STEFAN WYSZYŃSKI AND JÓZEF TISCHNER – A HIDDEN DIALOGUE ABOUT THE MOST IMPORTANT POLISH MATTERS
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPLP.2021.019Keywords
Stefan Wyszyński, Józef Tischner, dialogue, patriotism, faithfulness, Christina ethicsAbstract
Stefan Wyszyński and Józef Tischner are two outstanding representatives of the Polish Catholic thought in the twentieth century. They were active in various fields. As the Primate of Poland, Wyszyński carried the burden of responsibility for the fate of the entire Polish Church in exceptionally difficult times of programmatic process of atheization and domination of anti-church propaganda, which is why he developed the virtues of a statesman and thought in terms of a national evangelization strategy. Tischner worked primarily in two areas: as a philosopher and as a priest, and his expertise and interests were related to philosophy, which is „born of pain”, wants to express that pain and tries to remedy it. He applied his deep and original philosophical sense to his daily pastoral work, with impressive results. Despite this difference in scope and style, they both exerted an enormous influence on the spiritual and intellectual shape of Polish Catholicism. Although they never met in person or had the opportunity to work together, it can be said that their educational and intellectual work created a kind of „hidden dialogue” in the Polish public space. The most important aspects and fruits of that dialogue are presented in this article.
References
Bonowicz W., Tischner, Kraków 2001.
Czaczkowska E. K., Kardynał Wyszyński, Warszawa 2009.
Czaczkowska E. K., Zwycięski plan – jedność i katolicyzm masowy, „Rzeczpospolita” 27.05.2011, w: https://www.rp.pl/artykul/664230-Zwycieski-plan---jednosc-i---katolicyzm-masowy.html (1.10.2021).
Eisler J., Czterdzieści pięć lat, które wstrząsnęły Polską. Historia polityczna PRL, Warszawa 2018.
Fiut A., Ukryty dialog, „Teksty Drugie”, nr 3, 2000, s. 148–156.
Grzybowski R., Idea wychowania nowego człowieka (homo sovieticus) i jej odzwierciedlenie w założeniach programowych Wszechzwiązkowej Organizacji Pionierskiej, „Polska Myśl Pedagogiczna” nr 4, 2018, s. 297–322.
Kijas Z. J., Wyszyński. Narodziny nowego człowieka, Warszawa 2021.
Kruszyńska A., Prymas Wyszyński. Ojciec Ojczyzny, w: https://dzieje.pl/ksiazki/prymas-wyszynski-ojciec-ojczyzny (1.10.2021).
M. G.-K., Internowanie Prymasa Wyszyńskiego, w: https://muzhp.pl/pl/e/1661/ internowanie-prymasa-wyszynskiego (1.10.2021).
Marek Ł., Kompromis w pewnych granicach. Porozumienie państwo – Kościół z 1950 roku, w: Instytut Pamięci Narodowej, w: https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/95442,Kompromis-w-pewnych-granicach-Porozumienie-panstwo-Kosciol-z-1950-roku.html (1.10.2021).
Micewski A., Kardynał Wyszyński prymas i mąż stanu, Paryż 1982.
Michnik A., Tischner J., Żakowski J., Między panem a plebanem, Kraków 1985.
Mickiewicz A., Dziady. Część III, w: Dzieła. Tom III. Utwory dramatyczne, Warszawa 1955, s. 127–305.
Mickiewicz A., Pan Tadeusz, Księga czwarta. Dyplomatyka i łowy, w: http://www.lektury.waw.pl/77/78/pan-tadeusz (1.10.2021).
Norwid C. K., Pisma polityczne i społeczne, Warszawa 1983.
Okońska M., Wszystko postawił na Maryję, Warszawa 2017.
Pawłowski S., Teologia jedności Kościoła. Zarys problematyki, „Studia Nauk Teologicznych”, T. 10, 2015, s. 185–197.
Perzyński A. P., Jedność przez różnorodność Kościoła, „Studia Gnesnensia”, T. XXIX, 2015, s. 143–155.
Pietrzak J., Przywileje i godności Prymasów Polski, „Studia Prymasowskie” nr 5, 2011, s. 57–98.
Przyczyna W., Siwek G., Język w Kościele, w: Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999, s. 130–148.
Rastawicka A., Ten zwycięża, kto miłuje. Życie i nauczanie prymasa Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2019.
Ryszka C., Prymas Wyszyński. Ojciec Ojczyzny, Kraków 2020.
Szarek J., Duszpasterz i mąż stanu. Czterdziesta rocznica śmierci kardynała
Stefana Wyszyńskiego, „Bezpłatny dodatek do ‘Gościa Niedzielnego’”, 23 maja, 2021, s. 2.
Ślipko T., Pojęcie człowieka w świetle współczesnej antropologii marksistowskiej w Polsce, „Zeszyty Naukowe KUL”, T. 10, z. 2, 1967, s. 3–16.
Tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego, w: http://www.wyszynski.psur.pl/sluby.php (1.10.2021).
Tischner J., Czym jest filozofia, którą uprawiam, „Znak” nr 11–12 (281–282), 1977, s. 1354–1358.
Tischner J., Etyka solidarności, Kraków 1981.
Tischner J., Filozofia dramatu, Kraków 1998.
Tischner J., Ludzie z kryjówek, „Znak” nr 1 (283), 1978, s. 57-72
Tischner J., Myślenie według wartości, Kraków: Znak .
Tischner J., Na drogach krzyżowych historii, Kraków 1982.
Tischner J., Nieszczęsny dar wolności, Kraków 1993.
Tischner J., Ojczyzna – o co tutaj chodzi?, w: J. Tischner, Nadzieja mimo wszystko, Wybór i oprac. W. Bonowicz, Kraków 2020.
Tischner J., Polska jest Ojczyzną, Paris 1985.
Tischner J., Polski kształt dialogu, Paris 1981.
Tischner J., Polski młyn, Kraków 1991.
Tischner J., Spowiedź rewolucjonisty, Kraków 2016.
Tischner J., Świat ludzkiej nadziei, Kraków 1975.
Tischner J., W kręgu filozofii pracy, Kraków 1983.
Wierzbicki A., Piastowski Wyszyński, jagielloński Wojtyła. Dwie chrześcijańskie interpretacje polskości, „Więź” 2017, nr 5, w: https://wiez.pl/2017/05/05/piastowski-wyszynski-jagiellonski-wojtyla-dwie-chrzescijanskie-interpretacje-polskosci/ (1.10.2021).
Wojtyła K., Człowiek drogą Kościoła, red. K. Czajkowska, Rzym 1992.
Wojtyła K., U podstaw odnowy, Kraków 1972.
Wyszyński S., 2. Kazanie Świętojańskie Prymasa Polski, Poznań–Warszawa 1980.
Wyszyński S., Kocham Ojczyznę więcej niż własne serce. Wybór tekstów, red. B. Dembińska, Częstochowa 2020.
Zuberbier A., Człowiek drogą Kościoła: o eklezjologii Jana Pawła II, „Studia Theologica Varsaviensia”, T. 28, 1990, z. 1, s. 157–162.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 655
Number of citations: 0