Koncepcja praw naturalnych Johna Mitchella Finnisa jako filozoficzne podłoże praw człowieka

Abstrakt

Niniejszy artykuł koncentruje się na historii źródeł praw człowieka i ich filozoficznych podstawach. Główna odpowiedzialność za realizację praw człowieka spoczywa na państwie i społeczności międzynarodowej. Odpowiedzialność społeczności międzynarodowej ma jednak charakter drugorzędny. Źródła praw człowieka można rozumieć na dwa sposoby: w kategoriach formalnych i materialnych. Pierwszy odnosi się do sposobów, w jakie prawo zostało wyrażone i gdzie istnieje. Perspektywa materialna wiąże się z okolicznościami i czynnikami, którym prawa i ustawy zawdzięczają swoje istnienie. Poszanowanie praw człowieka oznacza zaangażowanie państwa w różne sfery życia. Dotyczy to w szczególności ochrony gospodarczej, społecznej, kulturowej i środowiskowej. Ponadto ochrona praw człowieka wspiera działalność krajowych i międzynarodowych organizacji pozarządowych. Wraz z doktrynalnym rozwojem wolności praw człowieka nastąpiła faza ich implementacji. O ile filozoficznie wartości poszanowania praw jednostki pojawiały się już w starożytności, o tyle realizacja tych praw w konkretnych normach regulacyjnych i praktyce życia społecznego nastąpiła znacznie później. Jedną z najważniejszych współczesnych teorii prawa naturalnego jest teoria Johna M. Finnisa, który obok Germaina Griseza, Josepha Boyle'a, Williama Maya i Roberta George'a stał się ważnym przedstawicielem tzw. nowej szkoły prawa naturalnego.