Leibniz i Clarke – przykład „osła Burydana” i spór o wolność woli

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest analizie sporu o zagadnienie wolnej woli, który zawarty jest w tekście Polemiki z Clarke’iem, będącym opublikowaną wymianą korespondencji między Gottfriedem Wilhelmem Leibnizem i Samuelem Clarke’iem, która miała miejsce w latach 1715-1716. Jako wprowadzenie do owej debaty w części  pierwszej omówiony będzie przykład „osła Burydana”, którym posługiwał się Leibniz w swoich pismach na temat wolnej woli. W części drugiej przedstawione zostaną poglądy Leibniza, natomiast w części trzeciej – poglądy Clarke’a. Część czwarta poświęcona jest porównaniu stanowisk obu filozofów i przedstawieniu problemu interpretacyjnego całej debaty, którym jest całkowita niezgoda w kwestii definiowania pojęć, jak i również wyraźny brak chęci zrozumienia poglądów adwersarza. W pracy wskazuje się, że wbrew ideałom racjonalizmu kultywowanym w XVII wieku, filozofowie chcący bronić tych samych ideałów nie byli podówczas w stanie zgodzić się co do najbardziej podstawowych kwestii.