Problem historii filozofii. Część pierwsza
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2016.001Słowa kluczowe
Kistoria filozofii, historia pojęć, historia idei, historia problemów, Hans-Georg Gadamer, Nicolai HartmannAbstrakt
Relacja między filozofią a jej historią stanowi istotny element refleksji filozoficznej w neokantyzmie szkoły badeńskiej i szkoły marburskiej. Związany z duchem szkoły, choć do niej nienależący Hans-Georg Gadamer podejmuje – w imię faworyzowanej przez siebie historii pojęć – dyskusję z rozumieniem historii filozofii jako historii problemów filozoficznych. Paradoks polega na tym, i na tym też koncentruje się artykuł, że historia pojęć nie jest wcale tak odległa od krytykowanej przez Gadamera historii problemów. Co więcej, okazuje się, że sama historia pojęć ma również długą historię, gdyż należy do niej zaliczyć takich myślicieli, jak Gustav Teichmüller czy też jeszcze wcześniej Johann Friedrich Herbart rozumiejący historię filozofii jako konstrukcję pojęć.
Bibliografia
Cassirer E., Das Erkenntnisproblem in der Philosophie und Wissenschaft der neueren Zeit, Bd. 3: Die nachkantischen Systeme, Verlag Bruno Cassirer, Berlin 1920.
Cassirer E., Substancja i funkcja. Badania nad podstawowymi problemami krytyki poznania. przeł. P. Parszutowicz, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2008.
Dilthey W., Leben Schleiermachers, Bd. 1, Georg Reimer, Berlin 1870.
Dilthey W., Próby [zmierzające do] wykrycia struktury historii filozofii, w: idem, O istocie filozofii i inne pisma, przeł. E. Paczkowska-Łagowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987, s. 179–204.
Gadamer H.-G., Autobiografia, przeł. J. Wilk, w: Gadameriana. Hans-Georg Gadamer w „Zbliżeniach Polska-Niemcy. Annäherungen Polen-Deutschland”, red. K. Bal, J. Wilk, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2006.
Gadamer H.-G., Das Problem der Geschichte in der neueren deutschen Philosophie, in: idem, Gesammelte Werke, Bd. 2: Hermeneutik: Wahrheit und Methode. Ergänzungen. Register, 2. Aufl., J. C. B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1993.
Gadamer H.-G., Historia pojęć jako filozofia, przeł. K. Michalski, w: idem, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000.
Gadamer H.-G., Historyczność i prawda, przeł. A. Przyłębski. w: A. Przyłębski, Gadamer, Wiedza Powszechna, Warszawa 2006.
Gadamer H.-G., Moja droga do filozofii. Wspomnienia, przeł. J. Wilk, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000.
Gadamer H.-G., Początek filozofii, przeł. J. Gajda-Krynicka, Wstęp J. Brudzińska, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2008.
Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. przeł. B. Baran, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Gadamer H.-G., Problem dziejów w nowszej filozofii niemieckiej, przeł. K. Michalski. w: idem, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000.
Gajda-Krynicka J., Hermeneutyka jako metodologia nauk humanistycznych. w: Prawda a metoda, cz. 2: O prawdzie, red. J. Jaskóła, A. Olejarczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006, s. 211–224.
Gogacz M., W sprawie koncepcji historii filozofii, „Zeszyty Naukowe KUL” 1964, t. 7, z. 3, s. 53.
Hartmann N., Myśl filozoficzna i jej historia, w: idem, Myśl filozoficzna i jej historia. Systematyczna autoprezentacja, przeł. J. Garewicz, Wydawnictwo Comer, Toruń 1994.
Hegel G. W. F., Berliner Niederschrift der Einleitung. Angefangen am 24.X.1820, in: idem, Werke in 20 Bänden, Bd. 20: Vorlesungen über die Geschichte der Philosophie III, hrsg. von E. Moldenhauer, K.M. Michel, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main 1970, s. 463–511.
Hegel G. W. F., Wykłady z historii filozofii, t. 1. przeł. Ś.F. Nowicki, przejrzał Węgrzecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
Heidegger M., Gesamtausgabe, Bd. 56/57: Zur Bestimmung der Philosophie, 2. Aufl., Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main 1999.
Herbart J. F., Allgemeine Metaphysik, nebst den Anfängen der philosophischen Naturlehre. Zweyter, systematischer Theil, August Wilhelm Unzer, Königsberg 1829.
Kant I., Metaphysische Anfangsgründe der Naturwissenschaft, in: idem, Gesammelte Schriften, Bd. 4: Kritik der reinen Vernunft (1. Aufl.), Prolegomena, Grundlegung zur Metaphysik der Sitten, Metaphysische Anfangsgründe der Naturwissenschaft, Georg Reimer, Berlin 1911, s. 465–565.
Kołakowski L., „Wielki filozof” jako kategoria historyczna, w: idem, Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone z lat 1955–1968, t. 1, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1989.
Komendziński T., Znak i jego ciągłość. Semiotyka C. S. Peirce’a między precepcją i recepcją, Wydawnictwo UMK, Toruń 1996.
Krijnen Ch., Philosophie als System. Prinzipientheoretische Untersuchungen zum Systemgedanken bei Hegel, im Neukantianismus und in der Gegenwartsphilosophie, Königshausen & Neumann, Würzburg 2008.
Michałowska T., Średniowiecze, wyd. 5, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
Mróz T., Wincenty Lutosławski i Stefan Pawlicki. Spory i ich konsekwencje. Referat wygłoszony na posiedzeniu Komisji Historii Nauki PAU w dniu 23 czerwca 2004 r., PAU, Kraków 2004.
Natorp P., Kant a szkoła marburska, przeł. A. J. Noras, w: Neokantyzm badeński i marburski. Antologia tekstów, red. A. J. Noras, T. Kubalica, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2011, s. 247.
Noras A. J., Historia neokantyzmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
Noras A. J., Kant a neokantyzm badeński i marburski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
Noras A. J., Philosophiegeschichte als Problem der Marburger und Südwestdeutschen Neukantianer, in: Marburg versus Südwestdeutschland. Philosophische Differenzen zwischen den beiden Hauptschulen des Neukantianismus, hrsg. von Ch. Krijnen, A. J. Noras, Königshausen & Neumann, Würzburg 2012, s. 115–139.
Ricoeur P., Historyczność a historia filozofii, przeł. S. Cichowicz, w: Drogi współczesnej filozofii, red. M. J. Siemek, Czytelnik, Warszawa 1978, s. 243–263.
Ricoeur P., Krytyczna filozofia historii, w: idem, Pamięć, historia, zapomnienie. przeł. J. Margański, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2007, s. 395–457.
Schnädelbach H., Hegel. Wprowadzenie, przeł. A. J. Noras, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
Skarga B., Złudzenia i nadzieje historyka filozofii, w: Eadem, Przeszłość i interpretacje. Z warsztatu historyka filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
Swieżawski S., Zagadnienie historii filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966.
Szymański J., Nauki pomocnicze historii, wyd. 6, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Tatarkiewicz W., O pisaniu historii filozofii, w: idem, Droga do filozofii i inne rozprawy filozoficzne, t. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.
Teichmüller G., Neue Studien zur Geschichte der Begriffe, 3. Bde, Friedrich Andreas Perthes, Gotha 1876–1879.
Teichmüller G., Studien zur Geschichte der Begriffe, Weidmannsche Buchhandlung, Berlin 1874.
Tyl M., Filozofia – historia – historia filozofii. Filozoficzne konteksty polskiej historiografii filozofii XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
Young J., Heidegger, filozofia, nazizm, przeł. H. Szłapka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Wrocław 2000.
Windelband W., Geschichte der Philosophie, J. C. B. Mohr (Paul Siebeck), Freiburg im Breisgau 1892.
Windelband W., Lehrbuch der Geschichte der Philosophie, 3. Aufl., J. C. B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen–Leipzig 1903.
Windelband W., Vorwort, in: idem, Präludien Aufsätze und Reden zur Einführung in die Philosophie, Bd. 1., 4. Aufl., J. C. B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1911.
Wuchterl K., Methoden der Gegenwartsphilosophie, Verlag Paul Haupt, Bern–Stuttgart 1977.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1070
Liczba cytowań: 0
