Zum Inhalt springen Zur Hauptnavigation springen Zur Fußzeile springen
  • Registrieren
  • Einloggen
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Aktuelle Ausgabe
  • Archiv
  • Über uns
    • Redaktion
    • Über die Zeitschrift
    • Beitragseinreichung
    • Proces recenzyjny
    • Lista Recenzentów
    • Rada Naukowa
    • Zapora „ghostwriting” i „guest authorship”
    • Informacja o niepobieraniu opłat za zgłaszanie i publikację artykułów
    • Serwisy abstraktowe i indeksowe
    • Schutz personenbezogener Daten
    • Polityka Open Access
    • Zasady archiwizacji
    • Kontakt
  • Registrieren
  • Einloggen
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Biblica et Patristica Thoruniensia

Czy ustrój patriarchalny mógł sprzyjać przemocy wobec kobiety?
  • Home
  • /
  • Czy ustrój patriarchalny mógł sprzyjać przemocy wobec kobiety?
  1. Home /
  2. Archiv /
  3. Bd. 8 Nr. 2 (2015): Przemoc wobec kobiety? /
  4. Artykuły

Czy ustrój patriarchalny mógł sprzyjać przemocy wobec kobiety?

Autor/innen

  • Sławomir Stasiak Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

DOI:

https://doi.org/10.12775/BPTh.2015.008

Schlagworte

stworzenie człowieka, patriarchat, święty Paweł, zgromadzenie liturgiczne, kobieta i mężczyzna, żona i mąż, przemoc wobec kobiet

Abstract

Przekonanie o tym, że patriarchat mógł sprzyjać przemocy wobec kobiety, jest dość powszechnie przyjmowanym paradygmatem, zwłaszcza w odniesieniu do społeczeństw, które odczuwały związek z nauczaniem Biblii. Musimy więc zadać sobie przede wszystkim pytanie: Czy znajdujemy w tekstach biblijnych podstawy do takiego osądu? A następnie: Czy właściwie rozumiemy te teksty, które zdają się sugerować dominację mężczyzny nad kobietą? I jeszcze: Na ile na nasze postępowanie ma wpływ nauczanie Biblii, a na ile jest to wynik uwarunkowań społecznych, które ukształtowały się niezależnie od pierwotnego źródła, lub wręcz w opozycji do niego? Jako podstawę odpowiedzi na postawione pytania wzięliśmy trzy teksty biblijne, jeden ze Starego Testamentu (Rdz 1,26–27; 2,7.21–23) i dwa z nowego (1 Kor 14,33b–35 i 1 Tm 2,11–15). Z poczynionych badań wynika, że już w Księdze Rodzaju zauważamy rewolucyjne zmiany, graniczące wręcz ze swego rodzaju rewolucją społeczną. Oto okazuje się, że zarówno w tekście pochodzącym z X w. przed Chr. (Rdz 2,7.21–23), jak i w tym z ok. V w. przed Chr. (Rdz 1,26–27) kobieta w niczym nie ustępuje mężczyźnie. Jest mu całkowicie równa. Obserwując zaś sytuację w Koryncie, na którą Paweł reaguje w bardzo zdecydowany sposób (1 Kor 11,2–16; 14,33b–36), wydaje się, że znów wszystko wraca do „normy”, na rzecz dominacji mężczyzny. Tymczasem tak nie jest. Po pierwsze, reakcja na konkretną sytuację, to znaczy domaganie się od kobiet możliwości wypełniania funkcji kultycznych. Po drugie, uwagi dotyczące zachowania kobiety i mężczyzny w czasie liturgii, zawierają w sobie model idealnego ucznia (kobieta) i idealnego nauczyciela (mężczyzna). Jak wiemy, uczeń słucha tak długo, jak długo jest uczniem. Kiedy przestaje nim być, wówczas przestaje milczeć i stając się nauczycielem, zaczyna mówić. Podobnie rzecz ma się ze wskazaniami zawartymi w 1 Tm 2,11–15. Kobieta jako matka i żona posiadała jasno określoną i uprzywilejowaną pozycję w małżeństwie i w rodzinie. Nie mogła jednak tej pozycji przenosić na zgromadzenie liturgiczne, nawet jeśli odbywały się one w domu, którego właścicielem był jej mąż. Ostateczny wniosek więc jest taki, że patriarchat, jakkolwiek mocno zakorzeniony w judaizmie i z niego zaczerpnięty przez chrześcijaństwo, niekonieczne musi sprzyjać deprecjonowaniu pozycji kobiety w życiu społecznym. Analizowane teksty wskazują raczej na pozycję równą mężczyźnie, jakkolwiek każdy i kobieta, i mężczyzna posiadają sobie właściwą pozycję w zgromadzeniu liturgicznym, zależnie od otrzymanych charyzmatów.

Literaturhinweise

Brzegowy T., Pięcioksiąg Mojżesza, Tarnów 1995.

Cipriani S., Lettere Pastorali, 1–2 Timoteo. Tito. Versione, troduzione, note, Roma 1972

Czerski J., Pierwszy List do Koryntian, Wrocław 2009.

Fabris R., Prima Lettera ai Corinzi. Nuova versione, introduzione e commento, Milano 2005.

Haag H., Schöpfungsbericht, w: Bibel Lexikon (red. H. Haag), Zürich–Köln 1968, 1554.

Hergesel T., Rozumieć Biblię, t. I: Stary Testament. Jahwizm, Kraków1990.

Jankowski A., Romaniuk K., Stachowiak L., Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu, Poznań–Warszawa 1975.

Marcheselli-Casale C., Le Lettere Pastorali. Le due lettere a Timoteo a la lettera a Tito. Introduzione, versione, commento, Bologna 1995.

Rosik M., Pierwszy List do Koryntian. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Częstochowa 2008.

Stasiak S., Komentarz do Dziejów Apostolskich, Listu do Rzymian, 1–2 Listu do Koryntian i Listu do Galatów (Komentarz teologiczno-pastoralny do Biblii Tysiąclecia. Nowy Testament 2), Poznań 2014.

Zimmerli W., 1. Mose 1–11. Die Urgeschichte, Zürich 31967.

Biblica et Patristica Thoruniensia

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Veröffentlicht

2015-10-22

Zitationsvorschlag

1.
STASIAK, Sławomir. Czy ustrój patriarchalny mógł sprzyjać przemocy wobec kobiety?. Biblica et Patristica Thoruniensia. Online. 22 Oktober 2015. Vol. 8, no. 2, pp. 31-42. [Accessed 7 Juli 2025]. DOI 10.12775/BPTh.2015.008.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Bibliografische Angaben herunterladen
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Ausgabe

Bd. 8 Nr. 2 (2015): Przemoc wobec kobiety?

Rubrik

Artykuły

Lizenz

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Stats

Number of views and downloads: 943
Number of citations: 0

ISSN/eISSN

ISSN: 1689-5150

eISSN: 2450-7059

Search

Search

Browse

  • Autor/innenverzeichnis durchblättern
  • Issue archive

User

User

Aktuelle Ausgabe

  • Atom-Logo
  • RSS2-Logo
  • RSS1-Logo

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Sprache

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

stworzenie człowieka, patriarchat, święty Paweł, zgromadzenie liturgiczne, kobieta i mężczyzna, żona i mąż, przemoc wobec kobiet
Aufwärts

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop