Żandarm w służbie Selbstschutzu. Otto Oberländer i zbrodnia niemiecka w Sadkach koło Nakła nad Notecią w 1939 r.
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2018.1.04Keywords
zbrodnie niemieckie w Polsce w 1939, żandarmeria niemiecka, Intelligenzaktion, Sadki, Pomorze Gdańskie, Selbstschutz Westpreussen, zbrodnia masowa, czystka etniczna, ludobójstwo, German crimes in Poland in 1939, German gendarmerieAbstract
W 1939 r. do okupowanej Polski wysłano ok. 750 niemieckich żandarmów. Część z nich wzięła udział w eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Jednym z nich był Otto Oberländer, żandarm z Sadek, który przyczynił się do śmierci 86 Polaków. Do tej pory w historiografii dotyczącej niemieckiego aparatu represji brakuje opisu ich działalności w okupowanej Polsce.
In 1939 ca. 750 German military policemen or gendarmes were sent to occupied Poland. Some of them took part in the extermination of Polish civilians. One of those was Otto Oberländer, a military policeman from the village of Sadki, who contributed to the killing of 86 Poles. There has been no study so far in the Polish historiography on the German apparatus of repression in Poland that describes their operations in the occupied Polish country.
References
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, tłum. D. Grynberg, M. Szawiel, Warszawa 2008.
Beyond Totalitarianism. Stalinism and Nazism compared, ed. M. Geyer, Sh. Fitzpatrick, Cambridge 2009.
Böhler J., Mallmann K.M., Matthäus J., Einsatzgruppen w Polsce, tłum. E. Ziegler-Brodnicka, Warszawa 2009.
Böhler J., Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce, tłum. D. Salamon, Kraków 2011.
Böhler J., Zbrodnie Wehrmachtu w Polsce. Wrzesień 1939. Wojna totalna, tłum. P. Pieńkowska-Wiederkehr, Kraków 2009.
Bojarska B., Eksterminacja inteligencji polskiej na Pomorzu Gdańskim, wrzesień–grudzień 1939, Poznań 1972.
Borejsza J.W., Śmieszne sto milionów Słowian. Wokół światopoglądu Adolfa Hitlera, Gdańsk 2016.
Ceran T.S., Im Namen des Führers… Selbstschutz Westpreussen i zbrodnia w Łopatkach w 1939 roku, Bydgoszcz–Gdańsk 2014.
Daszkiewicz K., Niemieckie ludobójstwo na narodzie polskim (1939–1945), cz. 2: Aneks, Toruń 2009.
Dzieje Wyrzyska, red. S. Sierpowski, Poznań 1999.
Jansen Ch., Weckbecker A., Der „Volksdeutsche Selbstschutz” in Polen 1939/40, München 1992.
Jastrzębski W., Sziling J., Okupacja hitlerowska na Pomorzu Gdańskim w latach 1939–1945, Gdańsk 1979.
Jastrzębski W., Terror i zbrodnia. Eksterminacja ludności polskiej i żydowskiej w rejencji bydgoskiej w latach 1939–1945, Warszawa 1974.
Jastrzębski W., Zbrodnie Selbstschutzu na ludności polskiej i żydowskiej powiatu wyrzyskiego popełnione jesienią 1939 roku, „Rocznik Nadnotecki” 1973, nr 5, s. 73–89.
Kamosiński S., Sadki. Dzieje i współczesność, Bydgoszcz 2009.
Lasik A., Selbstschutz na Pomorzu Gdańskim i w Wielkopolsce w latach 1939–1940. Przyczynek do badań nad początkami okupacji niemieckiej Polski w okresie II wojny światowej, „Studia z Dziejów Pogranicza Kujawsko-Wielkopolskiego” (Bydgoszcz–Wierzbinek) 2011, t. I, s. 101–121.
Nijakowski L.M., Rozkosz zemsty. Socjologia historyczna mobilizacji ludobójczej, Warszawa 2013.
Polska i jej sąsiedzi w czasach najnowszych. Studia i materiały ofiarowane profesorowi Karolowi Grünbergowi w 70-lecie urodzin, [red. M. Wojciechowski], Toruń 1995.
Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lat wojny 1939–1945, Warszawa 1988.
Rasmus H., Pommerellen Westpreussen 1919–1939, München 1989.
Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945. Województwa bydgoskie, Warszawa 1981.
Rosiński R., Proza i poezja Michała Mędlewskiego, „Pobocza. Historia literatury krajeńskiej” 2002, nr 1, http://kwartalnik-pobocza.pl/pob08/histlit.html (dostęp: 30 I 2017).
Steyer D., Eksterminacja ludności polskiej na Pomorzu Gdańskim w latach 1939–1945, Gdynia 1976.
Wardzyńska M., Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, Warszawa 2009.
Zapomniani kaci Hitlera. Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Polsce 1939–1940. Wybrane zagadnienia, red. I. Mazanowska, T.S. Ceran, Bydgoszcz–Gdańsk 2016.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 689
Number of citations: 0
