Krytyka i obrona wiwisekcji w siedemnastym wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2022.014Słowa kluczowe
wiwisekcja, Harvey, Aselli, układ krwionośny, naczynia limfatyczneAbstrakt
Eksperymenty na zwierzętach mają długą tradycję, sięgającą antyku. W czasach nowożytnych wraz z ożywieniem badań anatomicznych w XVI wieku zaczęto je wykorzystywać do wyjaśniania funkcji organów ciała, określenia różnicy pomiędzy ciałem żywym a martwym i obrony koncepcji krążenia płucnego krwi. Dopiero jednak w kolejnym stuleciu podjęto zakrojone na szeroką skalę badania z zakresu fizjologii, w których wiwisekcje stały się kluczowym elementem. Odkrycia dokonane w latach 20. XVII wieku przez Williama Harveya, układu krwionośnego jako zamkniętego układu cyrkulacyjnego, jak również przez Gaspare Aselliego, naczyń limfatycznych, zostały dokonane dzięki przeprowadzeniu licznych doświadczeń na zwierzętach. Eksperymenty te, jak i ich wyniki stały się przedmiotem polemik i debat, które dotyczyły zarówno kwestii wiarygodności uzyskanych w ten sposób danych, jak i etycznej strony przeprowadzonych badań. Artykuł jest próbą opisu tych sporów.
Bibliografia
Bacon Francis. 1955. Novum Organum, przeł. Jan Wikarjak. Warszawa: PWN.
Cole F. J. 1957. „Harvey’s Animals”. Journal of the History of Medicine 12(2): 106–113.
Gregory Andrew. 2001. „Harvey, Aristotle and the Weather Cycle”. Studies in History and Philosophy of Biology and Biomedical Sciences 32: 153–168.
Guerrini Anita. 2003. Experimenting with Humans and Animals. From Galen to Animal Rights. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
Guerrini Anita. 2013. „Experiments, Causation, and the Uses of Vivisection in the First Half of the Seventeenth Century”. Journal of the History of Biology 46: 227–254.
Harvey William. 1990. The Circulation of the Blood and Other Writings, przeł. K. J. Franklin. London: J. M. Dent.
Le Clerc Daniel, Jacques Manget. 1711. Bibliotheca anatomica. London: John Nutt for W. Lewis et al., 1711.
Locke John. 2015. „Anatomia”, przeł. Adam Grzeliński. Studia z Historii Filozofii 7(1): 39–49.
Mersenne Marine. 1933–1988. Correspondance, red. P. Tannery i in., t. 4. Paris: CNRS.
Shotwell R. Allen. 2013. „The Revival of Vivisection in Sixteenth Century”. Journal of History of Biology 46: 171–197.
Tannenbaumówna Anna. 1929. „Descartes i jego bête-machine”. Przegląd Filozoficzny 3: 169–181.
Wolter. 1952. Listy o Anglikach albo Listy filozoficzne, przeł. Julian Rogoziński. Warszawa: PIW.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Paweł Pasieka

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1579
Liczba cytowań: 0