Leksykograficzny obraz pojęcia „cenzura” w słownikach oraz encyklopediach powszechnych wydanych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich

Abstrakt

Dotychczas wiele uwagi poświęcono zagadnieniu języka oficjalnej propagandy epoki socjalizmu, brak jednak publikacji o charakterze lingwistycznym dotyczących zakresu semantycznego pojęcia „cenzura” w kontekście ustroju socjalistycznego. W celu wypełnienia tej luki przeanalizowano definicje wyrazu „cenzura” zaczerpnięte z wybranych słowników oraz encyklopedii o treści ogólnej wydanych w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (od roku 1940 do 1991) oraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (w latach 1959–1988). Badanie ma na celu rekonstrukcję i porównanie obrazów cenzury utrwalonych w definicjach leksykograficznych oraz ustalenie, czy obraz tego pojęcia uległ zmianie pod wpływem poszerzania ram wolności słowa w obu państwach. W toku badania wykazano, że w definicjach hasła „cenzura” widoczny jest znaczący wpływ oficjalnej ideologii na język w postaci wyraźnego zunifikowania definicji cenzury w obu państwach.