Dwa pokolenia szkoły lwowsko-warszawskiej: Tadeusz Czeżowski (1889-1981) i Zbigniew Jordan (1911-1977)
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2022.006Abstrakt
Artykuł w całości nawiązuje do dotąd niepublikowanej korespondencji Tadeusza Czeżowskiego z emigracyjnym filozofem Zbigniewem Jordanem zachowanej w rękopisach w zasobach archiwalnych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ich korespondencja trwała blisko 40 lat i jest dowodem, że nawet przymusowa powojenna emigracja nie zrywała więzów łączących filozofów związanych ze szkołą lwowsko-warszawską. Choć Czeżowski i Jordan należeli do dwóch różnych pokoleń tej szkoły, to wspólne zainteresowania naukowe i podobne zapatrywania polityczne spowodowały, że ich więź, choć tylko korespondencyjna, była w pewnym sensie wyjątkowa, bo nawet ingerencje komunistycznej cenzury nie były w stanie wpłynąć na jej kształt. Dzięki niej Jordan wykazywał się doskonałą orientacją w dorobku samego Czeżowskiego jak i pozostałych przedstawicieli szkoły lwowsko-warszawskiej. To właśnie głównie dzięki tej korespondencji mógł pełnić rolę „ambasadora” polskiej filozofii w świecie i zarazem pierwszego historyka szkoły lwowsko-warszawskiej. Przypomnieniu roli obu filozofów w dziejach polskiej filozofii sprzyja zwłaszcza przypadająca w tym roku 40-ta rocznica śmierci Czeżowskiego oraz 110 rocznica urodzin Jordana.
Bibliografia
Czeżowski Tadeusz. 1928. „Die polnische Philosophie: Einzeldisziplinen”. W: Friedrich Ueberweg, Grundriss der Geschichte der Philosophie, t. 5, 229–334. Berlin: Ver. E. S. Mittler & Sohn.
Czeżowski Tadeusz. 1962. „Najnowsza historia logiki (William Kneale i Martha Kneale: The Development of Logic)”. Studia Filozoficzne 2: 206–208.
Dąmbska Izydora. 1969. „Kazimierz Twardowski”. Znak 181–182: 885–888.
Holland Henryk. 1952. „Legenda o Kazimierzu Twardowskim”. Myśl Filozoficzna 3: 260–312.
Jordan Zbigniew. 1935. „Próba analizy zdań psychologicznych Prof. T. Kotarbińskiego. (Przyczynek do badań nad epistemologicznemi podstawami psychologii)”. Psychometria 2: 347–375.
Jordan Zbigniew. 1937. „Platon odkrywcą metody aksjomatycznej”. Przegląd Filozoficzny 1: 57–67.
Jordan Zbigniew. 1945. „The Development of Mathematical Logic and of Logical Positivism in Poland Between the Two Wars”. Polish Science and Learning 6: 1–47.
Jordan Zbigniew. 1958. „Odczyty filozoficzne”. Kultura 10: 143–146.
Jordan Zbigniew. 1958. „Wrażenia z XII Międzynarodowego Kongresu Filozoficznego w Wenecji”. Ruch Filozoficzny 4: 142–144.
Jordan Zbigniew. 1958. „Wznowienie «Ruchu Filozoficznego»”. Kultura 10: 146–148.
Jordan Zbigniew. 1961. „O filozofii analitycznej”. Ruch Filozoficzny 3: 136–152.
Jordan Zbigniew. 1963. Philosophy and Ideology. The Development of Philosophy and Marxism-Leninism in Poland since the Second World War. Dordrecht: D. Reidel Publishing Company.
Jubileusz 80-lecia Tadeusza Czeżowskiego. Korespondencja 1967–1968–1969. Spuścizna prof. Tadeusza Czeżowskiego. Archiwum UMK, sygn. 309/80/VII/161.
Konstańczak Stefan. 2018. „«Oby nie gasła pochodnia myśli filozoficznej» – spotkania uczniów Twardowskiego w rocznicę śmierci Mistrza”. Filo-Sofija 40: 79–97.
Korespondencja Tadeusza Czeżowskiego ze Zbigniewem Jordanem. Spuścizna prof. Tadeusza Czeżowskiego. Archiwum UMK, sygn. 309/80/VII/168.
Korespondencja Zbigniewa Jordana z Jerzym Giedroyciem. Archiwum Instytutu Literackiego „Kultura” w Paryżu, t. 1–3.
Łukasiewicz Sławomir. 2015. „Kontakty z krajem w korespondencji Zbigniewa Jordana i Wandy Czapskiej-Jordan z drugiej połowy lat pięćdziesiątych”. W: Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej: Paryż, Londyn, Monachium, Nowy Jork, t. 2, red. Violetta Wejs-Milewska, Ewa Rogalewska, 373–398. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
„Nekrologia”. 1978. Ruch Filozoficzny 1: 104.
„Odczyty, wykłady, referaty”. 1965. Ruch Filozoficzny 3–4: 310.
„Poznańskie Towarzystwo Filozoficzne”. 1938. Ruch Filozoficzny 1–3: 149b.
Rutski Jan. 1948. Doktryna Hume’a o prawdopodobieństwie. Uwagi w sprawie jej interpretacji. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
Rzeuska Maria. 1969. „O języku, stylu i polszczyźnie filozofów szkoły Twardowskiego”. W: Tadeusz Czeżowski, Rozprawy filozoficzne, 313–334. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
Tyburski Włodzimierz, Ryszard Wiśniewski (red.). 2002. Tadeusz Czeżowski (1889–1981). Dziedzictwo idei: logika – filozofia – etyka. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
„Wiadomości wydawnicze”. 1965. Ruch Filozoficzny 3–4: 296.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Stefan Konstańczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 615
Liczba cytowań: 0
