Explanationes in Esaiam of St. Jerome. The Outline of its Genesis and Method
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTH.2019.024Słowa kluczowe
św. Hieronim, Księga Izajasza, egzegeza patrystyczna.Abstrakt
Hieronimowe Explanationes in Esaiam. Geneza i metoda w zarysie
Przedmiotem artykułu są Explanationes in Esaiam św. Hieronima. Okoliczności powstania tego dzieła oraz analiza potwierdzają tradycyjną wiedzę na temat wielkiego pietyzmu Autora względem natchnionego tekstu biblijnego, zwłaszcza w jego oryginalnym brzemieniu. Egzegeza, z jaką mamy u niego do czynienia, charakteryzuje się wnikliwą analizą lingwistyczną; rygorem w interpretacji tekstu; wyjaśnianiem historii interpretowanego tekstu; badaniem wewnętrznej spójności stosowanej hermeneutyki. Przede wszystkim jednak widać w tej egzegezie wielkie podobieństwo do stosowanych dzisiaj metod badawczych, zwracających uwagę na wartość samego tekstu i zatroskanych o respektowanie jego wymiaru historyczno-semantycznego. Hieronimowi zależało na tym, by utworzyć patrimonium egzegetyczno-teologiczno-kulturalne, które mogłoby być walnie wykorzystane przez przyszłych egzegetów chrześcijańskich.
Bibliografia
Abel F.M., “Le commentaire de saint Jérôme sur Isaïe,” Revue biblique nouvelle serie 3 (1916), 200–225.
Bardy G., “Saint Jérôme et ses maîtres hébreux,” Revue bénédictine 45 (1934), 145–164.
Barr J., “St. Jerome’s appreciation of Hebrew,” Bulletin of the John Rylands Library 49 (1966), 281–302.
Barr J., “St. Jerome and the sounds of Hebrew,” Journal of Semitic Studies 12 (1967), 1–36.
Barthélemy D., “Critique textuelle de l’Ancien Testament. 2. Isaïe, Jérémie, Lamentations” [= Orbis biblicus et orientalis, 50/2], Fribourg–Göttingen 1986.
Basilius Caesariensis, Commentarius in Isaiam prophetam, PG 30.
Brønno E., Die Aussprache der hebräischen Laryngale nach Zeugnissen des Hieronymus, Aarnus 1970.
Burstein E., “La compétence de Jérôme en hébreu,” Revue des études augustiniennes 21 (1975), 3–12.
Commentaires de Jérôme sur le Prophète Isaïe. Introduction par R. Gryson. Livres I–IV. Texte établi par R. Gryson et P.-A. Deproost avec la collaboration de J. Coulie et E. Crousse [= Vetus Latina. Die Reste der altlateinischen Bibel. Aus der Geschichte der lateinischen Bibel, 23], Verlag Herder, Freiburg 1993.
Commentaires de Jérôme sur le Prophète Isaïe. Introduction par R. Gryson et P.-A. Deproost. Livres V–VII. Texte établi par R. Gryson et J. Coulie avec la collaboration de E. Crousse et V. Somers [= Vetus Latina. Die Reste der altlateinischen Bibel. Aus der Geschichte der lateinischen Bibel, 27], Verlag Herder, Freiburg 1994.
Commentaires de Jérôme sur le Prophète Isaïe. Introduction par R. Gryson. Livres VIII–XI. Texte établi par R. Gryson et V. Somers avec la collaboration de H. Bourgois et C. Gabriel [= Vetus Latina. Die Reste der altlateinischen Bibel. Aus der Geschichte der lateinischen Bibel, 30], Verlag Herder, Freiburg 1996.
Commentaires de Jérôme sur le Prophète Isaïe. Introduction par R. Gryson. Livres XII–XVI. Texte établi par R. Gryson et C. Gabriel avec la collaboration de H. Bourgois et V. Leclercq [= Vetus Latina. Die Reste der altlateinischen Bibel. Aus der Geschichte der lateinischen Bibel, 35], Verlag Herder, Freiburg 1998.
Commentaires de Jérôme sur le Prophète Isaïe. Introduction par R. Gryson. Livres XVI–XVIII. Texte établi par R. Gryson et C. Gabriel avec la collaboration de H. Bourgois et H. Stanjek [= Vetus Latina. Die Reste der altlateinischen Bibel. Aus der Geschichte der lateinischen Bibel, 36], Verlag Herder, Freiburg 1999.
