Ideas of Education in the Early Period of the Polish Enlightenment
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2020.042Keywords
recentiorum philosophy, ethics of the early Enlightenment, moral education, citizen education, Collegium Nobilium, Corps of Cadets, catalogues of value and codes of dutyAbstract
The study outlines the concepts of moral education by four representatives of the Polish Enlightenment's early period, namely Stanisław Heronim Konarski, Antoni Wiśniewski, Adam Kazimierz Czartoryski, and Józef Kajetan Skrzetuski. They proposed to reform the young generation education and learning, including citizen education. They shaped the first ideas on how to change the intellectual culture of young Poles. They were deeply involved in introducing them into the practice of social life, hoping that growing Poland out of the social, political and social crisis starts with reforming the social consciousness the spirit of new ideas. They were deeply convinced that the task could be accomplished only by competent and well-learned men, with a serious attitude towards moral ideals, educated and concerned about the state and society. We evoke their views of the time being convinced that their essence is still up-to-date and valid.
References
Chróścikowski Samuel. 1761. Powinności człowieka. Warszawa: Drukarnia J.K. Mci y Rzeczypospolitey u XX. Sch. Piarum.
Czartoryski Adam Kazimierz. 1916. Katechizm Rycerski. Przedm. Henryk Mościcki. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Darowski Roman. 1998. Studia z filozofii jezuitów w Polsce XVII i XVIII wieku. Kraków: Akademia Ignatianum – Wydawnictwo WAM.
Janeczek Stanisław. 1992. „Oświeceniowy renesans etyki. Dydaktyka filozofii moralnej w polskim szkolnictwie katolickim”. Zeszyty Naukowe KUL 1–2.
Janeczek Stanisław. 1994. Oświecenie chrześcijańskie. Z dziejów polskiej kultury filozoficznej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Janeczek Stanisław. 2015. „Ideały wychowawcze w edukacji oświeceniowej (w perspektywie historii intelektualnej). Z dziejów Komisji Edukacji Narodowej”. Roczniki Kulturoznawcze 6, 2.
Jedynak Stanisław. 1996. Człowiek – społeczeństwo – moralność. Szkice o etyce polskiej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Konarski Stanisław. 1955. Pisma wybrane. Red. Juliusz Nowak-Dłużewski, wstęp Zdzisław Libera. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Leszczyński Stanisław. 1828. Myśli rozmaite. W: Rys życia i wybór pism Stanisława Leszczyńskiego. Przeł. Kajetan Lubicz Niezabitowski. Warszawa: Drukarnia Józefa Więckiego.
Mrozowska Kamila. 1961. Szkoła Rycerska Stanisława Augusta Poniatowskiego (1765–1794). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Opałek Kazimierz. Prawo natury u polskich fizjokratów. Warszawa: Książka i Wiedza.
Pleckaitis Romanas. 1997. Filozofia scholastyczna i jej rozpad w dawnym Uniwersytecie Wileńskim. W: Filozofia na Uniwersytecie Wileńskim. Red. Ryszard Jadczak, Józef Pawlak. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Polska myśl filozoficzna. Oświecenie – Romantyzm. 1964. Wybór, wstęp i przypisy Henryk Hinc, Adam Sikora. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Popławski Andrzej. 1957. Pisma pedagogiczne. Wstęp i objaśnienia Stanisław Tync. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Pujdak Józef. 1974. Antoni Wiśniewski, prekursor filozofii Oświecenia w Polsce. Londyn: Veritas.
Skrzetuski Józef Kajetan. 1796. Rada prawdziwie przyjacielska o skutecznym człowieka uszczęśliwianiu. Warszawa: Drukarnia J. K. Mci y Rzeczypospolitey u XX. Scholarum Piarum.
Skrzypek Marian. 2000. „Filozofia i myśl społeczna w latach 1700–1763”. W: 700 lat myśli polskiej. Red. Marian Skrzypek. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Stasiewicz-Jasiukowa Irena. 1979. Człowiek i obywatel w piśmiennictwie naukowym i podręcznikach polskiego oświecenia. Wrocław: Ossolineum.
Śrutwa Jan. 1974. „Wychowanie religijno-moralne w Collegium Nobilium 1740–1773”. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne XXI.
Tatarkiewicz Władysław. 1962. O szczęściu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Tyburski Włodzimierz. 2000. Myśl etyczna w Polsce od XVI do XIX wieku. Toruń: Top Kurier.
Tyburski Włodzmierz. 2016. Polska myśl oświeceniowa o szkolnej edukacji etycznej. Antoni Pawłowski. W: Znaczenie filozofii Oświecenia. Człowiek wśród ludzi. Red. Jolanta Żelazna, Adam Grzeliński, Barbara Grabowska. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Tync Stanisław. 1922. Nauka moralna w szkołach Komisji Edukacji Narodowej. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wiśniewski Antoni. 1760. O uszczęślwianiu człowieka w życiu. W: Antoni Wiśniewski. Rozmowy w ciekawych i potrzebnych, filozoficznych i politycznych materiach w Collegium Nobilium Warszawskim Scholarum Piarum miane. Warszawa: Drukarnia J.K.M. y Rzeczypospolitey u XX. Scholarum Piarum.
Wiśniewski Antoni. 1760. Rozmowy o ciekawych i potrzebnych filozoficznych materiach w Collegium Nobilium Warszawskim Scholarum Piarum miane. Warszawa: Drukarnia Pijarów.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 1128
Number of citations: 0