The history of Jews in the Ostrów Mazowiecka (September 1939–1946)
DOI:
https://doi.org/10.15290/sp.2022.30.13Keywords
Jews, demarcation line, refugees, deportations, II WW survivorsAbstract
The geographical location of their shtetl made the wartime fate of the Ostrów Mazowiecka’s Jews different from that of their countryman from other towns in the region. Instead of creating a ghetto or planned murder of the Jewish community in Ostrów, the Germans expelled them in 1939 to the Soviet side of the nearby demarcation line. The Soviets, generally wary of all kinds of refugees from the west, qualified a large part of them for deportation and sent them to the northern regions of their empire. The curse of wandering fate became for them the final blessing of survival.
References
Źródła archiwalne
Archiwum Instytutu Hoovera w Stanford, zesp. Poland – Ministerstwo Informacji i Dokumentacji, box 197, folders 1-4, Polish Information Center – Jerusalem, Reports of Jewish deportees.
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, sygn. 301/1483, Zbiór relacji Żydów ocalałych z Zagłady.
JDC Archives, www. archives.jdc.org (dostęp 4.02.2023).
Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku, zesp. 4, spr. 21, t. 1511, 2069.
Państwowe Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie, zesp. 5446, spr. 57, t. 68; zesp. 9401, spr. 2, t. 64.
Źródła drukowane
Księgi pamięci gmin żydowskich: bibliografia (Jewish memorial books: a bibliography) (2008), wstęp i oprac. A. Kopciowski, Lublin.
Memorial Book of the Community of Ostrow-Mazowiecka (1960), Tel Aviv, (jako: Księga 1960; tu relacje: A. Margolis (s. 483), J. Widelca (s. 488–493), Ch. Słomki (s. 505), J. Słomki (s. 507), H. Nejmark (s. 515), Ch. Ciechanowickiego (s. 520), Sz. Konopiatego (s. 526–527)).
Ostrow Mazowiecka; siderat kehilot Israel, (1965/1966), Jerozolima–Tel Awiw.
Sefer ha-zikaron li-kehilat Ostrow-Mazowieck = Izker-buch fun der jidiszer kehile in Ostrow-Mazowieck (1960), Tel Awiw.
Opracowania
Biłas I. (1994), Represywno-karalna systema w Ukrajini 1917–1953. Suspilno-politycznyj ta istoryko-prawowyj analiz, t. 2, Kyjiv.
Boćkowski D. (2006), Losy żydowskich uchodźców z centralnej i zachodniej Polski (bieżeńców) przebywających na terenie obwodu białostockiego w latach 1939–1941, „Studia Podlaskie” 16, s. 85–126.
Chackiewicz A. (1995), Aresztowania i deportacje społeczeństw zachodnich obwodów Białorusi (1939–1941), w: Społeczeństwo białoruskie, litewskie i polskie na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej (Białoruś Zachodnia i Litwa Wschodnia) w latach 1939–1941, red. M. Giżejewska, T. Strzembosz, Warszawa.
Deportowani w obwodzie archangielskim (2006), red. E. Kołodziejska, A. Gurjanow, t. 14, cz. 1–7, Warszawa.
Diamond S. (2001), Documenting Fate of the Jews of Ostrow Mazowiecka, “Avotaynu” vol. 17, nr 3, s. 19–21.
Gurianow I. (1994), Cztery deportacje 1940–1941, „Karta” nr 12.
Lebiediewa N.S. (1998), Rozstrzeliwania i deportacje ludności polskiej w ZSRR w latach 1939–1941, „Niepodległość i Pamięć” 2 (11), s. 179–193.
Ostrow Mazowiecka Research Family, www.ostrow-mazowiecka.com/index.html (dostęp 09.08.2022).
Reczko M. (2019), Relacje polsko-żydowskie w rejonie Ciechanowca w okresie II wojny światowej, czyli jak Diabeł powiększał swoje królestwo, Białystok.
The Global Home for Jewish Genealogy, www.jewishgen.org (dostęp 4.02.2023).
Wierzbicki M. (2001), Polacy i Żydzi w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-żydowskie na ziemiach północno-wschodnich RP pod okupacją sowiecką (1939–1941), Warszawa.
Downloads
The publisher's shop:
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Mirosław Reczko
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 480
Number of citations: 0