Poczucie własnej skuteczności autora bloga ciepiącego na SMA. Analiza kategorialna narracji
DOI:
https://doi.org/10.21784/ZC.2022.024Słowa kluczowe
niepełnosprawność, poczucie skuteczności, choroba, analiza kategorialna, narracjaAbstrakt
Poczucie własnej skuteczności to jedna z najważniejszych kategorii pedagogiki zdrowia. Jest ona powiązana z radzeniem sobie z chorobą (Byra 2011), obrazem choroby (Byra 2014), motywacją do działania oraz wytrwałością w dążeniu do celu (Ogińska-Bulik). Z dotychczasowych badań wynika, że poczucie to wzmacnia świadomość własnych słabych i mocnych stron, a istotne są nie tyle rezultaty podejmowanych działań, co przekonanie o możliwości sprostania zadaniu (Goleman 1999). Prowadzone badania dotyczyły poczucia własnej skuteczności osoby chorej na SMA, niezdolnej do wykonywania czynności samoobsługowych. Zastosowana metoda badawcza to Analiza Kategorialna opracowana przez Annę Walulik i Zbigniewa Marka (2019). Badania jakościowe oparto o interpretację narracji bloga prowadzonego przez cierpiącego na rdzeniowy zanik mięśni doktoranta. Ich celem było ukazanie obrazu przeżyć chorego, który pomimo doświadczanych trudności cechuje się wysokim poczuciem własnej skuteczności opartym o świadomość swoich mocnych stron, wiarę i poczucie sprawczości. W osiągnieciu takiego stanu pomagały mu m.in. wsparcie bliskich, ale też własna aktywność na polu edukacji oraz pisanie bloga. Zgromadzone wyniki mogą być pomocne w konstruowaniu narzędzi edukacji personelu medycznego i asystentów osób niepełnosprawnych oraz projektowaniu działań ukierunkowanych na wzmacnianie zasobów osób niepełnosprawnych.
Bibliografia
Bandura A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control, Freeman, New York.
Byra S. (2011). „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, 17(3), s. 127–13.
Byra S. (2014). Nadzieja podstawowa i percepcja własnej niepełnosprawności a radzenie sobie osób z urazem rdzenia kręgowego, „Hygeia Public Health”, 4(49), s. 825–832.
Chlebowski P., Bilewicz M. (2016). Analiza potencjałów osobistych osób niepełnosprawnych, [w:] M. Halickaj, J. Halicki, K. Czykiera (red.), Niepełnosprawność. Poznać, przeżyć, zrozumieć, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 15–26.
Chomczyńska-Rubacha, M., Rubacha, K. (2013). Test Poczucia Skuteczności. Opracowanie teoretyczne i psychometryczne Pracowni Narzędzi Badawczych Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. Przegląd Badań Edukacyjnych (Educational Studies Review), 1(16), 85–105.
Cywińska-Milonas M. (2002). Blogi. Ujęcie psychologiczne, [w:] P. Marecki (red.), Liternet. Literatura i internet, Kraków: Wydawnictwo Rabid, s. 95–109.
Głodkowska J. (2014) Rozważania nad podmiotowością a niepełnosprawność – u źródeł współczesnego ujęcia i w perspektywie interdyscyplinarnej, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, 2(24), s. 91–109.
Głodkowska J. (2018). Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością (AW-OzN) – od źródeł i konstruktu teoretycznego do projektowania etapów i procedur badawczych, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, 3(41), s. 29–45.
Goleman D. (1999). Inteligencja emocjonalna w praktyce, Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
Góralczyk E. (2009). One są wśród nas. Dziecko przewlekle chore. Psychologiczne aspekty funkcjonowania dziecka w szkole i przedszkolu, Warszawa: Wydawnictwo CMPP-P.
Gumkowska A., Maryl M. (2009). Blog to blog, [w:] (red.), Tekst (w) sieci, Warszawa: WAiP, s. 83–92.
Juczyński Z. (2000). Poczucie własnej skuteczności – teoria i pomiar, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica”, 4, s. 11–23
Kozielecki J. (1999). Humanistyka przełomu wieków, Warszawa: Wydawnictwo Żak.
Kulpa, M., Kosowicz, M., Ziętalewicz, U., Stypuła-Ciuba, B. (2016). General self-efficacy in cancer patients. Comparision with general population, „Medycyna Paliatywna”, 8(2), s. 75–79
Łysek J. (1996). Rozumienie hermeneutyczne w pedagogice, „Chowanna” 1–2, s. 7–20.
Marek Z. SJ (2017). Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Marek Z. SJ, Walulik A. CSFN (2019). Pedagogika świadectwa. Perspektywa antropologicznokerygmatyczna, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Ocloń M. (2003). Blog jako dokument osobisty. Specyfika dziennika prowadzonego w Internecie, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2(47), s. 123–143.
Ogińska-Bulik N. (2001), Zasoby osobiste jako wyznaczniki radzenia sobie ze stresem u dzieci, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica”, nr 5, s. 83–93.
Szmigielska B. (2008). Internetowe dzienniki młodzieży jako przedmiot badań psychologicznych, „Przegląd psychologiczny”, nr 1(52), s. 55–68.
https://kambloger.blogspot.com/, dostęp dn. 20.12.2021.
https://zaniczka.pl/, dostęp dn. 20.12.2021.
https://www.kreatorkamarzen.com/blog dostęp dn. 20.12.2021.
https://www.fsma.pl/rdzeniowy-zanik-miesni/, dostęp dn. 20.12.2021.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 133
Liczba cytowań: 0