.
Bernadzikiewicz T., Rocznik Prawa i Ekonomii, Prawo 1932, nr 1, s. 36.
Bierzanek R., Narodowość w prawie, Współczesna Myśl Prawnicza 1937, nr 10, s. 9–12.
Bierzanek R., Z rozważań nad koncepcją prawa narodowego, Współczesna Myśl Prawnicza 1937, nr 12, s. 3–4, 8.
Bocheński A., List do narodowców, Bunt Młodych 1935, nr 12–13, s. 1.
Duguit L., Souveraineté et liberte, Paris 1922, s. 146–149.
Dyskusja nad prawem narodowym, Prawo 1939, nr 1–2, s. 40.
Gembarzewski L., Zasady ustroju korporacyjnego II, Współczesna Myśl Prawnicza 1939, nr 3, s. 11–16.
Gembarzewski L., Zasady ustroju korporacyjnego, Współczesna Myśl Prawnicza 1939, nr 1, s. 15–20.
Grott A., Nacjonalizm i religia. Proces zespalania nacjonalizmu z katolicyzmem w jedną całość ideową w myśli Narodowej Demokracji 1926–1939, Kraków 1984.
Jaworski W.L., Projekt konstytucji, Warszawa 1928.
Kahl J.M., W odpowiedzi na dawna ankietę, Prawo 1930, nr 1, s. 37.
Kahl M.J., Projekty konstytucyjne klubów sejmowych socjalistyczno-radykalnych i centrowych, Prawo 1930, nr 8, s. 10–13.
Karśnicki K., Korporacjonizm faszystowskiej Italii, Prawo 1935, nr 10, s. 272.
Kawalec K., Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918–1939, Wrocław 2000, s. 228–233.
Kochanowski J.K., Polska w świetle psychiki własnej i obcej. Rozważania, Warszawa–Lwów 1920.
Konic J.S., Rok 1937, Gazeta Sądowa Warszawska 1938, nr 1, s. 3.
Król M., Style politycznego myślenia. Wokół „Buntu Młodych” i „Polityki”, Paryż 1979.
Leśniewski A., Racięcki St., Roliński L., Zaborowski J., Zarzycki R., Tezy Ordynacji Wyborczej do Izb Ustawodawczych, Prawo 1939, nr 5–6, s. 122–127, 129, 130–132, 136–139.
Magowska A., Polska prasa studencka w II Rzeczypospolitej, Poznań 1994 , s. 142–143.
Makowski W., Nauka o państwie, Warszawa 1939, s. 217.
Marszał M., Włoski faszyzm w polskiej myśli politycznej i prawnej 1922–1939, Wrocław 2007, s. 226–227.
Meller A., Od republikanizmu do monarchizmu. Juliusz Sas-Wisłocki (1909–1973) wobec problemów ustrojowych i społecznych II RP, Historia i Polityka 2011, nr 11, s. 35–53.
Misztal J., Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska 1922–1939, Krzeszowice 2012.
Muszalski E., O zasady przyszłej ordynacji wyborczej do Sejmu, Współczesna Myśl Prawnicza 1939, nr 2, s. 14–15, 18.
Muszalski E., O zasady przyszłej ordynacji wyborczej do Senatu, Współczesna Myśl Prawnicza 1939, nr 5, s. 14, 17.
Nieznański Z., Projekt Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (z własnych teoretycznych rozważań wysnuty), Prawo 1932, nr 1–2, s. 39–47.
Orlewicz T., Drogi rozwoju polskiego prawa narodowego, Prawo 1937, nr 3–4, s. 62–64.
Orlewicz T., Naród w świetle dogmatyki prawa, Prawo 1935, nr 1, s. 2–6.
Orlewicz T., Od Biuletynu Koła Warszawskiego do Organu Akademickiej Polskiej Młodzieży Prawniczej, Prawo 1936, nr 3, s. 87–92.
Orlewicz T., Polskie prawo narodowe. Istota problemu, Współczesna Myśl Prawnicza 1938, nr 2, s. 7–14.
Orlewicz T., Problem unarodowienia prawa polskiego, Współczesna Myśl Prawnicza 1937, nr 3, s. 13–15.
