Meeting the Thoughts of Kolakowski and Naess: The Golden Mean between Cultural Primacy and Biospheric Egalitarianism as a Response to Contemporary Crises
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2025.011Keywords
Leszek Kołakowski, Arne Naess, climate crisis, responsibility, environmental ethics, sacrumAbstract
This article analyses the ideas of Leszek Kolakowski and Arne Naess, exploring their relevance in the context of global crises: environmental and humanitarian. The discovery of the correspondence between the philosophers served as an impetus to analyse and juxtapose their ideological divergences, set in the context of social and historical circumstances. Naess, the founder of deep ecology, sought equality between entities, while Kolakowski advocated the protection of the values of the sacred in order to counter the dehumanisation of human beings. The aim of this article is to show the possibility of combining the two perspectives as a proposal for a new ethical model responding to today's crises.
References
Bell Daniel. 1983. „Powrót sacrum. Tezy na temat przyszłości religii”, przeł. Wiktoria i Krzysztof Doroszowie. Znak 9: 1377–1391.
Devall Bill, George Sessions. 1985. Deep Ecology: Living as if Nature Mattered. Salt Lake City: Gibbs Smith.
Eliade Mircea. 1999. Sacrum i profanum: O istocie religijności. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Freud Zygmunt. 1995. Kultura jako źródło cierpień, przeł. Jerzy Prokopiuk, oprac. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Freud Zygmunt. 1997. Totem i tabu, przeł. Marcin Poręba, Jerzy Prokopiuk, oprac. Robert Reszke, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Hańderek Joanna. 2019. „Nieludzkie zwierzę”. Kultura-Historia-Globalizacja 26: 67-81.
Hayward Tim. 1997. „Anthropocentrism: A Misunderstood Problem”. Enviromental Ethics 1: 49-63.
Jonas Hans. 1996. Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologii, przeł. Marek Klimowicz, Tomasz Kowalski. Kraków: Platan.
Katz Eric, Oechsli Lauren. 1993. „Moving Beyond Anthropocentrism: Environmental Ethics, Development and the Amazon”. Environmental Ethics 15: 49–59.
Klein Naomi. 2020. To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat, przeł. Hanna Jankowska, Katarzyna Makaruk. Warszawa: Muza.
Kołakowski Leszek. 1988. Jeśli Boga nie ma... O Bogu, Diable, Grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii. Kraków: Znak.
Kołakowski Leszek. 1994. Obecność mitu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kołakowski Leszek. 2000. Mini wykłady o maxi sprawach: seria druga. Kraków: Znak.
Kronenberg Jakub, Bergier Tomasz. 2010. Wyzwania rozwoju zrównoważonego w Polsce. Kraków: Fundacja Sendzimira.
Kulasiewicz Jagoda. 1993. Głęboka ekologia Arne Naessa, Bielsko-Biała: Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
Naess Arne. 1986. „The Deep Ecology Movement Some Philosophical Aspects”. Philosophical Inquiry 8: 10-31.
Naess Arne. 1989. Ecology, Community and Lifestyle: Outline of an Ecosophy. Cambridge: Cambridge University Press.
Naess Arne. 2005. „Equality, Sameness, and Right”. W: The Selected Works of Arne Naess. Red. Alan Drenson. Dordrecht: Springer.
Naess Arne. 2005. „The Third World, Wilderness, and Deep Ecology”. W: The Selected Works of Arne Naess. Red. Alan Drenson. Dordrecht: Springer.
Napiórkowski Marcin. 2019. Turbopatriotyzm. Kraków: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Stomski Wojciech. 2001. „Leszek Kotakowski jako krytyk uniwersalizmu kutlrowego”. Zeszyty Naukowe Ostroteckiego Towarzystwa Naukowego 15: 263-276.
Weber Max. 2014. Etyka protestancka a duch kapitalizmu, przeł. Jan Miziński. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
White Lynn. 1967. „The Historical Roots of Our Ecologic Crisis”. Science 3767: 1203–1207.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Michał Wojtczyk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 47
Number of citations: 0
