Teologiczno-wychowawcze przesłanie epitafiów cmentarnych na przykładzie wybranych cmentarzy w Toruniu

Abstract

Wobec wydarzenia śmierci nie można przejść obojętnie. Szczególnym miejscem refleksji na temat kruchości doczesnego życia jest cmentarz. Cennym źródłem wiedzy i informacji na temat życia i śmierci są inskrypcje nagrobne. Ich teksty spisane z wybranych cmentarzy w Toruniu ilustrują stosunek żywych do zmarłych, ukazują przemiany, jakie na przestrzeni czasu zachodzą w podejściu człowieka do problemu śmierci. Człowiek staje w bezpośredniej konfrontacji z faktem, że nie rozporządza sam swoim życiem i że jego własne życie nie jest jego własnością. Z jednej strony stawia opór. Przyjmuje postawę rozpaczliwego, gniewnego buntu. Z drugiej strony powierza się samemu Bogu. Śmierć, jako wróg człowieka, który chce go ograbić z życia, zostaje zwyciężona wszędzie tam, gdzie człowiek umiera z Chrystusem i w Chrystusie. Święty Paweł w Liście do Rzymian napisał: „Nikt z nas nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla siebie: jeżeli bowiem żyjemy, żyjemy dla Pana. I w życiu więc i śmierci należymy do Pana” (Rz 14,7–8). Całe życie człowieka jest w ręku Boga. Nie żyje jedynie dla siebie, ale przez służbę innym, żyje dla Boga, ponieważ służba jest wypełnieniem Bożego przykazania miłości bliźniego, a więc świadectwem życia oddanego Bogu.