Dwie specjalne akcje propagandowe Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość na terenie Okręgu WiN Białystok – przebieg i skutki
DOI:
https://doi.org/10.15290/sp.2022.30.10Słowa kluczowe
Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, Okręg WiN Białystok, propaganda, Urząd Bezpieczeństwa PublicznegoAbstrakt
Tekst przybliża plany, przebieg i skutki specjalnych akcji propagandowych prowadzonych przez Zrzeszenie WiN w latach 1945–1946 ze szczególnym uwzględnieniem ich realizacji na terenie Okręgu WiN Białystok. Przedreferendalna akcja „R” i przedwyborcza akcja „O” miały na celu osłabienie władz komunistycznych i podniesienie na duchu społeczeństwa.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie:
sygn. 002082/775; 00231/86, t. 7; 01224/155; 01236/639; 01439/12, t. 1;
01753/105, t. 1–2; 0255/342, t. 92; 0828/4; 0828/5; 944/12; 944/14.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku:
Bi sygn. 07/1090; 033/30; 033/42; 033/46; 033/47 t. 2; 045/750;
045/1093; 045/1098; 045/1099; 047/122, t. 8.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie:
Kr sygn. 85/246, 85/263.
Archiwum Państwowe w Białymstoku:
Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
w Białymstoku sygn. 35
Źródła drukowane
Akcja dywersyjna „N”: dokumenty i materiały z archiwum Tadeusza Żenczykowskiego (2000), oprac. G. Mazur, Wrocław.
Powiat Ostrołęka w pierwszej dekadzie rządów komunistycznych. Materiały z sesji naukowej Powiat Ostrołęka w pierwszej dekadzie rządów komunistycznych zorganizowanej 23 października 2008 r. przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i Prezydenta Ostrołęki [2009], red. K. Krajewski, Warszawa.
Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach (1997), zesp. red. J. Huchlowa et al., t. I Wrzesień 1945 – czerwiec 1946, Wrocław.
Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach (2000), oprac. A. Zagórski, zesp. red. J. Huchlowa et al., t. VI, cz. 2 Cztery Zarządy Główne WiN przed sądami PRL. Noty biograficzne ważniejszych postaci wymienionych w tomach I–IV, Wrocław.
Opracowania
Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956 (2020), red. S. Poleszak et al., Warszawa–Lublin.
Balbus T. (2004), O Polskę Wolną i Niezawisłą (1945–1948). WiN w południowo-zachodniej Polsce (geneza – struktury – działalność – likwidacja – represje), Kraków-Wrocław.
Brenda W. (2018), Zrzeszenie WiN na Warmii i Mazurach w latach 1946–1947, w: Obszar Centralny Zrzeszenia WiN 1945–1947, red. T. Łabuszewski, Warszawa, s. 259–300.
Frazik W. (2005), Operacja „Cezary” – przegląd wątków krajowych, w: „Zwyczajny” resort. Studia o aparacie bezpieczeństwa 1944–1956, red. K. Krajewski, T. Łabuszewski, Warszawa.
Gąsiorowski T. (2008), „Odpluskwianie”, „Biuletyn IPN” 1–2, s. 400–436.
Krajewski K. (2016), Podziemie niepodległościowe w powiecie Ostrów Mazowiecka (wrzesień 1944 – grudzień 1952), w: Powiat Ostrów Mazowiecka w pierwszej dekadzie rządów komunistycznych, red. K. Krajewski, Warszawa.
Kurtyka J., Na szlaku AK (NIE, DSZ, WiN) (1990), „Zeszyty Historyczne” 94, s. 13–47.
Litwiejko K. (1992), Sokólsko-Białostocki Obwód Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” (październik 1945 – 15 kwietnia 1947), w: Dzieje polskiego podziemia na Białostocczyźnie w latach 1939–1956. Materiały z sesji naukowej 24 kwietnia 1992 r. w Instytucie Studiów Politycznych PAN, red. M. Giżejewska, Toruń, s. 63–75.
Łabuszewski T. (2021), Kazimierz Czarnocki. Człowiek do zadań specjalnych, w: Oblicza zdrady, red. K. Krajewski, Warszawa, s. 39–64.
Łabuszewski T. (2018), Komenda Obszaru Centralnego „Nie”-DSZ-WiN, „31”, „Zatoka”, „Wisła”, w: Obszar Centralny Zrzeszenia WiN 1945–1947, red. T. Łabuszewski, Warszawa, s. 11–206.
Łapiński P. (2018), Okręg Białostocki Zrzeszenia WiN, w: Obszar Centralny Zrzeszenia WiN 1945–1947, red. T. Łabuszewski, Warszawa, s. 233–258.
Łeszczyński G. (2019), Okręg Warszawski Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” na tle struktur centralnych. Zarys problematyki, Warszawa.
Mazur G. (1987), Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939–1945, Warszawa.
Newcourt-Nowodworski S. (2008), Czarna propaganda, Kraków.
Ostasz G. (2006), Okręg Rzeszowski Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Model konspiracji, struktura, dzieje, Rzeszów.
Parafianowicz R. (2015), Podziemie niepodległościowe na Suwalszczyźnie 1944–1952, Warszawa.
Poleszak S. (1998), Jeden z wyklętych. Major Jan Tabortowski „Bruzda”, Warszawa.
Poleszak S. (2004a), Formy działalności Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Inspektoracie Łomża (wrzesień 1945 – kwiecień 1947), „Zeszyty Historyczne WiN-u” 21, s. 221–244.
Poleszak S. (2004b), Podziemie antykomunistyczne w Łomżyńskiem i Grajewskiem (1944–1957), Warszawa.
Poleszak S. (2018), Okręg Lublin Zrzeszenia WiN (wrzesień 1945 – kwiecień 1947 roku), w: Obszar Centralny Zrzeszenia WiN 1945–1947, red. T. Łabuszewski, Warszawa, s. 319–380.
Śmietanka-Kruszelnicki R. (2002), Podziemie poakowskie na Kielecczyźnie w latach 1945–1948, Kraków.
Tochman K. A. (2018), Podpułkownik Stanisław Sędziak (1913–1978) w strukturach WiN, w: Obszar Centralny Zrzeszenia WiN 1945–1947, red. T. Łabuszewski, Warszawa, s. 599–624.
Woźniczka Z. (1992), Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość 1945–1952, Warszawa.
Zblewski Z. (2005), Okręg Krakowski Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” 1945–1948. Geneza, struktury, działalność, Kraków.
Pobrania
Sklep wydawnictwa:
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Jerzy Autuchiewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 339
Liczba cytowań: 0