WYCHOWANIE MŁODZIEŻY PRZEZ MŁODZIEŻ – RELACYJNY WYMIAR FORMACJI RELIGIJNEJ W PEDAGOGICE SKAUTÓW EUROPY

Abstract

Artykuł prezentuje podstawowe założenia (i wyniki badań) genetyki behawioralnej i teorii socjalizacji grupowej, które mają podważać wyjątkową rolę rodziny w procesie wychowania i wskazywać jednocześnie, że funkcję tę pełni tzw. środowisko swoiste (środowisko niewspólne). Kolejnym etapem jest próba krytycznego spojrzenia na zaprezentowane teorie i wskazanie ich kontrowersyjnych elementów. Choć najbardziej radykalne wnioski płynące z wyżej wymienionych teorii budzą słuszne zastrzeżenia, to cenne jest dowartościowanie w procesie socjalizacji środowiska rówieśniczego i próba opisania mechanizmu jego wpływu w ramach spójnej teorii. Jeśli środowisko rówieśnicze rzeczywiście odgrywa tak ważną rolę w procesie socjalizacji, to rodzi się pytanie, w jakich warunkach może stać się istotnym pozytywnym elementem formacji religijnej i duchowej. Druga praktyczna i pastoralna część artykułu jest próbą odpowiedzi na to pytanie. Zostaje ona poprzedzona krótką refleksją dotyczącą relacyjnej natury Kościoła. W oparciu o własne doświadczenia autor zaproponował analizę kilku konkretnych przypadków (casy study), poprzez które można przedstawić mechanizmy wpływu grupy rówieśniczej na kształt formacji religijnej. Odwołanie do założeń metodyki harcerskiej w formie, w jakiej jest ona stosowana w Skautach Europy, ma charakter uniwersalny, wynika bowiem z naturalnych potrzeb nastolatków i mechanizmów rozwojowych, które wyraźniej ujawniają się dzięki zastosowaniu metodyki harcerskiej.