Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Ruch Filozoficzny

Umiar w dążeniu do szczęścia w poglądach filozofów ze Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
  • Strona domowa
  • /
  • Umiar w dążeniu do szczęścia w poglądach filozofów ze Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 81 Nr 1 (2025) /
  4. Artykuły

Umiar w dążeniu do szczęścia w poglądach filozofów ze Szkoły Lwowsko-Warszawskiej

Autor

  • Anna Drabarek Akademia Pedagogiki Specjalnej im.M.Grzegorzewskiej Warszawa https://orcid.org/0000-0002-0741-9643

DOI:

https://doi.org/10.12775/RF.2025.003

Słowa kluczowe

umiar, aurea mediocritas, szczęście , rewitalizacja wartości, Szkoła Lwowsko-Warszawska

Abstrakt

 Umiar w czasach nadmiernej konsumpcji jest postrzegany jako cnota kontrowersyjna. Artykuł stanowi próbę możliwości rewitalizacji cnoty umiaru poprzez odwołanie się do poglądów etycznych filozofów ze Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, zwłaszcza Władysława Tatarkiewicza, Tadeusza Kotarbińskiego, Tadeusza Czeżowskiego i Władysława Witwickiego. Ich rozważania w analityczny sposób, hołdując zasadzie jasności myśli i słowa, przedstawiają potrzebę umiaru w dążeniu do szczęścia, pojmowanego jako dodatni bilans z całości naszego życia. Ta refleksja przypomina nam także zasadę Arystoteles aurea mediocritas – złotego środka, która nie tracąc na swej aktualności może nas dyscyplinować i ostrzegać przed wszelkim nadmiarem w życiu codziennym. Modus vivendi zaproponowany przez Twardowskiego i jego uczniów, którzy skłaniali do aktywnego działania, ufundowany był na umiarze, rozpoczynającym się od wypracowania w sobie swoistego nastawienia wobec świata. Ta postawa eksponowała przede wszystkim nie uleganie nastrojom pesymizmu ale też nadmiernego optymizmu, ponieważ oba sposoby reagowania zbyt skrajnie oceniają rzeczywistość. Pomocne w tym w procesie okazują się praca nad sobą i samodoskonalenie moralne.

Słowa klucze:

Umiar  , aurea mediocritas, szczęście , rewitalizacja wartości, Szkoła Lwowsko-Warszawska

Bibliografia

Annas Julia. 2008. „Szczęście jako osiągnięcie”, w: Socjologia codzienności, red. Piotr Sztompka, Małgorzata Bogunia-Borowska. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Bartula Piotr. b.d. „Starożytny hedonizm i nowoczesny utylitaryzm”, Repozytorium Uniwersy-tetu Jagiellońskiego, https://ruj.uj.edu.pl.

Baudrillard Jean. 2006. Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, przeł. Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Bauman Zygmunt. 2004. Życie na przemiał. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Bauman Zygmunt. 2009. Konsumowanie życia, przeł. Magdalena Wyrwas-Wiśniewska. Kra-ków: Wydawnictwo Literackie.

Borowiecka Ewa. 1974. „Poglądy Wł. Witwickiego z zakresu filozofii człowieka”, Studia Fi-lozoficzne, nr 7.

Brożek Anna, Jadacki Jacek. 2023. Kazimierz Twardowski: filozof ze Lwowa. Warszawa: Wy-dawnictwo Semper.

Bylok Felicjan. 2012. „Orientacja na przyjemność w zachowaniach konsumentów”, Konsump-cja i Rozwój, nr 1.

Bylok Felicjan. 2014. „Wybrane społeczne kompetencje konsumenckie Polaków w świetle badań”, Handel Wewnętrzny, nr 4(351).

Czeżowski Tadeusz. 1965. „Sens i wartość życia”, w: Filozofia na rozdrożu. Warszawa: Pań-stwowe Wydawnictwo Naukowe.

Czeżowski Tadeusz. 1969. „O szczęściu”, w: Odczyty filozoficzne. Toruń: Wydawnictwo UMK.

Czeżowski Tadeusz. 1965. „Konflikty w etyce”, w: Filozofia na rozdrożu. Warszawa: Pań-stwowe Wydawnictwo Naukowe.

Drabarek Anna. 1999. O poznawaniu dobra moralnego. Różne rozumienie intuicji w etyce pol-skiej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Drabarek Anna. 2004. Etyka umiaru. Ideał człowieka i jego szczęście w poglądach filozofów ze szkoły lwowsko-warszawskiej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Giddens Anthony. 2001. Nowoczesność i tożsamość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kotarbiński Tadeusz. 1914. „Utylitaryzm a etyka litości”, Nowe Tory.

Kotarbiński Tadeusz. 1915. „Utylitaryzm w etyce Milla i Spencera”. Kraków: brak wydawnic-twa.

Kotarbiński Tadeusz. 1976. Medytacje o życiu godziwym. Warszawa: Państwowe Wydawnic-two Naukowe.

Popiel Jan. 1960. „Filozofia Władysława Tatarkiewicza”, w: Charisteria – rozprawy filozoficz-ne złożone w darze Wł. Tatarkiewiczowi. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Tatarkiewicz Władysław. 1918. „Pojęcie szczęścia a wymagania prawidłowej terminologii”, Przegląd Filozoficzny, z. 1–2.

Tatarkiewicz Władysław. 1939. „O hedonizmie społecznym”, Ruch Filozoficzny.

Tatarkiewicz Władysław. 1965. O szczęściu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Twardowski Kazimierz. 1927. „Pesymizm i optymizm”, w: Rozprawy i artykuły filozoficzne. Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego.

Twardowski Kazimierz. 1927. „Czy człowiek postępuje zawsze egoistycznie?”, w: Rozprawy i artykuły filozoficzne. Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego.

Twardowski Kazimierz. 1974. „Wykłady z etyki. Główne kierunki etyki naukowej”, Etyka, nr 13.

Witwicki Władysław. 1928. Rozmowa z pesymistą. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodo-wego im. Ossolińskich.

Witwicki Władysław. 1957. Pogadanki obyczajowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Wiśniewski Ryszard. 1980. „Aksjologia Władysława Tatarkiewicza”, Ruch Filozoficzny, t. 38, nr 3–4.

Wiśniewski Ryszard. 1991. „O możliwości recepcji etyki empirycznej Tadeusza Czeżowskie-go”, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filozofia XIII, Nauki Humanistyczno-Społeczne, zeszyt 234.

Wiśniewski Ryszard. 1999. „Dyskusje metaetyczne w kręgu i wokół Szkoły Lwowsko-Warszawskiej”, w: Polska filozofia analityczna. Toruń: Wydawnictwo UMK.

Woleński Jan. 1980. „Metafizyczne dylematy analityków”, Humanitas, nr 4.

Woleński Jan. 1985. Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska. Warszawa: Wydawnictwo Os-solineum.

Szlendak Tomasz. 2013. „Kultura nadmiaru w czasach niedomiaru”, Kultura Współczesna, nr 1.

Ruch Filozoficzny

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2025-11-02

Jak cytować

1.
DRABAREK, Anna. Umiar w dążeniu do szczęścia w poglądach filozofów ze Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Ruch Filozoficzny [online]. 2 listopad 2025, T. 81, nr 1, s. 27–44. [udostępniono 11.12.2025]. DOI 10.12775/RF.2025.003.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 81 Nr 1 (2025)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Anna Drabarek

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 81
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

umiar, aurea mediocritas, szczęście , rewitalizacja wartości, Szkoła Lwowsko-Warszawska
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa