Izydora Dąmbska and Analytic Philosophy
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2024.011Keywords
analytic philosophy, David K. Lewis, Izydora Dąmbska, linguistic philosophy, Ludwig Wittgenstein, metaphilosophy, scientific philosophy, the Vienna CircleAbstract
Izydora Dąmbska (1904–1983) was an outstanding Polish philosopher of the 20th century. She was a thinker with exceptionally wide interests. Her research areas included epistemology and methodology of philosophy, i.e. metaphilosophy in the strict sense of the word, as well as selected figures and trends in contemporary analytic philosophy. Dąmbska’s works in this field allows one to identify and describe her own metaphilosophical position and attitude towards the analytic philosophical tradition. She was an advocate of a moderate form of linguistic philosophy and of moderate reconstructionism, which she combined with the utmost importance of philosophy and its cognitive and existential role. From this point of view, she accurately criticized some of the metaphilosophical ideas of the Vienna Circle and Ludwig Wittgenstein. As a knowledgeable researcher of categories of convention and conventionalism, she was able to appreciate and evaluate David Lewis’s philosophical conception of convention.
References
Czeżowski Tadeusz. 1959. Główne zasady nauk filozoficznych [1938, 1946]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Dąmbska Izydora. 1932. „»Koło Wiedeńskie«: Założenia epistemologiczne »Koła« i niektóre ich konsekwencje”. Przegląd Współczesny 11(42): 379–388.
Dąmbska Izydora. 1937. „Maurycy Schlick (1882–1936)”. Przegląd Filozoficzny 40(1): 98–101.
Dąmbska Izydora. 1962. Dwa studia z teorii naukowego poznania. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
Dąmbska Izydora. 1967. O narzędziach i przedmiotach poznania: Z teorii instrumentalnego poznania. O filozofii lingwistycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Dąmbska Izydora. 1975a. O konwencjach i konwencjonalizmie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Dąmbska Izydora. 1975b. „O znaczeniu historii nauki dla filozofii” [1974]. W: Izydora Dąmbska, Znaki i myśli: Wybór pism z semiotyki, teorii nauki i historii filozofii. 106–116. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Dąmbska Izydora. 1975–1976. „Les idées kantiennes dans la philosophie des mathématiques de Wittgenstein”. Organon 12–13: 249–260; polska wersja tego tekstu została włączona do rozprawy I. Dąmbskiej „Idee kantowskie w filozofii matematyki XX wieku”: 198–207.
Dąmbska Izydora. 1976. „[Rec.] D. Lewis, Konventionen: Eine sprachphilosophische Abhandlung”. Ruch Filozoficzny 34(3): 197–199.
Dąmbska Izydora. 1977a. „Czym jest filozofia, którą uprawiam?”. Znak 29(281–282): 1335–1337.
Dąmbska Izydora. 1977b. „O potrzebie filozofowania”. Roczniki Filozoficzne 25(1): 5–7.
Dąmbska Izydora. 1978. „Idee kantowskie w filozofii matematyki XX wieku”. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 24: 167–213.
Dąmska Izydora. 1980. „O niektórych poglądach z zakresu teorii nauki w szkole lwowsko-warszawskiej”. Zeszyty Naukowe KUL 23(1): 11–20.
Dąmbska Izydora. 1989. „O niektórych koncepcjach metafilozoficznych w szkole lwowsko-warszawskiej”. W: Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii, red. Jerzy Perzanowski, 22–29. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Dziobkowski Bogdan. 2002. „Czy Wittgenstein był kantystą?”. Przegląd Filozoficzny nowa seria 11(4): 57–67.
Geach Peter Thomas. 1991. „Replies”. W: Peter Geach: Philosophical Encounters, red. Harry A. Lewis, 247–306. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
Hanna Robert. 2017. „Wittgenstein and Kantianism”. W: A Companion to Wittgenstein, red. Hans-Johann Glock, John Hyman, 682–698. Chichester: Wiley Blackwell.
Ingarden Roman. 1922. „Spór o istotę filozofji”. Przegląd Warszawski 2/4(14): 161–172.
Kamiński Stanisław. 1969. „O roli środków instrumentalnych w poznaniu fizykalnym i filozoficznym” [rec. I. Dąmbska, O narzędziach i przedmiotach poznania]. Studia Philosophiae Christianae 5(1): 185–193.
Kamiński Stanisław. 1977. „[Rec.] I. Dąmbska, O konwencjach i konwencjonalizmie”. Roczniki Filozoficzne 25(1): 152–155.
Kamiński Stanisław. 1984. „Profesor Izydora Dąmbska jako filozof nauki”. Zeszyty Naukowe KUL 27(1): 17–28.
Kleszcz Ryszard. 2013. Metoda i wartości: Metafilozofia Kazimierza Twardowskiego. Warszawa: Wyd. Naukowe Semper.
Kotarbiński Tadeusz. 1921. „O potrzebie zaniechania wyrazów »filozofia«, »filozof«, »filozoficzny« i t.p.”. Ruch Filozoficzny 6(6–7): 81–86.
Kuliniak Radosław, Mariusz Pandura, Łukasz Ratajczak (red.). 2023. Izydora Dąmbska (1904–1983): Mądrość i prawda. Kęty: Wyd. Marek Derewiecki.
Lepore Ernie, Matthew Stone. 2015. „David Lewis on Convention”. W: A Companion to David Lewis, red. Barry Loewer, Jonathan Schaffer, 315–327. Chichester: Wiley Blackwell.
Lewis David. 2002. Convention: A Philosophical Study [1969]. Oxford: Blackwell Publishers.
Lewis Stephanie R. 2015. „Intellectual Biography of David Lewis (1941–2001): Early Influences”. W: A Companion to David Lewis, red. Barry Loewer, Jonathan Schaffer, 3–14. Chichester: Wiley Blackwell.
Łuszczewska-Romahnowa Seweryna. 1977. „Teoria wiedzy Kazimierza Twardowskiego”. W: Polska myśl filozoficzna i społeczna, t. 3, red. Barbara Skarga, 86–125. Warszawa: Wyd. Książka i Wiedza.
Orbik Zbigniew. 2018. Filozofia Izydory Dąmbskiej. Gliwice: Wyd. Politechniki Śląskiej.
Perzanowski Jerzy. 2001. „Izydora Dąmbska – filozof niezłomny”. W: Izydora Dąmbska 1904–1983: Materiały z sympozjum „Non est necesse vivere, necesse est philosophari” Kraków, 18–19 grudnia 1998 r., red. Jerzy Perzanowski, 11–112. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Rechlewicz Wojciech. 2015. Nauka wobec metafizyki: Poglądy filozoficzne Kazimierza Twardowskiego. Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Stróżewski Władysław. 1978. „Profesor Izydora Dąmbska jako historyk filozofii”. Ruch Filozoficzny 36(2–4): 109–115.
Stróżewski Władysław. 2009. „Philosophari necesse est” [1983]. W: Rozum – serce – smak: Pamięci Profesor Izydory Dąmbskiej (1904–1983), red. Jerzy Perzanowski, 23–30. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum i Wyd. WAM.
Szubka Tadeusz. 2009. Filozofia analityczna: Koncepcje, metody, ograniczenia. Wrocław: FNP i Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.
Woleński Jan. 1978. „O pracach Izydory Dąmbskiej z zakresu logiki”. Ruch Filozoficzny 36(2–4): 117–120.
Woleński Jan. 2023. Filozoficzna Szkoła Lwowsko-Warszawska [1985]. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Tadeusz Szubka

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 17
Number of citations: 0