Orlewicz T., Z rozważań o narodzie i państwie, Prawo1936, nr 5–6, s. 167–168, 170-172, 176.
Peretiatkowicz A., Doktryny polityczne i prawno-filozoficzne XIX i XX wieku, [w:] P. Janet, Historia doktryn politycznych, Cz. 2: Od Hobbesa do Duguita, Poznań 1923, s. 238-241, 246–249.
Peretiatkowicz A., Studia prawnicze, Poznań 1938, s. 140–145.
Piątkowski J.S., Konstrukcje prywatno-prawne w świetle teorii prawa narodowego, Prawo 1937, nr 5–6.
Piątkowski J.S., Polskie prawo narodowe a konstytucja, Współczesna Myśl Prawnicza 1938, nr 11, s. 39–40.
Piątkowski St. J., O polską myśl filozoficzno-prawną, Prawo 1936, nr 1, s. 2–4.
Pilch A., „Rzeczpospolita akademicka”. Studenci i polityka 1918–1933, Kraków 1997.
Pilch A., Studencki ruch polityczny w Polsce w latach 1932–1939, Warszawa–Kraków 1972.
Raczkowski H., Próba syntezy dyskusji nad zagadnieniem prawa narodowego, Prawo 1938, nr 7–8, s. 149-151, 155-156, 159.
Rudnicki A., Obóz Narodowo Radykalny, Geneza i działalność, Warszawa 1985.
Sas-Wisłocki J., Czy istnieje kryzys parlamentarny w Europie współczesnej, Prawo 1930, nr 9, s. 4-5.
Sas-Wisłocki J., Nowe tendencje w polityce prawa, Warszawa 1938, s. 13-15, 17-18, 7–28.
Sas-Wisłocki J., Nowe tendencje w polityce prawa, Współczesna Myśl Prawnicza 1938, nr 9–10, s. 3–9.
Sas-Wisłocki J., Zadania prawnika w państwie polskim, Prawo 1932, nr 5–6, s. 173–175.
Seidler G.L., Groszyk H., Pieniążek A., Wprowadzenie do nauki o państwie i prawie, Lublin 2008, s. 37.
Słowo o umiejętnościach prawniczo-politycznych u nas, [w:] Dwa życia Ludwika Gumplowicza. Wybór tekstów, wyb., oprac. i wprowadzenie J. Surman i G. Mozetič, Warszawa 2010, s. 140–141.
Teza 6. Sejm składa się z 309 posłów, z czego 9 przypada na kurie żydowskie, [w:] A. Leśniewski, St. Racięcki, L. Roliński, J. Zaborowski, R. Zarzycki, Tezy Ordynacji Wyborczej do Izb Ustawodawczych, Prawo 1939, nr 5–6, s. 131, 135.
Tomaszewski P., Polskie korporacje akademickie w latach 1918–1939. Struktura myśl polityczna, działalność, Toruń 2011.
Uchwały I-go Ogólnopolskiego Kongresu Młodych Prawników, Prawo 1932, nr 5–6, s. 158–159.
Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991, s. 279–280, s. 283–321.
Wierzbicki A., Naród — państwo w polskiej myśli historycznej dwudziestolecia międzywojennego, Wrocław 1978, s. 42-44, 58.
Wisłocki J., Projekt ustawy konstytucyjnej o delegacji władzy ustawodawczej, Prawo 1931, nr 3–4, s. 163–178.
Wisłocki J., Zadania prawnika w państwie polskim, Prawo. Miesięcznik. Organ Polskiej Akademickiej Młodzieży Prawniczej 1932, nr 5–6, s. 172–179.
Wojtacki M., „Słowo” Stanisława Cata-Mackiewicza dziennik konserwatystów wileńskich w latach 1922–1939, Toruń 2009, s. 199–203.
Zadania prawnika w państwie. Referat wygłoszony na I-szym plenum Kongresu przez kol. Michała J. Kahla — z Warszawy, Prawo 1932, nr 5–6, s. 166–172.
Zieniewicz A., Idące Wilno. Szkice o Żagarach, Warszawa 1987.
ISSN: 1899-5160
eISSN: 2391-7652