Degórski B., “Il metodo esegetico di san Girolamo alla luce del ‘Commento in Isaia’ ”, in: T. Rossi (ed.), Liber Viator. Grandi Commentari del pensiero cristiano [= Studia Pontificiae Universitatis a S. Thoma Aquinate in Urbe. Studi 2004. Nuova serie, 8], Roma 2005, 173–195.
Degórski B., “L’esegesi geronimiana di Is 1, 1 sulla base del Commento in Isaia,” Vox Patrum 26 (2006), 135–143.
Gozzo S.M., “De S. Hieronymi commentario in Isaiae librum,” Antonianum 35 (1960), 49–80 and 169–214.
Grützmacher G., Hieronymus. Eine biographische Studie zur alten Kirchengeschichte [= Studien zur Geschichte der Theologie und der Kirche, 10], I–II, Berlin 1905–1906.
Gryson R., “La tradition manuscrite du commentaire de Jérôme sur Isaïe. État de la question,” in: Y.-M. Duval (ed.), Jérôme entre l’Occident et l’Orient. Actes du Colloque de Chantylly (Septembre 1986), Paris 1988, 403–425.
Gryson R., “Les six dons du Saint-Esprit. La version héronymienne d’Isaïe 11, 2. 3,” Biblica 71 (1990), 395–400.
Gryson R., “Saint Jérôme traducteur d’Isaïe. Réflexion sur le texte d’Isaïe 14, 18–21 dans la Vulgate et dans l’In Esaiam,” Le Muséon 104 (1991), 57–72.
Gryson R., Deproost P.-A., “La tradition manuscrit du commentaire de Jérôme sur Isaïe (livres I et II),” Scriptorium 43 (1989), 175–222.
Gryson R., Szmatula D., “Les commentaires patristiques sur Isaïe d’Origène à Jérôme,” Revue des études augustiniennes 36 (1990), 3–41.
Haelewyck J.-C., “Le lemme Vulgate du commentaire de Jérôme sur Isaïe,” in: Y.-M. Duval (ed.), Jérôme entre l’Occident et l’Orient. Actes du Colloque de Chantylly (Septembre 1986), Paris 1988, 391–401.
Hieronymus, Commentarii in Ezechielem, CCL 75.
Hieronymus, De uiris inlustribus, in: A. Ceresa-Gastaldo (ed), Gerolamo. Gli uomini illustri. De uiris illustribus [= Biblioteca Patristica, 12], Nardini Editore, Firenze 1988.
Hieronymi, Explanationes in Esaiam. Curavit R. Maisano [= Hieronymi opera, 4] || Girolamo, Commento a Isaia. A cura di R. Maisano [= Opere di Girolamo, 4], I–IV, Città Nuova Editrice, Roma 2013.
Jay P., L’exégèse de saint Jérôme d’après son commentaire sur Isaïe, Paris 1985.
Löfstedt B., “Zu Hieronymus Jesaias-Kommentar,” Orpheus n.s. 5 (1984), 196–203.
Montfaucon B. de, “Praefatio ad Eusebii Pamphili Commentaria in Hesaiam,” PG 24, 60–78.
Opelt I., “San Girolamo e i suoi maestri ebrei,” Augustinianum 28 (1988), 327–338.
Penna A., S. Gerolamo, Torino 1949.
Penna A., “Scrittura e pronuncia dell’ebraico secondo s. Girolamo,” Rivista biblica italiana 26 (1978), 275–299.
Siegfried C., “Die Aussprache des Hebräischen bei Hieronymus,” Zeitschrift für dei alttestamentliche Wissenschaft 4 (1984), 35–83.
Simonetti M., “Sulle fonti del Commento a Isaia di Girolamo,” Augustinianum 24 (1984), 451–469.
Sutcliffe E., “St. Jerome’s pronunciation of Hebrew,” Biblica 29 (1948), 112–125.
Vallarsi D., Opera omnia Hieronymi Stridonensis. Praefatio, PL 24, 9–17.
Ziegler J., Textkritische Notizen zu den jüngeren griechischen übersetzungen des Buches Isaias, Nachrichten von der Gesellschaft der Wiessenschaften zu Göttingen. Philosophisch-historische Klasse. Fachgruppe Religionswiessenschaften, N.F., 1/4 (1939), 75–102 (reprint: ibid., Sylloge. Gesamelie Aufsätze zur Septuaginta [= Mitteilungen des Septuaginta-Unternelimens, 10], Göttingen 1971, 43–70).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 895
Liczba cytowań: 0
